1.5.Қолданылуы.
Аминдер аминдендіру реакцияларында органикалық негіздер ретінде қолданылады. Кейбір аминдер күкірт қышқылды ерітінділерден уранды бөліп шығаруда таңдағыш еріткіш ретінде қолданылады.
Балықтың иісі тәрізді аминдерді дала кемірушілерімен күресу мақсатында алдап шақыру ушін қолданылады.
Диаминдер жөнінде түсінік. Молекуласында екі амин тобы бар, қосылыстар, диаминдер деп аталады:
Диаминдер де, моноаминдер алынатын әдістермен алына алады: динитроқосылыстарды тотықсыздандырып, аммиакты дигалогенидтермен әрекеттестіріп, динитрилдерді тотықсыздандырып және т. б.
Жеңіл диаминдер суда ерімтал және моноаминдерге қарағанда, күштірек негіздер.
Диаминдер қышқылдарын екі эквивалентімен тұздар түзеді, олар алкилдене де алады, ацилирлене де алады және ондай реакцияларға өздерінің бір амин тобымен де, екі амин тобымен де қатыса алады.
Өнеркәсіпте гексаметилендиаминді адипин қышқылынан алады. Бұл қышқылдың аммоний тұзы сусызданады да адипин қышқылының диамиді түзіледі, одан кейін оның динитрилі түзіледі:
Адипин қышқылының динитрилін катализатор қатысуында - тотықсыздандырып гексаметилендиамин алынады:
Адипин қышқылын гексаметилендиаминмен поликонденсацияландырып полиамидтер алынады; ол полиамидтердің балқу температуралары әжептәуір жоғары келеді, және балқып жұмсаған күйінде төтенше мықты жіп болып созылады; ол жіп — синтезді талшық, әдемілік, мықтылық, жылу қорғағыштық және басқа да жағынан табиғи жібекке өте жақын (найлон):
Бұл өнімдерді — поликонденсациялық смолалардағы полиметилен тізбектері —(СН2)4— және —(СН2)6 амидті топтар — CO — NH — арқылы байланысқан; ол топтар, жүн және табиғи жібек тәрізді, белокты заттарға тән
Достарыңызбен бөлісу: |