М. З. Изотов философия ғылымдарының докторы, доцент
Қазақ халқының рухани әлемін зерттеудің
жүктеу/скачать 3,01 Mb. Pdf көрінісі
|
Қазақтардың рухани әлемі әл-Фарабиден Абайға дейін
| 1 Қазақ халқының рухани әлемін зерттеудің
теориялық-әдіснамалық негіздері 27 шелеп көрсетеді. Дүниеге деген қатынастың біртұтастығының әмбебаптылығы, болмыстың үш сатысын жоғарғы, ортаңғы, төмен- гі әлем деп бөліп қарастыратын қазақ халқының дүниетанымы көшпендінің панасы болып табылатын «киіз үй» арқылы да көрсетілді. Табиғат және әлем сұлулығы жеке индивид әлемінің әмбе- бап болмысына толық тамырлана бастаған сезімін туындатады, көркем мәдениет жеке индивид пен универсумның өзара кірігуі мен бірігуін толық көрсетеді. Тілдесу, сұхбаттасу – дәстүрлі қазақ мәдениетіндегі адам болмысының әмбебап қағидатына айналады. Осылайша, еуропаорталық ұстанымнан арылып, қазақ өрке- ниетінің тарихы мен мәдениетін жаңа дүниетанымдық ұстаным тұрғысынан қарастыратын болсақ, заманауи әлемдік тарихи үде- рістің динамикасындағы әлеуметтік және құқықтық философия- сы аясындағы қазақ өркениетінің орны мен маңызын обьективті түрде бағалауға мүмкіндіктер ашылады. Оның тарихи қалыптасуы мен дамуының үздіксіздігі, мәдениеттегі рухани сабақтастығы уақыт өткен сайын қазақстандық ғылым арқылы дәйектеліп, дәлелде- ніп және негізделіп келеді. Қазақ философиясының, мәдениеті мен өркениетінің ерекшелігін тану – жаһандану дәуіріндегі егемен Қазақстанның ары қарай да тұрақты дамуының маңызды шарты бо- лып табылады. Әдебиеттер 1. Назарбаев Н.Ә. Тарихтың шеңберлері және ұлттық зерде. Тарих тол- қынында. – Алматы: Атамұра. 1999. – 296 б. (271–293 бб). 2. Нысанбаев А.Н. Цивилизационные традиции и историческая практи- ка защиты прав и свобод человека в Казахстане // Адам және ашық қоғам. – Человек и открытое общество. – Алматы: Қазақ энциклопедиясы, 1998. 3. Нысанбаев А., Машан М., Мурзалин Ж., Тулегулов А. Эволюция полити- ческой системы Казахстана. В 2-х томах. Том 1. – Алматы: Қазақ энциклопе- диясы, 2001. – С. 285–303. 4. Абенов Е.М., Арынов Е.М. Тасмагамбетов И.Н . «Казахстан: эволюция государства и общества». – Алматы: ИРК, 1996. 5. Оразбаева А. Историческая роль и социальное значение института бийства в истории казахского народа. (К постановке проблемы) // Саясат. – 1997. – № 5. – С. 103. |