М. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан
жүктеу/скачать 309,14 Kb.
|
Жас ерекш.психологиясы.
- Бұл бет үшін навигация:
- Моторлы ойын
- Ойын-возня.
- Сөйлеу ойыны
| Сенсорлы ойын: Бұл ойын түрінің мақсаты: өзі үшін сенсорлы қабілетті игеруі. Балалар жаңа дауыстарға, иістерге дəмдерге жəне əдепті сезімдерге құмарлану үшін сумен ойнауы, шөпті жеу, ыдыс-аяқпен ойнау, гүлдің күлтешелерін жұлып ойнауы мүмкін. Сенсорлы ойынның арқасында балалар өздерінің физикалық жəне сезімдік қабілеттерін сондай-ақ өздерін қоршаған орта заттарды тани алады.
Моторлы ойын: өзінің күш процесі барысында бала-жүгіру, секіру сияқты қозғалыспен байланысты ойын түрлерінен рахат алады. Балалар ойынға үлкендердің қатысса, көпке дейін бір қозғалысты жасай береді. Моторлы ойын ол үлкендермен сипатталады, жəне де сəбилер үшін қоршаған ортамен қарым-қатынасқа түсудің 1-ші мүмкіндігі болып табылады. Ерехе бойынша бала басқа балалармен ойнауды 3 жасқа толғаннан кейін бастайды. Ойын-возня. Ата-аналар жəне тəрбиешілер балаларға сондай ұнайтын ойын түрлерін айырғысы келеді. Ата-аналар балалар арасында төбелесті балалық агрессивтілікті тудырмауға əдетте тырысады. Бірақ ойын-возня – бұл нағыз күрес емес, жай төбелес қана. Зерттеушілер көрсеткендей жай ғана ойын бала өз көмегін тигізеді. Ол тек балаға энергиясын шығарып, жаттықтырып қана қоймайды, сонымен қатар өзінің сезімін ұстануға əртүрлі импульсивті қажеттіліктерді қадағалауға əртүрлі жағымсыз əдеттерден аулақ жүругекөмектеседі. Сөйлеу ойыны: Балалар сөзбен ойнағанды жақсы көреді. Бір-біріне жаңа сөздер айту арқылы бірігеді. Бала сөздермен осы əлемде күлу үшін ойнайды. Бала мұндай ойын түрін тітіркену жəне жеткіліксіз жағдайда қолданады. Сөйлеудің өзі балаларды қызықтырады, олар оның даусымен формасымен, жəне мағыналық əрекеттермен ойнайды. Джудит Шварц балалардың ойын түрлерін сөзбен мысал келтіреді. Кейбірде балалар бірінен соң бірін əрі сөзбен əр əдепті бөлектеп сөйлеудің дыбысымен жəне ырғағыменайды.(ла-ла-ла\ле-де- нең\ла-ла-ла\ле-де-нең) Олар сонымен қатар сөздің қандай да грамматикалық ережелері айтады.(Пни\Седь\режь\ешь немесе (міні\шаш\шаш қайда?\шаш мында).Неге балалар сөзбен ойнайды?бұл ойын сондай қызықты.Кішкентайбала қандай да біржағымсыз қасиеттерді тудырғанда,мыс:(я хочу сказать,что ты желел мне пузико набить и я теперь пахну, бұл айналадағылардың күлкісін келтіреді. Сөздік ойын түрлері,сонымен қтар баланың сол кездегі меңгерген грамматиканы жаттықтыруғамүмкіндік береді. 3-4 жаста сөздің мағыналы түрлерімен талдай бастайды. Олар шынадай сұрақтар қосылады: «Егер столдың аяғына ботинка кигізсене болады?»немесе «неге су жүгіреді,ол неге отырмайды?» Ақырында балалар тілді өзінің қайғыруларын бақылау үшін қолданады. Үлкен балалар өздерінің ойының құру үшін тілдік көмекке жүгіреді. Олар əртүрлі ережелерді ойлап шығарады. Осы ережелерді ұстана отырып өздерінің іс-əрекеттерін бақылайды. жүктеу/скачать 309,14 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|