Мектеп гигиенасына негізделген дене шынықтыру және спорт гигиенасы
жүктеу/скачать 0,75 Mb.
|
| 2. Негізгі зат алмасу – қуат шығынының ең аз деңгейі ағзаның ең маңызды қызметін бір деңгейде ұстап тұру үшін. Тіпті ағзаның толық тыныштықта болғанының өзінде де қуат шығыны жүрек пен тамырлар, тыныс алу мен бөліп шығару жүйелер, ішкі секреция бездерінің жұмысына, дене температурасын реттеуге және басқа да жұмыстарына жұмсалады.
Тағамның арнайы динамикалық әсері ол негізгі зат алмасуды жоғарлатады. Бұл қосымша қуат шығыны ас қорыту үрдістерімен байланысты. Белоктарды (ақуыздарды) қабылдағанда қуат шығыны 30-40%, майларды – 4-14%, көмірсуларды -4-6 % -ға өсіреді. Реттелетін қуат шығындары – бұл әртүрлі қызметке байланысты. Ең көп қуат шығындары дене жұмысымен айналысатын себебі жұмыс істейтін бұлшық еттерде тотығу – тотықсыздану үрдістері әлдеқайда жоғары деңгейде өтеді. Мысалы, жүру кезінде негізгі зат алмасу 80-100% өссе, жүгіру кезінде – 400% жетеді. Сондықтан дене жұмысы ағзаның қуат шығынын реттеуші және шешуші себеп ретінде қарастырылады. Неғұрлым бұлшық ет қимыл-қозғалыстары қарқынды болған сайын, соғұрлым қуат шығынының деңгейі жоғары. Қуат шығынын анықтау үшін әртүрлі тәсілдер қолданылады. Ішінде ең кең тараған тәсіл газ алмасу тәсілі бойынша қуат шығынын анықтайды.
жүктеу/скачать 0,75 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|