ЄБУ БЄКІР АС-СЫДЫЌ أبو بكر – Аллаћтыњ Елшісі М±хаммедті (с.а.с.) кµрген, ауызба-ауыз с±хбаттасќан, Оныњ с±хбатын тыњдап иман келтірген жєне д‰ниеден иманды µткен сахаба. Єкесініњ аты Осман, біраќ Єбу Кухаба деген атпен танымал болѓан. Анасыныњ аты Уммул – Хайр яѓни «б‰кіл жаќсылыќтардыњ анасы» деген маѓына береді. Ж±байы Умму Румман, одан б±рын Асма бинт Умайске ‰йленген. Єбу Бєкір – 3 ќыздыњ жєне 3 ±лдыњ єкесі.
Єбу Бєкір Ас-Сыдыќ М±хаммед (с.а.с.) пайѓамбардан бірнеше жас кіші болса да, бала кездегі досы, сенімді серігі жєне жанашыры. Ислам дінініњ Аллаћтыњ Елшісінен (с.а.с.) кейінгі ењ ардаќты т±лѓасы – Єбу Бєкір Ас-Сыдыќ (р.а.). Ислам діні жолында жанын да, малын да пида етумен туралыќ жєне шынайылыѓымен басќаларѓа жарќын ‰лгі болды. Б‰кіл ѓ±мыры биязылыќ, жомарттыќ жанкештілік сияќты адами асыл ќасиет µрнектеріне толы. Ислам діні келместен б±рын жансыз да аќылсыз, мешеу п±ттарѓа ол табынып кµрмеген адам. Меккедегі бай єрі беделді, кµпшілік сыйлап, ќ±рметтейтін кісі болѓан. Ќ±райыш руыныњ т‰п шежіресін білген шежіреші болѓан. Дау-дамайлардыњ єділ шешілуі ‰шін Єбу Бєкірдіњ пікірі тыњдалѓан. Ол ірі саудагердіњ єрі елді мекендерді кµп кµрген данагµйдіњ бірі еді. Ислам дінін сµзсіз ќабылдап, Аллаћтыњ Елшісінен бір елі ажырамастан ќарањѓы дінсіз адамдардыњ рухын кµтеруге, жалѓыз Аллаћќа ѓана табынуѓа шаќырып, бейбітшілік пен тыныштыќќа ќол жеткізбек ‰шін к‰ні-т‰ні тынбастан ењбек еткен жанныњ бірі болды. Сол себептен ол Аллаћ елшісініњ (с.а.с.) адал да биязы, жанына жаќын т±тар ењ жаќсы адамы болды. Ол М±хаммед пайѓамбармен (с.а.с.) соѓыс алањдарында ‰немі бірге ж‰рді. Пайѓамбарды (с.а.с.) жаќсы кµргені сондай, µзініњ туѓан ќызы Айшаны (р.а.) некелестіру арќылы достыќ байланысын туыстыќ ќарым-ќатынасќа айналдырды. Аллаћ Елшісі (с.а.с.) ќайтыс болѓаннан кейін алѓашќы халифа Єбу Бєкір Ас-Сыдыќ болды. М±хаммед (с.а.с.) орнын баспаса да дєл сондай ниетпен халыќты басќарып, «Пайѓамбар халифасы» деген атаќ алды. 2 жылдан аса халифалыќ еткен Єбу Бєкір артынан Омар хазіретті халифа етіп ќалдырды. Ол хижраныњ 13 жылы 22- Жємадульахирде 63 жасында д‰ниеден µтті. М±хаммед (с.а.с.) µзініњ жан досы єрі кењесшісі Єбу-Бєкір Ас-Сыдыќ туралы мынадай хадис айтќан: «Исламѓа шаќырѓан кезімде, Єбу Бєкірден басќасыныњ кµкірегінде бір тањырќау мен к‰мєн болды. Біраќ Єбу Бєкірге Исламды айтып жеткізгенімде кµњіліне к‰дік алмастан кідірместен иман келтірді» - деп ризалыѓын білдірген.
Танымал аќын тарихшы єрі данагµй, ќазаќ халќыныњ біртуар жан азаматы Мєшћ‰р-Ж‰сіп Кµпей±лы да дінніњ тарихын артыќ білген. ¤з білген білімі бойымен ±рпаќќа талай ќара сµздер єрі µлењ жолдарымен насихат ќалдырды. Сол ќолжазбаларыныњ бірінде Мєшћ‰р Ж‰сіп хазіреті Єбу Бєкір Ас-Сыдыќ жайында «¤лењмен берілген аят» (4-том, 300-бет) атты шыѓармасында:
«Дін Исламѓа б±рын кірген,
М±хаммедке ж‰ріп ерген,
Хабиб Хаќќа ќызын Берген,
Әбу Бєкір сенен медет» - деп жазды.
Ал «Расулдіњ µлімі» атты µлењінде:
«Ол уаќытта Єбубєкір ‰йінде еді,
Ѓайшаныњ х±жырасына кіріп келді.
‡стіне жауып ќойѓан пердені алып,
М‰барак пайѓамбардыњ ж‰зін кµрді...»
«... Ортадан Єбу Бєкір айтты т±рып,
- Расулден мен естідім б±рын с±рап,
Ќай жерде пайѓамбардыњ Жаны шыќса,
Сол жерге ќойылады дайын ќылып.»
- деп, Єбу Бєкірдіњ Аллаћ Елшісініњ сенімді жан досыныњ болѓанын кµрсетеді. Демек, Мєшћ‰р – Ж‰сіп алѓашќы халифа єрі ардаќты сахаба Єбу Бєкір Ас-Сыдыќ жайында да мєліметтер жинаѓан.
Әдеб.:Әділбаев А. Саңлақ Сахабалар –Алматы, 2004. – Б.29.
Мәшһүр – Жүсіп Көпейұлы. Шығармалары. 4 том. . –Павлодар. «ЭКО» ЖШС, 2004. – Б. 327.
БАҚСЫ ("шағатай" тілінде бақшы) — ежелгі түсінік бойынша тылсым әлеммен байланыс жасай алатын, тәуіптік, балгерлік, сәуегейлік, көріпкелдік, сиќыршылық, т.б. ерекше қасиеттері бар адам. Б-ларға тән айрықша қасиеттердің бірі — емшілік (тәуіпшілік). Шығу тарихы отқа табыну мен шамандықпен тығыз байланысты психологиялық емдеу тәсілдерін әр елдің бақсылары сол халықтың өзіне тән ерекше әдістер арқылы колданған. Қазақ бақсылары қобызда ойнап, зарлы не қаһарлы үн, әуендер шығару, түсініксіз жыр жырлау, жынын шақырып зікір салу немесе гипноздық, жонглерлік, т.б. "керемет" көрініс, әрекеттер жасау арқылы жүйке жүйелеріне әсер ете емдейді. Табиғаттың кұдіретті күштеріне иландырады, өзіне баурап алады. Бақсы туралы ақын Мәшһүр-Жүсіп те былай деген:
Балаѓа екі ќатын таласады,
Достарыңызбен бөлісу: |