«Мемлекеттік қызмет этикасы» пәні бойынша

СӨЖ (СӨЖО) бойынша әдістемелік нұсқауларды құрады: «Мемлекеттік қызмет этикасы» пәнінің типтік бағдарламасы және 050510 – Мемлекеттік және жергілікті басқару мамандығының оқу бағдарламасы негізінде ҚҚЭУ-МИ-85-05.00-2005 пәндердің оқу-әдістемелік кешенінің құрылымына қойылатын талаптарға сай э.ғ.к., доцент Байгуренова М.А.

Экономикалық теория және халықаралық экономика кафедрасының оқу-әдістемелік семинар отырысында талқыланды.

Кафедрасының меңгерушісі Жетпісбаева М.Қ.

Оқытушы туралы мәліметтер:

Экономикалық теория және ХЭ кафедрасының оқытушысы э.ғ.к., доцент Байгуренова М.А. 125 б.қ. көлемінде басылымдарға ие. «Экономикалық теория», «Микроэкономика», «Макроэкономика» курстары бойынша дәріс сабақтарын жүргізеді.

Қарағанды қаласы, Академиялық көшесі 9

Тел: 44 16 24 (143)

Консультациялық сағаттар (office hour): СӨЖО графигі бойынша

Уақыты: сабақтар келісімді бекітілген кесте бойынша жүргізіледі.

СӨЖ(СӨЖО) БОЙЫНША МАТЕРИАЛДАР
СӨЖ тапсырмаларын студент өзіндік жұмыс ретінде орындайды. СӨЖ негізі семинар және дәріс сабақтарына дайындау. Семинар сабағында тақырыптың негізгі сұрақтары талқыланады. Семинар сабақтың тақырыптық жоспары, негізгі және қосымша әдебиеттер тізімі, семинар сабақтың тақырыбына әдістемелік кеңестер не және қалай істеу керек деген сұрақтарға жауап береді. Семинар сабағының тақырыбына берілетін әдістемелік кеңестерді назар аудара оқып, семинар сабақтың тақырыптық жоспар сұрақтарына өз жауабыңызды дайындаңыз. Әр сұраққа жауапты қысқа және нұсқалы дайындап, формулаларды және символдарды СӨЖ арнайы дәптерге жазып отырыңыз. Дайындықты аяқтамас бұрын, біліміңізді өзіңізге сұрақтар қоя отырып, тексеріңіз. Өзіндік жұмысты орындауда қиын сұрақтарға жауап таппаған жағдайда дәптерге жазып, оқытушыдан сұраңыз.

СӨЖ тапсырмалары дәріс сабағынан бұрын орындалады. Дәріс сабағында алған білімді, әрі қарай тереңдету керек.

Бірақ семинар сабағына жоспарланған сұрақтар тақырып мазмұнын толық қамтымайды. Сол себептен студент білімін тереңдетуді ОСӨЖ процесінде жүзеге асырады. Сондықтан СӨЖО –да тақырып бойынша қосымша сұрақтар, есептер, жаттығуларды орындау арқылы тақырып мазмұны толық қарастырылады.

СӨЖ мазмұны және өңдеу формасы.

«Экономикалық теория» курсын оқытуда СӨЖ формаларын кең қолдануға мүмкіндік бар:

• 
  оқытушымен берілген дәріс конспектісін меңгеру;
  
• 
  негізгі әдебиетпен семинар сабағына дайындалу;
  
• 
  нақты тақырып бойынша баяндама жасау;
  
• 
  эссе, баяндама, рефератқа өзара сын-пікір жасау;
  
• 
  есептер шығару;
  
• 
  статистикалық мәліметтерді талдау;
  
• 
  курс терминдері бойынша глоссарий және сөзжұмбақ жасау;
  
• 
  топтық жобаларға қатысу;
  
• 
  таңдалынған тақырыпқа презентация жасау;
  
• 
  тақырып бойынша кіріспе дайындау және т.б.
  

Өткен материалдарды пысықтау. Өткен дәріс материалдарын пысықтау өзіндік жұмыстың ең маңыздысы. Өткен материалдар терең талданса, басқа өзіндік жұмыстар жеңіл орындалады. Үнемі және жүйелі түрде өткен материалдарды пысықтап отыру, алдағы уақытта берілетін материалдарды жақсы түсінуге мүмкіндік береді.

• 
  дәріс конспектісінің болуы;
  
• 
  курс бағдарламасының болуы;
  
• 
  ұсынылған әдебиеттердің қолда болуы (оқулық, есептер жинағы).
  

• 
  дәріс материалын жете түсіну;
  
• 
  конспект жасауда әдебиеттерге сілтеу жасау және қажетті толықтырулар, қажет болса түзетулер енгізіп отыру;
  
• 
  әр тақырыппен жұмыс материалды жете түсініп, еске сақталғанша жалғасу керек;
  
• 
  тақырыппен жұмыс, әдебиеттер мен оқулықтарда берілетін мысалдар мен есептерді шешу әдістерін меңгерген жағдайда ғана аяқталуы қажет;
  
• 
  түсінбеген сұрақтар болса, келесі дәрісте оқытушымен бірге талқылау қажет.
  

• 
  есептерді шешу үшін берілген тақырып бойынша дәрістік материалды толық білу керек;
  
• 
  есеп шартын мұқият оқып шығу;
  
• 
  шешу жоспарын ойластыру;
  
• 
  есепті шығаруға қажетті формулаларды анықтау;
  
• 
  формула құрамындағы шамалар мәніне назар аудару;
  
• 
  алдымен жалпы түрде шешу, сонан кейін сандық мәндерін формуламен есептеу;
  
• 
  аралық және соңғы шешім нәтижелердің өлшем бірліктерін көрсету;
  
• 
  шешімнің дұрыстығына талдау жасау.
  

• 
  студенттің ағымдағы үлгерімін тексеру;
  
• 
  топ студенттерінің дайындығын анықтау;
  
• 
  үлгерімі нашар студенттермен жұмыс әдістемесін ұйымдастыру;
  

• 
  бақылау жұмысының тақырыбын білуі;
  
• 
  берілген тақырып бойынша теориялық материалды, есепті шығару формулалары мен әдістерін қайталауы;
  
• 
  әдебиеттерді, практикалық сабақта шығарылған есептер мен мысалдарды қайталап, еске түсіруі қажет.
  

• 
  белгіленген уақыттан кеш қалмай орындау;
  
• 
  тапсырманы орындауда қиындықтар болса, тапсырмаға сай тақырыпты қайта оқып шығу.
  
• 
  қиындықтар болса, оқытушыдан кеңес алу;
  
• 
  алынған шешімдерді талдау;
  
• 
  тапсырманы қорғауға дайындықта, сол тақырыпқа сай теория негізін тексеріп және кейбір мәліметтер өзгере қалғанда, оның шешімін ойластырып қою.
  
• 
  тапсырманы орындауда қолданылатын әдісті жете түсіну;
  
• 
  тапсырма уақытында қорғалу қажет, кері жағдайда академиялық қарыз болып есептеледі.
  

«Мемлекеттік қызмет этикасы» курсы бойынша СӨЖО өткізу формалары

СӨЖО тапсырмалары

1. 
   Тақырып сұрақтарын ауызша талқылауға дайындалу
   
2. 
   Өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтарға жауап беру
   
3. 
   Тестілік сұрақтарға жауап беру
   
4. 
   Сабақ сұрақтары дәстүрлі формада талқыланалытн болады
   

Өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтар

1. 
   Әлеуметтік басқару деген не?
   
2. 
   Әлеуметтік басқарудың түрлерін атаңдар.
   
3. 
   Мемлекеттік басқарудың негізгі сипаттарын атаңдар.
   
4. 
   Мемлекеттік басқару түрлерін атаңдар.
   
5. 
   Мемлекеттік басқару қызметтерін ашыңдар.
   

Тестілік сұрақтар

1. 
   Мемлекеттік органдар іс-әрекетінің тиімділігенен не тәуелді болады?
   

б) әскери-саяси конфликтілерді шешу

в) қаржылық мәселеледі шешу

г) жауаптардың барлығы дұрыс

а) аталмыш органдар құрамына кіретін кадрларды таңдау, тағайындаудан

б) кадрларды кәсіби дайындауда, біліктілігі мен жұмыс тәжірибесінен

в) А және Б жауаптары дұрыс

г) дұрыс жауабы жоқ
3. Осы күндері қандай ереже дұрыс болды және дұрыс болып қала береді:

а) «Барлығы мемлекеттік органдардың қолында»

б) «Барлығын кадрлардың қолында»

в) «Кадрлар барлығын шешеді»

г) «Кадрлар ештеңе шешпейді»
4. ҚР азаматтарының мемлекеттік қызметке орналасуына қатысты тең құқылығы ең алғаш рет қайда айтылған?

а) 1993 жылдың 28 қаңтар айындағы Заңда.

б) 1993 жылдың 28 қаңтар айындағы Конституцияда.

в) 1993 жылдың 28 қаңтар айындағы ҚР Президентінің Жарлығында.

г) ешқайда айтылмаған
5. «Мемлекеттік қызмет туралы» Заң қашан өз күшіне енді?

а) 1 қаңтар 1995 ж.

б) 25 маусым 1996 ж.

в) 1 қаңтар 1993 ж.

г) 1 қаңтар 1996 ж.
6. Мемлекеттік қызметтің маңызды ролі неден байқалады?

а) мемлекеттің қалыптасу және даму ісінде

б) мемлекеттің әлеуметтік-экономикалық дамуында

в) А және Б жауаптары дұрыс

г) дұрыс жауабы жоқ
7. ҚР Президентінің айтуы бойынша мемлекеттік шенеунік қандай болуы керек?

а) бұл ұлттың құлы, патриоттық және әділ, өз ісіне берілген маман

б) бұл патриоттық және әділ, өз ісіне берілген маман

в) мұндайды Президент айтпаған

а) 2000 ж.

б) 1999 ж.

в) 2001 ж.

г) мұндай нұсқа жоқ

9. Соттарға қандай тәртіптік алымдар қолданылады

а) ескерту

б) үкім

г) аталғандардың барлығы

а) үкім

в) дипломатиялық рангтан айыру

г) ескерту
11. Қандай нормативтік-құқықтық актіде тәртіптік алымдар көрсетілген

а) «Еңбек туралы» Заңда

б) «Соттар мен соттардың мәртібесі туралы» Жарлықта

в) «Мемлекеттік қызмет туралы» Заңда

г) ондай қарастырылмайды
Әдістемелік ұсыныстар. Семинарға дайындықты ұсынылатын әдебиетті талқылаудан бастау керек. Аталмыш тақырыпты талдау барысында мемлекеттік басқарудың негізгі сипаттарына, оның түрлеріне, атқарушы билік субъектілеріне назар аударып, мемлекеттік басқару қызметтері мен басқарудың ұйымдастыру қағидаларын ашыңдар.
Тақырып 2. Мемлекеттік қызметкерлердің құқықтық жағдайы
СӨЖО тапсырмалары

1. 
   Тақырып сұрақтарын ауызша талқылауға дайындалу
   
2. 
   Өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтарға жауап беру
   
3. 
   Тестілік сұрақтарға жауап беру
   
4. 
   Тақырып бойынша қосымша глоссарий құру.
   
5. 
   Реферат немесе баяндама жазу
   
6. 
   Тақырып сұрақтары презентация түрінде немесе дәстүрлі формада талқыланатын болады.
   

Өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтар

1. 
   «Мемлекеттік қызмет мәселелерінің ғылыми зерттеулерінің әдістемесі» түсінігін Сіз қалай түсінесіз?
   
2. 
   Мемлекеттік басқару негіздерін ашыңдар.
   
3. 
   Мемлекеттік басқару органдары жүйесінің ерекшеліктерін талдаңдар.
   
4. 
   Мемлекеттік басқару жүйесінде азамат қандай орынға ие?
   

Тестілік сұрақтар

1. Ваканттық лауазымдарға кандидаттарды таңдаудағы негізгі заңдар

а) ҚР Конституциясы;

б) «Парқорлықпен күрес туралы» Заң;

в) «Мемлекеттік қызмет туралы» Заң;

г) жауаптардың барлығы дұрыс.
2. Мемлекеттік қызметкерлерге жалақы төлеудің жаңа жүйесі туарлы Заң:

а) «Еңбек туралы» Заң;

б) «Әкімшілік процедуралар туралы» Заң;

в) «Мемлекеттік қызмет туралы» Заң;

г) «Бюджет жүйесі туралы» Заң.
3 Жаңа жүйенің ерекшеліктері

а) Саяси мемлекеттік қызметкерлер тәуекелін ескеру;

б) Сыйақылау жүйесіндегі шектеулерді алып тастау;

в) лауазымдық жалақы ролін арттыру;

г) жауаптардың барлығы дұрыс.
4 Мемлекеттік қызметті жетілдіру бойынша ең алғашқы мәселе:

а) кандидаттарды тестілеу;

б) байқаулық іріктеу;

в) вербалды емес-тәжірибелк тестіні тапсыру;

г) алғашқы білімдер.
5 Мемлекеттік қызмет кәсібилігін көтеретін факторлар

а) «Әкімшілік процедуралар туралы» Заң;

б) менеджменттің жаңа әдістерін енгізу;

в) кадрлар мониторингін жүргізу;

г) жауаптардың барлығы дұрыс.
6 Қазақстандық модель мынаны қамтиды:

а) карьералық жүйе элементтерін;

б) карьералық жүйе және позициялық жүйе элементтерін;

в) позициялық жүйе элементтерін;

г) дұрыс жауабы жоқ.
Әдістемелік ұсыныстар. Семинарға дайындықты ұсынылатын әдебиетті талқылаудан бастау керек. Тақырыпты талдау барысында мемлекеттік қызметтің ғылыми зерттеулерінің әдістемесіне, мемлекеттік басқару жүйесінің ерекшеліктері назар аударыңдар.
Тақырып 3. Мемлекеттік қызметтің қазақстандық моделінің түсінігі, қағидалары

СӨЖО тапсырмалары

1. 
   Тақырып сұрақтарын ауызша талқылауға дайындалу
   
2. 
   Өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтарға жауап беру
   
3. 
   Тестілік сұрақтарға жауап беру
   
4. 
   «Персоналды басқарудың ұйымдастырушылық жүйесі» тақырыбына реферат дайындау.
   

Өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтар

1. 
   Мемлекеттік қызмет лауазымдарының тағайындау тәсілін және тәртібін анықтаңдар.
   
2. 
   Мемлекеттік қызметті өту тәртібін көрсетіңдер.
   
3. 
   Мемлекеттік қызметкерлердің жауапкершілігі үшін сыйақылау формаларын атаңдар.
   
4. 
   Мемлекеттік қызметті тоқтату процедурасын ашыңдар.
   

Тестілік сұрақтар

1. Қазақстан Республикасының «Мемлекеттік қзымет туралы» Заңы қашан күшіне енді?

А) 1 қаңтар 2000 ж;

Б) 1 қаңтар 2001 ж;

В) 1 наурыз 2000 ж;

Г) 1 ақпан 2000 ж
2. Біздің Республикада мемлекеттік қызметті реформалаудың қандай негізгі бағыттары анықталған?

А) ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтың ел халқына Жолдауы;

Б) Назарбаев Н.Ә. Қазақстанның егемен мемлекет ретінде қалыптасу және даму стратегиясы;

В «ҚР-ғы жергілікті мемлекеттік басқару туралы» Заңы;

Г) Н.Ә.Назарбаев «XXI ғасыр тоғысында»;
3. Мемлекеттік қызметтің карьералық моделінің (Германия, Жапония, Австрия) сипатты белгілері:

А) кадрларды мақсатты түрде оқыту;

Б) қызмет ішіндегі кәсіпқойлық, кәсіпқойлықтың жоғары деңгейі;

В) өмірлік тағайындау, консерватизм және бюрократиялық иерархия;

Г) жауаптардың барлығы дұрыс;
4. Мемлекеттік қызметті реформалаудың мақсаты:

А) қоғам мен оның әрбір азаматының қажеттіліктерін қанағаттандыруға қабілетті кәсіби аппаратты құру;

Б) мемлекеттік қызметке орналасуға қатысты азаматтардың конституциялық құқығын жүзеге асыру механизмін құру;

В) мерикторатия қағидаларына негізделген мемлекеттік қызмет моделін құру;

Г) жауаптардың барлығы дұрыс;
5. Мерикторатия деген нені білдіреді?

А) қызметтік этика ережелері;

Б) жеке еңбектер;

В) профессионализм;

Г) жоғары мәртебе;
6. Мемлекеттік қызметтің позициялық моделіне (АҚШ, Ұлыбритания, Канада) тән емес:

А) байқау бойынша іріктеу, айтарлықтай мобильділік;

Б) қабылдаудың келісім-шарттық формасы, карьерадағы тұрақсыздық;

В) қызмет көрсетудің жоғары сервисі;

Г) консерватизм және бюрократиялық иерархия;
7. Мемлекеттік қызмет лауазымдарын құқықтық бөлу мыналарға жіктеледі:

А) әкімшілік және экономикалық;

Б) экономикалық және саяси;

В) саяси және әкімшілік;

Г) аймақтық әкімшілік;
8. Әкімшіліктік мемлекеттік қызмет лауазымдарына қойылатын біліктілік талаптары:

А) стаж және жұмыс тәжірибесі;

Б) Профессионализм, ептілік пен дағды;

В) кәсіби біліктілікь (функцияоналды міндеттерді орындауға қажетті білім);

Г) жауаптардың барлығы дұрыс;
9. Әкімшілік мемлекеттік лауазымдар категориясына сәйкес С категориясына кімдер кіреді?

А) ҚР Президентінің әкімшілігі;

Б) ҚР Президентініе тікелей бағынышты мемлекеттік органдар;

В) ҚР Парламенті палатарының аппараты;

Г) облыстар, аудандар, ауыл Әкімдерінің аппараты;
10. Тізімге сәйкес әкімшілік мемлекеттік қызметкерлер категориялар топтарына бөлінген. Неше категория бөлінген?

А) 2;

В) 4;

СӨЖО тапсырмалары

1. 
   Тақырып сұрақтарын ауызша талқылауға дайындалу
   
2. 
   Өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтарға жауап беру
   
3. 
   Тақырып бойынша қосымша глоссарий құру
   

Өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтар

1. 
   Этика қалай қалыптасқан?
   
2. 
   Этика мен моральдың өзара байланысы қандай?
   
3. 
   Моральдың құрылымы мен қызметтерін атаңдар
   
4. 
   Іскерлік қатынастардың қағидалары мен заңдылықтарын ашыңдар.
   

СӨЖО тапсырмалары

1. 
   Тақырып сұрақтарын ауызша талқылауға дайындалу
   
2. 
   Өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтарға жауап беру
   
3. 
   Тақырып бойынша қосымша глоссарий құру.
   
4. 
   Семинарлық сабақ сұрақтары презентация түрінде тақыланатын болады.
   

Өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтар

1. 
   Дүниетаным, адамгершіліктік құндылықтар дегенді Сіз қалай түсінесіз?
   
2. 
   Адамгершіліктік іс-әрекет деңгейін ашыңдар.
   
3. 
   Тұлғааралық қатынастардың тәртіпке ықпалын талдаңдар.
   
4. 
   Этикалық тәртіпке ықпал ететін экономикалық факторларды атаңдар.
   

СӨЖО тапсырмалары

1. 
   Тақырып сұрақтарын ауызша талқылауға дайындалу
   
2. 
   Өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтарға жауап беру
   
3. 
   Тақырып бойынша қосымша глоссарий құру.
   

Өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтар

1. 
   Экономика салаларындағы іскерлік қатынас этикасына талдау жасаңдар
   
2. 
   Мемлекеттік қызмет этикасы деген не?
   
3. 
   Адамдар тәртібінің қағидаларын ашыңдар.
   
4. 
   Мемлекеттік қызмет этикасындағы жағымсыз құбылыстардың түрлерін атаңдар.
   

СӨЖО тапсырмалары

1. 
   Тақырып сұрақтарын ауызша талқылауға дайындалу
   
2. 
   Өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтарға жауап беру
   
3. 
   Тестілік сұрақтарға жауап беру
   
4. 
   Тақырып бойынша қосымша глоссарий құру.
   
5. 
   «Кадрлық жұмыста жаңашылдықтарды басқарудың қағидалары мен әдістері» тақырыбына реферат дайындау.
   

Өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтар

1. 
   Мемлекеттік басқару заңдылығының қамтамасыз етілу тәсілдерін атаңдар.
   
2. 
   Басқарудағы соттық және арбитраждық бақылау деген не?
   
3. 
   Мемлекеттік қызметкердің бос уақытын өткізу этикасы деген не?
   
4. 
   Іскерлік этика мәдениеті деген не?
   

СӨЖО тапсырмалары

1. 
   Тақырып сұрақтарын ауызша талқылауға дайындалу
   
2. 
   Өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтарға жауап беру
   
3. 
   Тестілік сұрақтарға жауап беру
   
4. 
   Тақырып бойынша қосымша глоссарий құру.
   
5. 
   1,2,4 семинарларды презентация түрінде өткізу.
   

Өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтар

1. 
   Сөйлеу этикетінің мәнін ашыңдар.
   
2. 
   Іскерлік пікір-талас мәдениеті деген не?
   
3. 
   Іскерлік жиналысқа дайындық қалай өткізіледі?
   
4. 
   Жиналыс шешімінің атқарылуына бақылау қалай жүзеге асырылады?
   

СӨЖО тапсырмалары

1. 
   Тақырып сұрақтарын ауызша талқылауға дайындалу
   
2. 
   Өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтарға жауап беру
   
3. 
   Тестілік сұрақтарға жауап беру
   
4. 
   Тақырып бойынша қосымша глоссарий құру.
   
5. 
   Семинарлық сабақ сұрақтары презентация түрінде талқыланатын болады.
   

Өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтар

1. 
   Келіссөз процесі деген не?
   
2. 
   Келіссөз процесінің негізгі сипаттамаларын ашыңдар.
   
3. 
   Келіссөз түрлері мен қызметтері қандай.
   
4. 
   Келіссөз процесіндегі шешім қабылдау психологиясын ашыңдар.
   

СӨЖО тапсырмалары

1. 
   Тақырып сұрақтарын ауызша талқылауға дайындалу
   
2. 
   Өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтарға жауап беру
   
3. 
   Тақырып бойынша қосымша глоссарий құру.
   

Өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтар

1. 
   Мемлекеттік қызмет этикасына жалпы сипаттама беріңдер
   
2. 
   Мемлекеттік қызметкерлердің іскерлік әріптестермен қатынастарының мәнін ашыңдар.
   

СӨЖО тапсырмалары

1. 
   Тақырып сұрақтарын ауызша талқылауға дайындалу
   
2. 
   Өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтарға жауап беру
   
3. 
   Тақырып бойынша қосымша глоссарий құру.
   
4. 
   Семинарлық сабақ сұрақтары презентация түрінде талқыланатын болады.
   

Өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтар

1. 
   АҚШ-ғы мемлекеттік қызмет қалыптасуының негізгі ғылыми теорияларын ашыңдар.
   
2. 
   Американдық мемлекеттік қызмет жүйесіне талдау жасаңдар.
   
3. 
   Қазақстандағы саяси мемлекеттік қызмет жүйесін ашыңдар.
   
4. 
   Қазақстандағы мемлекеттік қызметті жетілдіру жолдарын көрсетіңдер.
   

Тестілік сұрақтар

1. 
   Тауншиптер – бұл:
   

б) қала ауданы;

в) ауданның әкімшілік орталығы;

г) штат.

2. 
   Мемлекеттік қызметті құрудың негізгі ғылыми теориялары қайда туындады:
   

б) АҚШ;

г) Ресейде.

3. 
   Штаттар деңгейіндегі мемлекеттік қызмет жүйесі көбіне ұқсас келеді:
   

б) федералды;

в) республикалық;

г) ұлттық.

4. 
   АҚШ-ғы губернаторлыққа сайлаумен қатар қай жердегі жетекшілерді сайлау өтеді:
   

б) штаттардың өкілетті органдарында.

5. 
   Қазақстанда саяси мемлекеттік қызметкерлер институты қай жылы енгізілді:
   

б) 1997 ж;

в) 1998 ж;

г) 1999 ж.

6. 
   Қазақстандағы АҚШ Президентінің Ақарушы органыны ұқсастығына не жатады:
   

б) Президент әкімшілігі;

в) Өкілдік;

г) Президенттің қабылдау бөлмесі.

7. 
   Министрлер кабинетінің құрамына неше министрліктер кіреді?
   

б) 11;

г) 13.

8. 
   АҚШ-та графтықтар төмендегілерді басқару үшін құрылған:
   

б) ауылдық жерлерді;

в) қалаларды;

г) жергілікті атқарушы билік органдарын.

9. 
   Таундар – бұл:
   

б) қалалардың әкімшілік орталықтары;

в) жауаптардың барылығы дұрыс;

г) дұрыс жауабы жоқ.