Менің жолдас…(-ым; -ім; -ің; -ың; -ы; -і, -ымыз, -іміз, -тарың, -тарыңыз), сенің құрдас…(-ым;-ың,-ің, -ың; -ы; -і, -ымыз, -іміз, -тарың, -тарыңыз), оның дос…
«Сын есім» тақырыбы бойынша бақылау жұмысы
жүктеу/скачать 0,59 Mb.
|
«Сын есім» тақырыбы бойынша бақылау жұмысы. 1. Мына сын есімдерді зат есімдермен тіркестіріңдер. жаңа, сулы, қысқа, жуас, қатты, домалақ, қисық, дәмді, тұзсыз, балдай, қалалық, жазғы, қысқы. 2. Мына сөздерге антоним табыңдар. ауыр - ... ыстық - ... жіңішке - ... қысқа - ... құрғақ - ... аласа - ... желсіз - ... тентек - ... жас - ... айсыз - ... түзу - ... ескі - ... 3 Туынды сын есімдердің қандай сөздерден қалай жасалғанын айтыңдар. Балалы үй, ақылды бала, түсінікті сөз, қажырлы еңбек, мәдениетті халық, күндізгі жұмыс, кешкі салқын, қалалық кеңес, жастық шақ, өмірлік жолдас. 4. Салыстырмалы шырайды қолдана отырып, сұраққа жауап беріңдер. а) туфлидің өкшесі биік пе? ә) Мына көйлек әдемі ме? б) Жылқы еті дәмді ме? в) Қой еті жақсы ма? г) Қуырылған балық дәмді ме? д) Бұқтырылған тауық жақсы ма? е) Бұл көйлек қымбат па? ж) Әлияның көйлегі сары ма? з) Етік үлкен бе? 5. Тиісті қосымшаны жазыңдар. Су... өмір жоқ. Сен неге көңіл... сің? Ол емтиханға дайындық... келіпті. Оқулық... тіл үйрену қиын. Біз сіз... бармаймыз. Білім ...дің ойы – таяз.
1. ... ата – анаңызбен тұрасыз ба? 2. ... ұшақпен ұштың ба? 3. Мұрат ... әңгімені ... айтты. 4. ... көйлекті ... сатып алды. 5. ... шетел тілдері институтында оқимын, ал ... ? 6. Азық – түлік дүкенінен ... алған жоқпын. 7. Үйге ... келген жоқ. 8. ... сұра. 9. ... білмейді. 10. ... тағамдар дәмді екен. 11. ... адамдар пойызбен жүруді ұнатпайды. 12. ... әкелдің бе? Жаттығу.Мына мақал- мәтелдерден есімдіктерді теріп жазыңыз. 1.Біреудің сөзі әдемі, 4. Жаман еш нәрсе біле алмайды, Біреудің көзі әдемі. Жұмсасаң тіл алмайды, Өзі біліп пайдасын қыла алмайды
Сен бұта көтерер. Атқа кісен салармыз. 6. Кімің отын оттасаң. 3.Әркімдікі өзіне Соның суын ішерсің. Ай көрінер көзіне. 7. Өзім білем деген өртке баспас. «Есімдік» тақырып бойынша шағын бақылау жұмысын орында. 1. Жіктеу есімдігін тиісті септік жалғаумен жазыңдар. 1. Ол театрда /мен/ танысты. 2. Кәрім /сен/ кездеспеді. 3. Сәрсен қонақта /біз/ бірге отырды. 4. Сәуле ауылда /олар/ болыпты. 5. Самат /сендер/ асханада кездесер. 2. Төмендегі сөйлемдерді көшіріп жазып, есімдіктерді түріне қарай талдаңдар: 1. Қызмет бабында біреуге дауыс көтеру Дәнештің әдетінде жоқ еді. 2. Кейбіреулер оны қалайда осындағы бір мекемеге бастық болып кетеді десіп жүр. 3. Біз өмірдің барлық қызығын бірге өткізіп жүрміз. 4. Бұл өмірдің әлдебір қуанышы мен қайғысы өзіме ерсі емес. 5. Менің ұлым соның ағасымен бірге болыпты. 3. Мына есімдіктерді септеңдер. Мен, ол, біз, сіздер, мынау, бұл; 4. Көп нүктенің орнына тиісті есімдіктерді қойыңдар. 1. ... үй орталықта. 2. Мұрат ... әңгімесін ... айтты. 3. Әжем ... қонаққа келді. 4. Ораздың досы ... үйіңе келді ме? 5. ... адамдар ұшақпен саяхат жасайды. 6. Шетелде ... студенттер көп. 7. ... әкесі саяжайға кетті. Есімдік 1.Есімдік сөйлемде қандай қызмет атқарып тұр. Батырлар есімі ешқашан ұмытылмайды. А) толықтауыш, В) баяндауыш, С) пысықтауыш, Д) бастауыш, Е) анықтауыш. 2. Болымсыздық есімдігін табыңыз. А) дәнеме, В) бірдеме, С) кімде-кім, Д) әлде – кім, Е) біреу. 3. Толықтауыш қызметін атқарып тұрған есімдікті көрсетіңіз Ол бізбен үнемі ақылдасады, кеңеседі. А) ол, В) бізбен, С) үнемі, Д) ақылдасады, Е) кеңеседі. 4. Қате тәуелденген есімдікті табыңыз, А) менің мынауым, В) сенің бұның, С) сіздің осыңыз, Д) оның мұнысы, Е) біздің олымыз. 5. Дұрыс септелген есімдікті табыңыз. А) менге, В) сенмен, С) сода, Д) бұдан Е) сенің. 6. Есімдіктің неше түрі бар? А) 7, В) 5, С) 8, Д) 4, Е) 3. 7. Сілтеу есімдігін көрсетіңіз? А)анау, В) кім? С) сендер, Д) ешқашан, Е) өздері. 8. Сөйлемде есімдіктің қай түрі кездеседі? Бүкіл сынып оқушылары кешкі сағат беске жиналды. А) жіктік, В) өздік, С) жалпылық, Д) болымсыздық, Е) белгісіздік. 9. Септеліп тұрған есімдікті көрсетіңіз. А(осынау, В) әрине, С) маған, Д) кейбіреулер, Е) ештеңе. 10. Төрт түрлі жалғау жалғанған өздік есімдігін табыңыз. А) өздері, В) өздеріңіздің, С) өзіңнен, Д) өзі, Е) өздерімізденсің. 11.Шығыс септігінде тұрған есімдікті көрсет. А) менің, Б) оларға, с) сіздермен, Д) сендерден, Е) оған. 12. Өздік есімдікті тіркесті көрсетіңіз. А) сенкімсің, В) өзің кел, С) оны көру, Д) кім келді, Е) олар барады. 13. Көп мағыналы сөзді белгілеңіз. А) өзен, В) кәсіп, С) көл, Д) мұражай, Е) ер. 14. Тура мағыналы тіркесті белгіле. А) ыстық сезім, В) суық мінез, С) ыстық сүт, Д) ауыр жол, Е) қара жел. 15. сілтеу есімдігінің үшінші жағында тұрған сөзді көрсет. А) мынау, В) олардың, С) бұнымен, Д)олар Е) осылармен. 16. Мына сөйлемде есімдіктің қай түрі кездеседі? Ол ешқашан жаман баға алған емес. А) болымсыздық, В) сілтеу, С) жіктеу өздік, Д)жалпылау, е) белгісіздік. 17. Есімдік сөйлемде қандай қызмет атқарып тұр?«Сіз» деген - әдеп, «біз» деген – көмек. А) бастауыш, В( анықтауыш, С) пысықтауыш, Д) баяндауыш, Е) толықтауыш. 18. Жазылуы дұрыс есімдіктер қатарын көрсетіңіз. А) еш уақытта, еш қашан, В) әлде кім, әр адам, С) әркім, ешқайда, Д) бір неше, бір ай, Е) бүтін, ештеңе. 19. Есімдік сөйлемде қандай жағдайда анықтауыш болады? А) зат есім орнына қолданылса, В) сын есім, сан есім орнына қолданылса, с) мезгіл ,мекен мағынасын білдірсе, Д) сөйлемнің соңында келсе, Е) үстеу сөздің орнына қолданылса. 20. «Бұлармен» қай есімдік түріне жатады? А) жіктік, В) сілтеу, С) тәуелдік формаға, Д) белгісіздік, Е) өздік. 21. Күрделі есімдіктер қатарын табыңыз. А) күллі, барша, В) өзім, өздеріңіз, С) қашаннан, қайсысы, Д) мынау, осыңыз, Е) әркім, қайсыбір. 22. Жалпылау есімдігі қатысқан сөйлемді табыңыз. А) бүкіл, В) өздері, С) бұлармен, Д) оларша, Е) нешінші. 23. Қандай есімдік қатысқан сөйлем?Олар сабаққа дайындалып отыр. А) өздік, В) Белгісіздік, С) жіктік, Д) жалпылау, Е) сұрау. 24. Ілік септігі тұлғасындағы сұрау есімдігін табыңыз. А) кіміңіз? , В)ненңіз? С) кімсіздер? Д) нешеуінің? Е) қайсысын? 25. Астысызылған есімдік сөйлемде қандай қызмет атқарып тұр?Сендер нешеусіңдер? А) бастауыш, В) баяндауыш, С) толықтауыш, Д) анықтауыш, пысықтауыш. Сан есім Жаттығу. Оқыңдар. 10-он
20-жиырма 30-отыз
40-қырық 50-елу
60-алпыс 70-жетпіс 80-сексен 90-тоқсан 556-бес жүз елу алты 1989-бір мың тоғыз жүз сексен тоғыз 2 534 687-екі миллион бес жүз отыз төрт мың алты жүз сексен же
«Сан есім» тақырып бойынша шағын бақылау жұмысы. 1. Сұраққа жауап беріңдер. 1. Дәрісханада неше оқушы бар? 2. Үстелде неше дәптер бар? 3. Сенде неше қалам бар? 4. Дәрісханада неше есік бар? 5. Үйде қанша терезе бар? 6. Онда неше бала бар? 7. Бізде неше банк бар?
18, 28, 47, 78, 1988, 1995, 200, 75, 847, 315. 4. Сан есімдердің түрін анықтап,жасалу жолдарын түсіндір. 1. Ол алтыншы қабатқа орналасты. 2. Олардың фирмасы бұл сапарға екінші рет келді. 3. Мен хатшыға 2 билет бердім. 4. Бұл кездесуге Қытайдан 4 өкіл келді. 5. Сіз бесінші орынға отырыңыз. 6. Қонақ үй бастығының бөлмесі жетінші қабатта. 7. 13-қыркүйекте Қазақстан делегациясы елге ұшып келді. 5. Реттік сан есімдерді есептік сан есімге айналдырып, сұрақ қойыңдар. Бесінші қабат, жетінші сұрақ, тоғызыншы бет, екінші касса, он төртінші қатар, сегізінші қайық. Сан есім туралы тест жұмысы 1. Сан есім қандай сұрақтарға жауап береді? а) қанша? неше? в) кім? не? с) қандай? қай? д) қашан?, қайда? е) не істеді? қайтті? 2. Сан есімді көрсетіңіз а) ата в) сарыс) бесд) мене) отыр 3. Есептік сан есімді көрсетіңіз а) үш в) он бірдемін с) бесінші д) екеуі е) үш-үштен 4. Дара сан есім неше сөзден болады? а) екі сөзден в) үш сөзден с) бір сөзден д) бес сөзден е) төрт сөзден 5. Негізгі сан есімді көрсетіңіз а) үшеу в) бесіншіс) екіден бірінд) оне) бес- бестен 6. Жинақтық сан есімді көрсетіңіз а) он в) бес-бестен с) екеуі д) алтыншы е) бір жүз отыз алты 7. Сан есім нені білдіреді? а) заттың ретін, санын, мөлшерін қатарын білдіреді в) заттын сынын білдіреді с) заттың, құбылысың, іс- әрекеттің атын білдіреді д) заттың қимылын білдіреді е) зат есім, сын есім орнына жүретін сөз табы 8.Сан есімді көрсетіңіз а) балав) кітапс) әсемд) оле) екі 9. Реттік сан есімді көрсетіңіз а) тоғыз в) он бестемін с) төрт-төрттен д) бесінші е) екіден бір 10. топтау сан есімді көрсетіңіз а) үш-үштен в) үш с) үшеуі д) үшінші е) үштемін Көмекші сөздер. Сөйлемдерден көмекші сөздерді тап. Қаланың шетінде үлкен парк бар. Парктің ішінде кішкентай көл бар. Көлдің астында құм жатыр. Демалыс күні көлдің қасында көп адам жүреді. Көлдің айналасында орындықтар бар. Орындықтардың маңында гүл бар. Гүлдердің ішінде астра, қызғалдақ гүлдері бар. Парктің ортасында кинотеатр тұр. Кинотеатрдің алдында билет сататын касса, ал қасында жарнамалар тұр. Кинотеатрдың ішінде екі зал бар. Сыртында ағаштар, ал қарсысында екі дүкен тұр. Дүкендердің арасында ағаш жоқ.. Жақшаны ашып, керекті сөзді жаз. 1. Ыдыс-аяқ серванттың тұр. 2. Ағаш екі үйдің тұр. 3. Сөрінің кітап тұр. 4. Ағаштың шелек тұр. 5. Диванның екі кресло тұр. 6. Кереуеттің мысық жатыр. 7. Мектептің көп бала жүр. 8. Шкафтың сурет тұр. 9. Біздің үйіміздің үлкен сауда үйі тұр. 10 Үйдің ойна. Үстеу Мына сөздерден үстеу жаса. орыс, қазақ, өзбек, ағылшын, неміс, француз, ескі; теңіз, құс, апаң, әке, біз, олар, үй, бастық, мақтаншақ, жас; түн, күн, алыс, осы, жаны, қысы, арты, күз, қыс, жоғары, орта; төмен, жоғары, жат, алыс, арты, күні, жылы, ат, жат; қыры, жоғары, алды, арты, жаны, басы, қарсы, оң жақ, сол жақ, амалсыз. Мына сөйлемдерді оқып , үстеудің түрін анықта. 1. Жазғытұрым қар ериді. 2. Былтыр біз Алматыда болдық. 3. Мен жаздыгүні ауылға барамын. 4. Ертең жұмысқа кешікпей кел. 5. Әсет енді келе жатыр. 6. Қыстыгүні күндер аязды болады. 7. Марат қазір келеді. 8. Бүрсігүні емтихан тапсырамыз. Мына сөйлемдерден үстеуді тауып, түрін анықта. 1. Сонша қонақ келді. 2. Соншама кісі! 3. Маған бір-бірден бер. 4. Неше адам жүр? 5. Қаншама жұмыс бар. 6. Алматыға Сәкен екі рет келді. 7. Бірталай уақыт өтті. 8. Серік талай рет Мәскеуде болыпты. Төмендегі суреттің сол жағындағы дауыссыз дыбыс әріптерінің ортасына немесе алдына, соңына, оң жақтағы дауысты дыбыс әріптерін қосып оқыңдар.
Тест сұрақтарына жауап бер. 1. Мезгіл үстеулі сөйлемді көрсет. А) Құс қанатымен ұшып, құйрығымен қонады. В) Жомарт биыл келген. С) Әйелдер Бөкеннің үйін сыпырып жатыр. D) Аяғы жазылды ма өзінің? Е) Олар егіннен мол өнім алу үшін жұмыстанады. 2. Үстеуден жасалып тұрған туынды үстеуді табыңыз. А) Соншалық. . В) Сеніңше. С) Қазақша. D) Баяу. Е) Бұлбұлдайын.
жүктеу/скачать 0,59 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|