Байланысты: Қайыржанова Арайлым Әлібекқызы Курыстық жұмыс
II Математика сабағында оқу-зерттеу қызметін дамыту құралы ретінде зерттеу тапсырмаларын қолданудың әдістемелік негіздерін меңгеру 2.1 Математика сабағында бастауыш сынып оқушыларының оқу-зерттеу іс-әрекетін ұйымдастыру әдістемесі Оқу іс-әрекетін ұйымдастырудың негізгі әдістері:ойын, проблемалық, эвристикалық. Оқу және ғылыми-зерттеу қызметін ынталандыруға: жобалық іс-әрекеттермен сабақтарда және сыныптан тыс жұмыстарда ізденістерді қолдану, проблемалық әдістерін, пайдалана отырып, оқушылардың өзіндік жұмысын ұйымдастыру,интерактивті технологияларды қолдану жатады.
Бастауыш сынып жасында, психикалық жүйенің одан әрі ассимиляциясын қамтамасыз ететін неоплазмалар ғылыми тұжырымдар мен теориялық ойлауды дамыту. Функция бастауыш сынып оқушыларына арналған зерттеушілік оқыту болып ,құралы ретінде мектеп оқушыларының зерттеушілік мінез-құлқын сақтау мен танымдық қызығушылықты дамыту және жағымды мотивацияны қалыптастыру болып табылады.
Балалар зерттеуін жүргізу әдістемесі мұғалімі А.И. Савенков
зерттеу қызметінің келесі негізгі кезеңдерін анықтайды:
1. Мәселені анықтау және тұжырымдау.
2. Гипотезаларды тұжырымдау.
3. Шешімдерді іздеу (гипотезаны негіздеу, жинақтау және зерттеу
материалдар).
4. Қорытындыларды тұжырымдау (жалпылау, жіктеу,
жүйелеу).
5. Ғылыми-зерттеу қызметінің нәтижелерін көрсету.
Бұл кезеңдерді талдау олардың тәрбиелік кезеңдерге жақын екендігін көрсетеіп,іс-шаралар, және олардың әрқайсысының жүзеге асырылуын қамтамасыз етедіЗерттеудің теориялық негізін психикалық әрекеттердің кезең-кезеңімен қалыптастыру теориясы, педагогикалық шындықты талдауға жүйелік көзқарас теориясы, сонымен қатар педагогикалық интеграция және жеке тұлғаның шығармашылық дамуы мен өзін-өзі дамыту теориясы құрады.Біздің жұмысымызда келесі зерттеу әдістері қолданылды;
- мәселе бойынша әдістемелік және психо-педагогикалық әдебиеттерге теориялық талдау жасау;
- педагогикалық тәжірибені зерттеу және жалпылау;
- диагностикалық әдістер;
- тікелей және жанама бақылаулар;
- бағалау (рейтинг);
- педагогикалық эксперимент.
Маңыздылығына келетін болсақ:мүмкіндігінің негізделуінде және бастауыш сынып оқушыларының математикалық білімін қалыптастырудың жолдары мен шарттары айқындалып, зерттеушілік дағдылар элементтерін тиімді қалыптастыруға ықпал ететіндігінде.Практикалық маңыздылығы мынада: әзірленген оқу тапсырмаларының жүйесін жүзеге асыру студенттердің игеретін математикалық білім сапасының айтарлықтай артуына әкеліп соғады, олардың танымдық іс-әрекетіне саналы, белсенді сипат береді және оң ауысуды қамтамасыз етеді. бастауыш сынып оқушыларының танымдық іс-әрекетінің әртүрлі түрлеріне танымның аналитикалық-сингетикалық әдісі. Оқу тапсырмаларының жүйесін құрудағы зерттеуде жүзеге асырылатын тәсілдер математиканың бастауыш курсының әртүрлі бөлімдері бойынша дидактикалық материалдарды әзірлеуде пайдаланылуы мүмкін.Алынған нәтижелердің сенімділігі зерттелетін педагогикалық құбылыстың сипатына сәйкес келетін таңдалған әдістеме және кешенді зерттеу әдістемесі, сондай-ақ талданатын мәліметтердің репрезентативтілігімен қамтамасыз етіледі.Білімді меңгеру процесінің психологиялық-дидактикалық негіздерін талдау нәтижесінде келесі тұжырымдар дәлелденді:- психикалық процесс ретінде ойлау адамның танымдық мәселелерін шешуге бағытталған және заттардың түрленуіне және таңбаға, сөйлеуге және ойлау өнімдерін басқа сыртқы бекітуге, оларды беру және кейіннен таным мен танымның жаңа циклдерінде пайдалану үшін әкелетін әрекеттерде көрінеді. тәжірибеде;- ойлау барысында аналитикалық-синтетикалық процестер объектілердің бейнелерін түрлендірудің үздіксіз операцияларымен қатар жүреді. Сонымен бірге трансформациялық операциялардың өзі әрқашанда танымдық процестердің негізінде жатқан аналитикалық-синтетикалық механизмдермен бағдарланады және реттеледі;- зерттеу дағдыларының элементтерін тиімді қалыптастыруға ықпал ететін оқу процесін құрудың түбегейлі мүмкіндігі бар, оның негізі талдау, синтез, абстракциялау, жалпылау және т.б.
Негізгі бөлімде математика сабағында оқушыларда зерттеушілік дағдылар элементтерін қалыптастыру мүмкіндіктерінің сипаттамасы берілген. Бұл мәселенің әртүрлі аспектілерін шешу мүмкіндіктерін көрсететін нәтижелер бар (А.В.Гринева, Е.Е. Белокурова, И.В.Дубровина, А.Х.Артемова, Н.Б.Медведская, А.И.Мартынова, А.Я.Савченко, Г.Н. Никулина, Н.К. Виноградова, А.Г.Г. Н.В.Д.Сочелаева, А.С.Байрамова), Атап айтқанда:
- математиканы оқытудағы логикалық және нақты компоненттер арасындағы сәйкестік;
- математика сабағында ақыл-ой әрекетінің әдістерін арнайы қалыптастыру;
- математика сабағында ақыл-ой әрекетінің сол немесе басқа әдістерінің негізінде қалыптасатын оқу материалын таңдау және құрастыру;
- математика сабағында ақыл-ой әрекетінің әдіс-тәсілдерін қалыптастыруды осыдан бастаған жөн, оқушылардың жас ерекшеліктерін анықтау;
- математика сабағында оқушылардың ақыл-ой әрекетінің әдістерін жетілдіруге мүмкіндік беретін оқыту әдістерін құрудың тәсілдерін анықтау.
Мазмұны зерттеу дағдыларының элементтерін тәжірибеде мәжбүрлеу мүмкіндіктерін ішінара жүзеге асыруға мүмкіндік беретін студенттердің математикалық дайындығы бойынша оқулықтар мен оқу-әдістемелік құралдардың болуы мұғалімге жаттығулар мен шығармашылық тапсырмаларды пайдалану мүмкіндігін береді. ақыл-ой әрекетінің әртүрлі әдістерін қалыптастыру ерекшеліктерін талдау, олардың оқу-тәрбие жұмысындағы сәйкес реттілігін анықтау негізінде сабақтағы табиғат. Сонымен қатар, бірқатар оқулықтар мен оқу-әдістемелік құралдар дәстүрлі оқу құралдарымен салыстырғанда жаңа мүмкіндіктерге ие болды, бұл әдістемедегі көптеген стереотиптік шектеулер мен ойлау стереотиптерін жеңуге мүмкіндік береді.
Бастауыш сынып оқушыларын математикалық оқыту жүйесіне жаңа бағдарламалардың, оқулықтардың, оқу-әдістемелік құралдардың және аяқталған зерттеулердің нәтижелерінің қосқан оң үлесі туралы айта отырып, бар мүмкіндіктерге қарамастан, оқушыларда әлі де болса ақыл-ой әдістерін қалыптастыратын дамып келе жатқанын атап өткен жөн. зерттеу дағдыларының элементтерінің негізі, нашар ұйымдастырылған. Белгілі әдістер ұсынылып отырған әдістеме жүйелерінің ассимиляцияның белгілі бір теориясының шеңберіне қалай сәйкес келетінін, оларды қолдану математиканы оқыту процесінің тиімділігіне қалай әсер ететінін нақты көрсетпейді. Бұл жағдай бастауыш сынып оқушыларының математика сабағында зерттеушілік дағдыларының элементтерін қалыптастыруға байланысты бүгінгі таңда бар нәтижелерді жеткілікті деп санауға мүмкіндік бермейді.Қорытындылай келе, тарауда бастауыш сынып оқушыларының зерттеушілік дағдыларының элементтерінің негізі бастауыш сынып оқушыларында оқыту процесінде ақыл-ой әрекетінің тәсілдерін (анализ, синтез, салыстыру, жіктеу, жалпылау, т.б.) қалыптастыру болып табылады.
- салыстырылатын объектілердегі маңызды белгілерді маңызды емес нәрселерден салыстыру және нақты ажырату;
- арнайы таңдалған сандар, геометриялық фигуралар және т.б. жинақтардағы өрнектерді талдау және анықтау;
- анықталған маңызды қасиеттерге сүйене отырып, объектілерді классификациялауды жүзеге асыру;
- ұғымның қасиеттері ретінде объектілердің қасиеттерін жалпылау.
Психологиялық-педагогикалық және ғылыми-әдістемелік әдебиеттерді талдау, бастауыш сыныптарда математиканы оқыту процесінде осы әдістемелерді қолдану жағдайын зерттеу келесі қорытынды жасауға мүмкіндік берді Оқушыларға математиканы оқыту процесінде туындайтын қарама-қайшылықтар сипатталады:
- психологтардың зерттеу нәтижелері мен оқушылардың зерттеу дағдыларының элементтерін меңгеруінің нақты деңгейі арасындағы;
- зерттеу дағдыларының негізін құрайтын психикалық іс-әрекет техникасын қалыптастыру талаптары арасында психологиялық және педагогика ғылымдары, мектеп және математиканы оқыту әдістемесі туралы құжаттар;
- ұсынылған психологтар, мұғалімдер, элементтерді қалыптастыру құралдары