МәШҺҮр-жүсіп шығармалары тілінің морфологиялық ерекшеліктері

1.Мәшһүр –Жүсіп шығармаларының тіл ерекшеліктері?

М-Ж. Көпеев ұлттық қазақ әдебиетін үш тағанда дамытты. Бірінші – бай ауыз әдебиетін жинап, өзі өңдеп хатқа түсірді, екіншісі, діни әдебиетті де қазақтық дүниеден ала бөтен қарамай бірлікте қарастырды, оны да жинап қағазға түсірді, өзі жаңадан жырлады, үшінші – Ортағасырлық әдебиеттің өкілдерін кеңінен шолып, тереңнен барлап оқыды. Әсіресе, Қожа Ахмет Яссауийді үлгі тұтты. Ауыз әдебиеті үлгілерін қағазға түсіргенмен, сол уақыттың табы тілдік таңбалар бізге жетті. Ауызекі сөйлеу тіл ерекшеліктерінің көріністері М-Ж. Көпеев жазбалары арқылы да жетті. Мысалы, «Төрт түлік» жырындағы: (Қошқар басы) (н) сенің үйінде, (Бұқа басы) (н) сенің үйінде деген конструкциялық қолданыстағы (н) былай қарағанда қолданылатын сияқты, бірақ негізінде өте дұрыс қолданған. Кей ауыз әдебиетінің жинағында (қошқар бассын//бұқа бассын) деп өзгеріске түскен. М-Ж. Көпеев ауыз әдебиетін қағазға түсіріп, жазып алғанда қатты мән бере отырып, дұрыс жазған. Экспрессивті – эмоционалды қолданыстағы cөз (Ботақайдың) -қай тұлғасының ілік септігінде тұрып, белгілі бір рең жамап, жырдың әрін ашып тұрғандығы байқалады. Есімше тұлғалы кісінеген, иіскеген, матаса байланысқан сөз Құлыншақтың атасы тіркесімен жымдасып, Айғыр басы бассы (н) емес қолданыстағы ауызекілік үлгіні көзге елестетеді. Жар-жар, ауыз әдебиетінің ең басты үлгісі бірыңғай қос сөзді аллитерациялық «жар-жар» қолданысы кезекті ұйқастың -а, -б, -а, -б ретімен келген жайы бар. Осы нұсқадағы (Қара насар, жар-жар) үшінші жолдағы Шашың (ды) басар, жар-жар болу керекті бір буын ауыз әдебиетінің ауызша жырлауына байланысты ықшамдалып отыратыны белгілі, осы ыңғайда -ды табыс септігінің ықшамдалып жасырын келген түрі де кездеседі.