Математика əдістемелік нұсқау

2.5.1.1** Екі амалмен орындалатын есепті кесте, сызба, қысқаша жазба түрінде модельдеу.

2.5.1.7** Екі амалмен шешілетін есептерді модельдеу жəне шығару.

2.5.1.8** Құрама есептердің шешуін санды өрнектер жəне жекелеген амалдар түрінде модельдеу жəне шығару.

екі таңбалы сандармен жазбаша тəсілмен есептеулер жүргізеді, тексеруді орындайды.

жазбаша есептеу тəсілдеріне арналған алгоритмдерді қолданады.

барлық есептеулерді қатесіз орындайды, осы түрдегі есептеулердің мысалдарын табады жəне құрайды.

Қосындыдан санды азайтуға арналған есептер.

Есепті үш тəсілмен шығару.

Шарттың қысқаша жазбасы бойынша есеп құрастырыңдар.

Есепті үш тəсілмен шығарыңдар.

Екі таңбалы сандарды жазбаша қосу мен азайтуды жазу.

1.Мұғалім оқушылардан: «Сабақты қалай тыңдайсыңдар?» – деп сұрайды.

Оқушылар:

• 
  мұғалімге, жауап берген оқушыға, олар көрсеткен нəрсеге қараймын;
  
• 
  жауап берген кезде, жұптық немесе топтық жұмыс барысында сыныптасымды мұқият тыңдаймын, сөзін бөлмеймін.
  

• 
  мұғаліммен жəне сыныптастарыммен бірге ойлауды үйренемін;
  
• 
  бір де бір сұрақты немесе күмəнді жауапсыз қалдырмаймын;
  
• 
  түсіндіргелі отырғанымды ойластырамын;  өз ойымды анық айтамын.
  

Математикалық диктант:

• 
  25 жəне 34 сандарының қосындысын тап.
  
• 
  69 жəне 25 сандарының айрмасын есептеп шығар.
  
• 
  20 жəне 15 сандарының қосындысына 25 санын қос.
  
• 
  14 санына 20 жəне 36 сандарының қосындысын қос.  30 жəне 51 сандарының қосындысынан 21 санын азайт.
  

7–11

Оқулықтағы 1-тапсырмапроблемалық жағдай туғызумен қатар жаңа білімді ашуға дайындық міндетін де атқарады.

Оқушылар жұптасып 1а) жəне 1ə) тапсырмаларды қалай орындайтындары туралы айтады.

Бірінші жағдайда қосындыны айқындау қажет. Ол үшін «қосу» амалы қолданылады.

Екінші жағдайда айырманы анықтау қажет, ол үшін «азайту» амалы пайдаланылады.

Азайғыш екі қосылғыштың қосындысы түрінде берілгендіктен, айырманың мəні екі қосылғыш қосындысын азайтқышқа азайту арқылы есептеледі.

Оқушылар берілген кестедегі бірінші жолдағы азайғыштың екінші жолдағы қосылғыштар қосындысы түрінде берілгеніне назар аударуы тиіс.

Сондықтан тапсырманы орындайтын оқушы алдыңғы 1а) тапсырманы орындайтын оқушының алған қосынды нəтижесін алдын ала оның дұрыстығын тексеріп, пайдалана алады.

Мұғалім тапсырманы тағы қалай орындауға болатыны туралы сұрақ қояды.

12–29

Алдыңғы тапсырманы орындау кезінде туындаған қиындықты шешу үшін оқулықтағы 2-тапсырмадағы суреттер мен оларға берілген өрнектерді мұқият қарау ұсынылады. Оқушылар əртүрлі тəсілдермен қосындыны саннан қалай азайтуға болатынын түсіндіреді.

Оқулықтан 3-тапсырма тиімді тəсілмен есептеледі.

Түсіндіре отырып бастапқы бекіту.

Оқулықтағы 4-тапсырманы орындаудан бұрын оқушы досымен есептің шығару тəсілдерін қарап, оларды талқылап алулары қажет.

Қателік жіберген оқушыларды анықтаңыз.

Қиындықтан шығудың жолын көрсетіңіз.

Сабақтың тұсаукесері қолданылады.

30–40

Қызыл – 54 шар

Көк – 23 шар Ұшып кетті – 10 шар Бағалау критерийі:

Есептің шарты бойынша берілген деректерді анықтаймын;

Есеп шарттарында берілген дерек-сандарды салыстырамын;

Неліктен оның мүмкін екенін түсіндіре отырып, есеп шығарудың екі (немесе 3) тəсілін құрамын;

Тəсілдердің əрқайсысын амалдар бойынша жазамын; Тəсілдердің əрқайсысы үшін өрнектер құрамын; Жауапты тұжырымдаймын.

Өтілген материалмен жұмыс.

Оқушылар оқулықтағы 6-тапсырманы орындаған кезде алгоритмге сəйкес екі таңбалы сандар мен сандық шамаларды жазбаша қосу жəне азайту тəсілдерін қолданады.Осындай тапсырмалар, ірі бірліктерді ұсақтарға, ұсақ бірліктерді ірілерге ауыстыруды талап ететін шамалар бойынша тапсырмалармен қатар, сандардың ондық құрамы туралы білімді тереңдету негізінде оқушылардың санау қабілеттерін жетілдіруге ықпал етеді.

Мұғалім оқушыларға аяқталмаған сөйлемдер жазылған қиықшаларды таратады. Оқушылар сөйлемдерді толықтырып жазады:

Мен тапсырмаларды... орындадым.

Мен енді... алатынымды түсіндім.

Мен... алғанымды сезіндім.