Флегматик темпераменті – әсерлерді әлсіз алу немесе ішкі сезімдердің созалаң оянуы. Бірақ түбі берік болады. Флегиматик адам - ауыр мінезді адам, түрлі әсерге көрсеқызар болмайды. Мәселені тез шешеуге асықпайды, іс істегенде саспайды. Шапшаң ашу, қызу мінез болмайды, салқын қанды болады. Басын жарып, көзін шығарып, жан алып, жан беріп істі тез бастап кете алмайды. Бірақ бір бастаса, салпақтап артынан қалмайды.
Меланхолик темпераменті – адамның ішкі сезімдердің биігінде болуы, өзінің ішкі сезімдеріне, жалпы айтқанда, өзінің ішкі дүниесіне берілген. Меланхолик адам аулақты жақсы көреді. Ешкімге сенбейді. Істе қалтылдақ, жасқаншақ болады. Тұрмыста кедергі ұшыраса, оның жүні жығылып, қайраты сөніп, жасып қалады. Меланхолик адамның үміттен уайымы, қуаныштан қайғысы көп болады. Аз ғана кедергі оны қалың уайымға, қайғыға түсіреді. Меланхолик адам өзіне берілген. Өзім деген кісіге құл болғандай жақын болады. Бірақ ана кісіден бұған жақпайтын қарсы мінез шығып қалса, оған қас болып кетеді. Мұндай меланхолик адамның сіркесі су көтермейді. Сондықтан мұндай адам бірбет, қыңыр-қисық болады.
Темпераменттің бұл төрт түрі бір-біріне қатыспай, таза күйінде ғана болады деуге болмайды. Көбінесе бұлар бір-біріне аралас болады. Мысалы бір адамда сангвиник пен холерик темпераменті аралас болады. Бір ададма флегматик мен холерик темпераменті аралас болады. Темперамент тұрмыстың һәм тәрбиенің әсерімен өзгереді. Темпераменттің түрлі болуы біраз жас, ер, әйелдік һәм тұқымнан да болады. Мысалы, көбінесе жас шақта адам сангвиник болады, ерлікте холерик болады, кәрілікте флегматик болады. Көбінесе әйел адам сангвиник болады. Ер холерик болады.
Достарыңызбен бөлісу: |
