«Математика сабақтарында бастауыш сынып оқушыларының зерттеушілік дағдыларын қалыптастыру»
Оқу-зерттеу қызметін дамыту құралы ретіндегі зерттеушілік сипаттағы міндеттер
жүктеу/скачать 56,8 Kb.
|
Қайыржанова Арайлым Әлібекқызы Курыстық жұмыс
| 2.2 Оқу-зерттеу қызметін дамыту құралы ретіндегі зерттеушілік сипаттағы міндеттер
Бастауыш сынып оқушыларының қалыптасқан мүмкіндіктері жаңаны өз бетінше ашуға бағытталған олардың іс-әрекетін ұйымдастыру болып табылады.Бастауыш сынып оқушылардың оқу іс-әрекетін қазіргі уақытта ұйымдастыру ойлаудың репродуктивті түрін – «объектіні» ойлаудың түрлендіретін шығармашылық түріне – «субъектке» өзгертуді көздейді, яғни: оқушылар мәселені шешуші құралдың көмегінсіз табуға тырысады. мұғалім оның мәнін түсініп, бұрын меңгерілген материалмен себеп-салдарлық байланыс орната отырып, оқу мәселесін шешудің басқалардан ерекше, өзіндік нұсқасын ұсыну. Зерттеу әрекеті баланың мектепте болған алғашқы күндерінен бастап қажет. Оны жүзеге асыру үшін заманауи оқу-әдістемелік жинақтарды пайдалану қажет, олардың көмегімен студенттер ғылымда белгілі нәрсені қайта ашады. Білім берудің бастапқы кезеңінде оқушылардың танымдық белсенділігін арттыру және математикалық ойлауын дамыту мақсатында әртүрлі типтегі тапсырмалар ұсынылады. Олардың ішінде іздеу тапсырмалары ерекшеленеді, олардың шешуінің нәтижесі болжам, т.б. шешу жолын (әдісін) табу. Болжамның пайда болуы балаларда тапқырлық, тапқырлық сияқты ақыл-ой әрекетінің қасиеттерінің қалыптасқанын куәландырады. Оқу құралының авторы Л.Г.Петерсон бастауыш сынып оқушылары жүргізетін математикалық зерттеулердің элементтері ретінде өз сандар қатарын, сандық кестелерді құрастыруды, сандар мен геометриялық фигуралар арасындағы байланыстарды анықтауды, қоршаған құбылыстардағы математикалық заңдылықтарды ашуды қарастырады. күнтізбелер, өз өлшем бірліктерін ойлап табу және қолдану. Оқу математикалық әдебиеттерде әр түрлі халықтардың көне мәселелері мен тарихи мазмұны бар есептерді қызықтыруға әрқашан көп көңіл бөлінеді, өйткені ойын-сауық элементі оқуды жеңілдетеді, танымдық белсенділікті дамытады және пәнге деген қызығушылықты сақтауға көмектеседі деп есептелді. Мұндай есептерге мазмұны қызықты немесе стандартты емес шешімдері бар есептер, сандар мен геометриялық денелердің қасиеттеріне, адамның даму тарихына және математика ғылымына байланысты математикалық ойындар мен тапсырмалар жатады. Леонтий Филиппович Магнитскийдің «Арифметика, яғни сандар ғылымы...» есептер жинағынан «Қарсы қозғалысқа есептер шығару» тақырыбына арналған №1 есеп: «Саяхатшы Новгородқа барады және күніне 20 миль жүреді, Екінші саяхатшы оған Новгородтан келеді және күніне 30 миль жүгіреді. Қалалар арасындағы қашықтық 600 верст. Олар неше күннен кейін кездеседі? ] Шешуі: 1) 20 + 30 = 50 (тәулігіне верст) - жақындау жылдамдығы 2) 600: 50 = 12 (күн) Жауабы: 12 күннен кейін олар кездеседі. Бастауыш сынып бойынша бр тақырыпқа арнайы мысал келтірейік:Тақырыбы: «Шеңбердің ұзындығы. Дөңгелектің ауданы.» Мақсаты: Дөңгелектің ауданының және шеңбердің ұзындығының формулаларын тәжірибелік-зерттеу жұмысы арқылы дәлелдеу, формулаларды тиімді пайдаланып, есептер шығарту. Сабақтың әдісі: сұрақ-жауап, ой қозғау, тәжірибелік-зерттеу жұмысы Көрнекілігі: компьютер, проектор, мультимедиалық презентация, өзіндік жұмыс тапсырмалары жазылған карточкалар, дөңгелектің моделі, жіп. Сабақтың барысы: Ұйымдастыру кезеңі: а) Оқушылармен амандасу. б) Сабақтың тақырыбы мен мақсатын жариялау. Өзіндік жұмыс: 1 нұсқа. Семей мен Георгиевка қалаларының арасы 185 км. Егер картаның масштабы 1: 5000000 болса, картада осы қалалар арақашықтығы неше см тең? Картада А және В қалаларының арасы 4,3 см. Егер картаның масштабы 1: 20000000 болса, қалалардың арақашықтығы қандай? Картада Х және У пункттердің арасы 8,5 см, ал жер бетіндегі арақашықтығы 170 км. Картаның масштабын табыңдар. 2 нұсқа. А және В қалаларының арақашықтығы 125 км. Егер картаның масштабы 1: 5000000 болса, қалалардың арақашықтығы қандай? Картада А және В арасы 3,4 см және картаның масштабы 1: 20000000. А және В қалаларының арақашықтығын табыңдар. Картада А және В пунктерінің арақашықтығы 7,2 см, ал жер бетіндегі арақашықтығы 360 км. Картаның масштабын табыңдар. Рефлексия Бүгінгі сабақта не қызықты болды?........................................................ Қандай тапсырмалар қиындық тудырды?............................................... Осы тақырып бойынша не білгің келеді?................................................ Бағалау.Үй тапсырмасын беру.П.39, № 1235, 1238, 1239, 1240.Қарастырылған тақырып бойынша сөзжұмбақ құрастырып келу (шығармашылық тапсырма). Топпен жұмыс істеуде оқушылардың бойында ынтымақтастықты қалыптастыра отырып, ұйымшылдыққа, ой еңбегін іспен алмастыруға тәрбиелеу. Математиканың бастапқы курсында тарихи материалды пайдалану келесі ережелермен негізделеді: 1. Сабаққа енгізілген тарихи материал оқушылардың шығармашылық динамикасын арттырады. Бұл студенттерді тарихи мәселелерді шешудің жаңа жолдары мен әдістерін іздестіруге баулумен байланысты. Атақты математиктердің өмірі мен шығармашылығына шолулардың көмегімен мұғалім педагог ретінде студенттерді ғылымдағы шығармашылықпен таныстыруға мүмкіндік алады. 2. Сабақта тарихи шегіністердің көмегімен мұғалім оқушыларға мұғалімнің көмегінсіз теоремаларды тұжырымдауға, оларды қайтадан «ашқандай» келуге мүмкіндік береді, студенттерге олардың растауын табу, студенттерді математикалық жаңалықтармен байланысты тарихтан қызықты деректерді өз бетінше таңдауға талпынуға, оларды сыныптастарымен бөлісуге шақыру. Әдетте, мұның бәрі мектеп оқушыларының оқу-тәрбие процесіне, өзін-өзі анықтауға, өз қабілеттеріне сенуге және жеке сенімдері мен көзқарастарын қорғауға үйренуге ықпал етеді 3. Мұғалімнің сабақтағы ғылыми дауларын мұқият қарастырып, ұйымдастырады, олар үшін математиканың тарихи мәселелерінің негізі студенттердің басқа біреудің көзқарасына төзімділігін тәрбиелеуге ықпал етеді. Талқылау сонымен қатар тұлғааралық өзара әрекеттесуге, қарым-қатынас дағдыларына және жанжалды жағдайларды шешуге ықпал етеді. 4. В.А.Крутецкий: «Жалпы мәдениетті арттырмайынша адамның математикалық дамуы мүмкін емес» деген. Тарихи материал сыныптағы математикалық қабілеттердің бір жақты дамуына кез келген нәрсеге қарағанда жақсы кедергі жасайды. 5. Тарихи материал оқушылардың сауаттылық деңгейін арттыруға, білімдерін кеңейтуге, қызығушылықтарын арттыруға арналған, бұл оқушылардың интеллектуалдық ресурсын арттырудың, ойлауға, өмірде тез шешім қабылдауға үйретудің бір жолы болады. 6. Тарихи материал кіші жастағы студенттердің ғылыми-зерттеу жұмыстарын ұйымдастыруға және өткізуге негіз бола алады. Ең алдымен мұғалім зерттеуші позициясын ұстанып, студенттермен бірге «таңдануы», қызықты мәселені көруі керек. Әйтпесе, «зерттеу» деп аталатын нәрсе нұсқаулар мен ережелерге сәйкес оқу тапсырмасына айналады. Математика сабақтарында тарихи материалды пайдалана отырып оқу-тәрбиелік зерттеудің келесі түрлерін қолдануға болады: • Жедел зерттеу: оқушылардың жаппай қатысуын көздейді (әр түрлі қабілет деңгейлері). • Қысқа мерзімді операциялық зерттеулер (эмпирикалық, теориялық). • Микрозерттеу: пайда болған мәселе (қайшылық) ақпарат көздерін іздеуге, сауалнамаларды, сұхбаттарды, сауалнамалар әзірлеуге, алынған мәліметтерді талдауға әкеледі. • Ұзақ мерзімді зерттеу: проблема, гипотеза, жоспарланған кезеңдері бар, зерттеу нәтижелерін қорғау арқылы жеке, қабілетті студенттердің арнайы ұйымдастырылған қызметі. жүктеу/скачать 56,8 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|