«Мәтінді есептерді шығарудың тиімді жолдары»
жүктеу/скачать 0,68 Mb. Pdf көрінісі
|
М т¦нд¦ есептерд¦ шы аруды ти¦мд¦ жолдары
| ІІ. Кесте құру әдісі
1. Массалары 80 г және 120 г екі тұз ерітіндісі бар. Бірінші ерітіндіде 12 г, ал екінші ерітіндіде 15 г тұз бар. Екі ерітіндіні қосқанда пайда болатын ерітіндіндідегі тұздың концентрациясын анықтаңыз. Шешуі: Мұндағы белгісіз үшінші ерітіндіндідегі тұздың концентрациясы — x%. Таза зат — тұз, Қоспаның күйі Қоспаның, ерітіндінің массасы, Массалық концентрациясы Таза заттың массасы І ерітінді 80 0,15 12 ІІ ерітінді 120 0,125 15 І+ІІ 80+120 х 12+15 Берілген таблица арқылы теңдеу құрамыз: 27=200x x= =13.5 Жауабы: пайда болатын ерітіндіндідегі тұздың концентрациясын 2. 15% тұзы бар 5 л суға, 7 л суды араластырғанда, пайда болған ерітіндідегі тұздың концентрациясын анықтаңдар? Шешуі.Кесте құрып, толтыруымыз керек: 1) Алдымен белгісіз шаманы анықтау қажет. х – алынған ерітіндідегі тұздың концентрацисы 1- ерітінді 2- ерітінді Алынған ерітінді Тұз 15% х% су 100% Ерітінді массасы 5 л. 7 л. 12 л. 16 2)Формуланы қолдану үшін, алынған ерітіндідегі тұздың массасын білуіміз қажет. Бірінші ерітіндідегі тұздың массасы мен алынған ерітіндідегі тұз массасы бірдей болғандықтан, 3) Енді формулаға қойып, х-ті табамыз: Жауабы: алынған ерітіндідегі тұздың концентрациясы 6,25%. 3 . Массасы 8кг, құрамында 13% мыс бар қолаға оның жалпы массасының 25% -ы мыс болуы үшін қанша килограмм мыс қосу керек? Шешуі: . Есеп шарты бойынша екі құйманы қосып жібергенне кейін, екінші құйманың құрамында 100% мыс бар, ал басқа ешқандай компонент жоқ деп алып кесте құрамыз. 1-ші құйма 2-ші құйма Алынған құйма мыс 13% 100% 25% қола Құйма 8кг. 1. Бірінші құймадағы мыстың массасы 2. Екінші құймадағы мыс массасын х кг деп белгілейміз; 3. Алынған қоспадағы мыстың массасы (1,04 + х) кг; 4. Екінші құймадағы мыстың массасы х кг, себебі екінші бӛлімде таза мыстан тұратын құйманың массасын х кг деп белгілегенбіз; 5. Алынған қоспаның массасы (8 + х) кг; 6. Алынған қоспадағы мыстың массасының алынған қоспаның массасына қатынасы Есеп шарты бойынша ол 0,25-ке тең болуы керек. Теңдеу құрылады: 17 Жауабы: бірінші қоспаға 1,28 кг мыс қосу керек. 3 . Жаңа терген саңырауқұлақтың 90% -ы су, ал кептірілген саңырауқұлақтың 15% -ы су. 34 кг жаңа терген саңырауқұлақтан қанша килограмм кептірілген саңыруақұлақ алуға болады? Шешуі. Кесте толтырамыз. Жаңа терген саңырауқұлақ Кептірілген саңырауқұлақ Су 90% 15% «ет» 10 85 Қоспа 34 кг. х кг. Саңыраққұлақты (жемістер, жидектер) кептіргенде су буланады, сондықтан судың массасы кемиді, ал «етінің» массасы сол күйінде қалады. 1. Жаңа терген саңырауқұлақта «етінің» пайыздық құрамы 100% — 90% = 10%; 2. «ет» массасы 3. Кептірілген саңырауқұлақтың етінің пайыздық құрамы 100% — 15% = 85%; 4. кептірілген саңырауқұлақтың массасы х кг; 5. Саңырауқұлақ етінің массасының кептірілген саңырауқұлақ массасына қатынасы , есептің шарты бойынша ол 0,85-ке тең. Теңдеу құрамыз. Жауабы: 4 кг кептірілген саңырауқұлақ алынады. |