МҰҒАЛІМГЕ АҚПАРАТ
Тақырыбы: Программалау парадигмасы.
Мақсат:
Білім
• Программалау парадигмаларын атап шығады. Программалау парадигмаларының арасындағы сәйкестігің табады.
Түсінік
• Парадигма ұғымын түсінеді.
• Программалау тілдерін қайта қарайды.
Қолданыс
• Объектілі-бағдарлы программалауды түрлендіреді.
• Объектілі-бағдарлы программалаудың басқа программалау парадигмалармен байланысын анықтайды.
Анализ
• Программалау тілдерін әр программалау парадигмасымен салыстыра отырып қорытынды шығарады.
Синтез
• Программалау парадигмаларының ұқсастықтарын тауып тұтастырады.
Баға
• Класс ұғымының түсіндірмесін береді.
• Объектілі-бағдарлы программалау парадигмасын ерекшелейді.
Сабақ құрылымы:
І. Ақпарат алмасу (5 мин.).
ІІ. Алғашқы бекіту (10 мин.).
ІІІ. Құзырлылық қалыптастыру (15 мин.).
ІV. Шығармашылық қалыптастыру (10 мин.).
V. Бағамдау-бағалау (5 мин.).
Сабақ типі: Фронтальді, топтық.
Оқыту әдісі: Репродуктивті, ішінара ізденушілік.
Мұғалім іс-әрекетінің тәсілі:
• Оқушыларға бағыт-бағдар, қажет болған жағдайда көмек береді. Өз ойларын дамытуға көмектеседі.
Негізгі ұғымдар мен терминдер: программалау
Оқушыда дағды қалыптастыру:
• Тақырып бойынша әртүрлі танымдық сұрақтарды шешу, белгілеген мақсатқа қол жеткізу, өзін-өзі дамыту, топпен жұмыс істеу және топ жұмсының нәтижесін көру, өз ойын сынып алдында қорғай білу.
Ақпарат көздері:
Буч. Объектно-ориентированный анализ и проектирование с примерами приложений на С++. Второеиздание. – Бином, 1998.
Р. Лингер, Х. Миллс, Б. Уитт. Теория и практика структурного программирования. – М.: Мир, 1982.
С.И. Ожегов. Словарь русского языка. - М.: Советская энциклопедия, 1975
Оқушы жетістігін бағалау:
• Негізгі баға орындалған деңгейге байланысты барлық оқушыға қойылады. Ал қосымша баға (бонус) топтық тапсырма үшін беріледі.
Үй тапсырмасы:
• Ғаламтордан программалау әдістерінің басқа да түрлерін іздестіріп, айырмашылықтарын және ұқсастықтарын тап.
САБАҚ БЛОКТАРЫ
Тақырып жоспары:
1. Модульдік программалау
2. Құрылымдық программалау
3. Визуалды программалау
4. Объектілі-бағдарлы программалау
Слайдтар:
4-слайд Модульдік программалау
XX-шы ғасырдың 70-ші жылдарында өрістей бастады
Өзіндік, өзара тәуелсіз кодтық модульдар базисінде жұмыс жасайтын программалау түрі
Модуль кіріс файлына белгілі деректер алып, мағыналы өңдеу жасайды. Содан соң бір толық нәтиже жиынтығын шығыс файлына қайтарады
Модульдік программалау әдісінде әр модуль басқа модульдерден логикалық тәуелсіз келеді.
|
5-слайд Pascal тіліндегі модульдік кұрылым мысалы
UNIT <Модуль атауы>; {тақырып}
INTERFACE {интерфейс бөлшегі}
Uses <қолданылатын модульдер>;
Const <глобальді константаларды жариялау>;
Type <глобальді типтерді жариялау>;
Var <глобальді айнымалылар сипаттамасы>;
Procedure <ашық процедуралар атауы>;
. . .
Function <ашық функциялар атауы>;
. . .
IMPLEMENTATION {орындау бөлімі}
Uses <орындалудағы қолданылатын модульдер>;
Const <локалды константаларды жариялау>;
Type <локалды типтерді жариялау>;
Var <локалды айнымалылар сипаттамасы>;
Procedure <локалды процедура денесі>;
. . .
Function <локалды функция денесі>;
BEGIN
<модульдің басты блогы = инициализация бөлімі>
END.
|
6-слайд Құрылымдық программалау
Құрылымдық программалаудың басты жұмыс жасау мәні: программаны жасаушы ішкі программаларға бөлу мүмкіншілігі.
Программаның ішінде подпрограммалар құру, арқылы, үстінен-астына жұмыс жасау арқылы жасалатын программалау түрі.
|
7-слайд Құрылымдық программалау
Жоғарыдағы суретте блок-схема түрінде көрсетілген алгоритмдік құрылым.
Тікбұрыш – ортақ іс-қимылды білдіреді
Ромб – шартты тексеруші
Бағыттаушы сызық – бір қимылдан екінші кимылға ауысу
|
8-слайд Визуалды программалау
Қазіргі программалау парадигмаларының бірі болып танылған программалау түрлерінің бірі
Визуалды программалау ортасы браузерлердің (BROWSER) жұмысын қамсыздандырады
Визуалды программалаудың басты әдітерінің бірі компонент болып табылады
Басты технологиясы: экрандық формалар жасау, визуалды және визуалды емес компоненттер қондыру
|
9-слайд Браузердегі визуалды программалау нәтижесінің мысалы
|
10-слайд Объектілі-бағдарлы программалау
Қолдануындағы басты элементтері объектілер болып табылатын программалау парадигмасы.
Объектілер программалау тілінде ерекше қасиеттер жиынтығы ретінде қарастырылады.
Басқа маңызды ұғым: класс.
Кажетті программалық объект осы шаблон ретінде келетін класс арқылы құрастырылады.
Объектілі-бағдарлы тілдердің мысалы: C++, Java, ObjectPascal, Python
|
11-слайд Жоғары деңгейлі программалау тілдері
Ассемблер
Фортран
Бейсик
Паскаль
Сии Си++
Пролог
Лисп
Delphi
|
Мына кестені толтыра отырып сабақтың мазмұны бойынша қорытынды шығар.
Модульдік программалау
|
Құрылымдық программалау
|
Визуалды программалау
|
Объектілі-бағдарлы программалау
|
|
|
|
|
Қорытынды:___________________________________________________________
|
ііі. құзырлылық қалыптастыру
|
|
Деңгейлік тапсырмалар:
І деңгей тапсырмалары
Java программасы қай программалау парадигмасы арқасында іске асырылған? Объектілі-бағдарлы
Блок-схема арқылы оңай түсіндірілетін программалау әдісі.
Құрылымдық
Құрылымдық программалауда ромб нені білдіреді. Шартты тексеруші
Өзара тәуелсіз жұмыс жасайтын программалау әдісі. Модульдік
Үстінен астына жұмыс жасау әдісі қолданылатын программалау түрі.
Құрылымдық
Модульдік программалау түріне қай басқа программалау парадигмасы ұқсас? Объектілі-бағдарлы
ІІ деңгей тапсырмалары
Жоғары деңгейлі программалау тілінде модульдік программа жасауға болады ма? Неліктен?
Класс ұғымы қай программалау парадигмасына қатысты? Өзің қандай ұғымдар кірістірер едің?
Объектілі-бағдарлы
ІІІ деңгей тапсырмалары
Pascal, Java немесе С программалау тілінде қайсыбір программаны жазатын болсақ, программалау әдісі қолданылатын тілге байланысты өзгере ме? Неліктен?
Топтық жұмыс.
1-топ: Объектілі-бағдарлы және құрылымдық программалау әдістеріне мысал есеп құрыңдар. Құрылған есепті басқа әдіс арқылы құруға болады ма?
2-топ: Визуалды және модульдік программалау әдістеріне мысал есеп құрыңдар. Құрылған есепті басқа әдіс арқылы құруға болады ма?
Сабақтың мақсатына қалай қол жеткізгендігің туралы эссе жаз.
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
№6 сабақ
МҰҒАЛІМГЕ АҚПАРАТ
|
|
Тақырыбы:
|
|
|
• Алгоритмдеу және программалау. Визуалды программалаудың технологиясы.
|
|
Күтілетін нәтиже:
|
|
|
Білім
|
• “Визуалды программалау” ұғымымен танысады
• Программалаудың тарихын, маңызын есіне түсіреді
|
|
Түсінік
|
• Визуалды программалау тілін түсінеді
• Визуалды программалау тілінің технологиясын түйіндейді
• Визуалды программалау тілінің компоненттерін, жүйелерін айырып таниды
|
|
|
Қолданыс
|
• Берілген жүйеге қарай отырып, оның қай цикл түріне жататынын көрсетеді. Программалау тілінің жүйелерінің арасындағы байланысты анықтайды
|
|
Анализ
|
•Программалау тілінің жүйелерін сызбанұсқа түрінде бейнелейді
|
|
Синтез
|
•Программалау тілінің жүйелерінің блок-схемасын тәжірибе жүзінде түйіндейді, жазады
|
|
|
Баға
|
•Визуалды программалаудың технологиясының қай салада қолданысқа ие екендігіне мән беріп,талдау жасайды
|
|
Сабақ құрылымы:
|
|
|
І. Ақпарат алмасу (13 мин.).
ІІ. Алғашқы бекіту (4 мин.).
ІІІ. Құзырлылық қалыптастыру (15 мин.).
ІV. Шығармашылық қалыптастыру (10 мин.).
V. Бағамдау-бағалау (3 мин.).
|
|
Сабақ типі: Сабақта жаңа білімді игеру
|
|
Оқыту әдісі: Түсіндірмелі-иллюстративтік, топтық
|
|
Мұғалім іс-әрекетінің тәсілі:
|
|
|
•Оқушыларды жаңа түсініктермен таныстыру
•Сабақ барысында оқушыларға қосымша сұрақтар қоюға мүмкіндік беру
•Топтық әрекет арқылы оқушының сабаққа деген қызығушылығын арттыру
|
|
Негізгі ұғымдар мен терминдер:
|
|
|
•Өтілген тақырыптар, өтілетін тақырыптар, визуалды программалау, VBA, VB
|
|
Оқушыда дағды қалыптастыру:
|
|
|
•Жаңа өткен тақырыпты толық игеру
•Қажет болған жағдайда мұғалімнен көмек сұрау
•Өтілген тақырыпты бекіту мақсатында үй жұмысын, деңгейлік тапсырмаларды толығымен өз бетімен орындау
|
|
Ақпарат көздері:
|
|
|
1. Бөрібаев, Б., Нақысбеков, Б., Мадиярова, Г. 2013. Информатика және есептеуіш техника негіздері. Алматы: Мектеп.
2. Никлаус Вирттің суреті: http://www.progmeistars.lv/kw/kw39.htm
3. Орысша-қазақша түсіндірме сөздік: Информатика/Жалпы редакциясын басқарғае э.ғ.д., профессор Е.Арын – Павлодар: «ЭКО» ҒӨФ. 2007. – 368 б.
|
|
Оқушы жетістігін бағалау:
|
|
|
• Оқушының негізгі бағасы деңгейлік тапсырмаларды орындауына байланысты қойылады. Қосымша бағаны (бонус) алу үшін топтық тапсырманы орындау қажет.
|
|
Үй тапсырмасы:
|
|
|
• VBA және VB-ға мысалдар тауып, соларды қағаз бетіне түсіру.
|
САБАҚ БЛОКТАРЫ
|
Тақырып жоспары:
1. Программалау дамуының тарихына шолу
2. Визуалды программалаудың негіздері:
a) Қолданылуы
b) Түрлері
3. Визуалды программалаудың технологиясы
Слайдтар:
3-слайд
Тақырып жоспары
4-слайд Программалау дамуының тарихы
Тікелей программалау дәуірі Трансляторлар дәуірі
1950 жылдарда қолданылған 50-жылдардың ортасында қолданылған
Кодтықжүйедегіпрограммалау: Төменгі дәрежедегі программалау:
001 1200 1400 1340 Мнемокод, Автокод: ca, b, c
(1200)+(1400)=>(1340)(c := a + b)
Аssembler: ADD A, B (A := A + B)
Жүйесіз типтік тілдердегі
программалау:
Fortran –формульдік транслятор
Algol –алгорить тілі
Basic – негізгі
Cobol және т. б.
|
|
5-слайд Жүйелік программалау
1970 жылдан бастап
Pascal –құрған Никлаус Вирт
Программалау жүйесі: оболочка + язык программирования
Турбо оболочки (TURBO)
Визуальные оболочки (VISUAL)
|
6-слайд Программалау тілінің маңызды жүйелері
Базалық:
Сызықтық
Бөлімдік (толық, толықемес, таңдаулық)
Циклдар (while, do, for)
Мысалдар:
Граф-схемалар
Блок-схемалар
Pascal, Delphi
QBasic, Vbasic
FoxPro, VFoxPro
C++, VC
|
7-слайд
Визуалды программалаудың негіздері
Объект_Б
Объект_А
|
Визуалды программалау тілдері
8-слайд
|
|
9-слайд Визуалды программалау тілі
Бос тақта
Delphi 5.0 палитра компоненті
Delphi 5.0Browser-і
|
Визуалды программалау технологиясы
|
10-слайд
Жобаның мақсаты мен жүйесі анықталады
Класстар жүйеленіп, соған қарай объект жасалады (интерфейс)
Әр объектіге сай оқиға жасалады
Оқиғаға сәйкес тәсіл құралады
Объекттер арасында байланыс орнатылады
|
11-слайд VBA мысалдар: Excel
- Workbooks (Ашықжұмысдәптерлері)
- Sheets (Жұмысдәптерініңпарақтары)
- Worksheets (Жұмысдәптерініңтаблицасы)
- Charts (Жұмысдәптерініңдиаграммалары)
- Range (Ұяшықнемесеұяшық диапазоны)
|
|
12-слайд
Визуалды программалаудың түрлері
Visual Basic for Applications (VBA)
Visual Basic Visual Studio (VB)
MS Office тілдік платформасы
Әр жүйеде әртүрлі қолданысқа ие
Объектілерді енгізіп және басқаруда
Процедураларды сипаттағанда қолданады
Мысал: Word, Excel, PowerPoint
Visual Studioтілдік платформасы
Барлық жүйеге бірдей
Функция секілді жазылады
|
|
13-слайд VBAмен VB типтерін шақыру
Type Student
nameas string
kursasbyte
gruppaasbyte
End Type
Public Type music
name asstring
avtorasstring
godasdata
End Type
Private Type rasp
audas byte
paraasbyte
prepasstring
End Type
Sub Studente()
………………
dimstud as student
Stud.name = “ИвановА.”
Stud.kurs =2
Stud.gruppa = 21
End sub
SubMusica()
………………
publicmusas music
mus.name = “Временагода”
mus.avtor= “П.И. Чайковский”
mus.god = 15.02.1887
End sub
Private SubRaspisanie()
…………….
privaterasas rasp
ras. aud =21
ras.para = 3
ras.prep =“ПетровА.С.”
End sub
|
|
14-слайд
FontColor
Left
Объект
FillColor
Top
Height
Width
BackColor
|
15-слайд Бастапқы оқиғалар
|
|
16-слайд Қорытынды сұрақтар:
Визуалды программалау дегеніміз не?
Визуалды програмалау тілдері неге негізделген?
Визуалды программалау технологиясының тәртібін ата.
|
|
іі. алғашқы бекіту
Объектінің сипаттамасы
|
|
Мына кестені толтыра отырып сабақтың мазмұны бойынша қорытынды шығар.
Алгоритмдеу және программалау тарихы
|
Визуалды программалау
|
Визуалды програмалау технологиясы
|
|
|
|
|
Қорытынды:___________________________________________________________
|
ііі. құзырлылық қалыптастыру
|
|
Деңгейлік тапсырмалар:
І деңгей тапсырмалары
1. Визуалды программалау дегеніміз не?
ЭЕМ программаларын графикалық объектілерді қолданып құруға арналған тәсіл, интерфейс құруға арналған; алгоритм жүйесінде программалауға мүмкіндік береді.
2. Визуалды программалаудың тарихы? 3-4-слайдтар.
3. Визуалды програмалау тілдері неге негізделген?
Объектіге, интеграциялық ортаға, фигура және сызбаларға негізделген.
4. Визуалды программалау технологиясының тәртібін ата.
Жобаның мақсаты мен жүйесі анықталады; класстар жүйеленіп, соған қарай объект жасалады (интерфейс); әр объектіге сай оқиға жасалады; оқиғаға сәйкес тәсіл құралады; объекттер арасында байланыс орнатылады.
5. Компонент дегеніміз не?
Компонент дегеніміз объектінің түрлілігі, оны қосымшалармен біріктіруге болады.
6. Компонент палитрасы дегеніміз не?
Компонент палитрасы дегеніміз қосымшалар біріктірілетін орын.
7. Қандай бастапқы оқиғалардың түрлерін білесің?
Click, DbClick, MouseDown, MouseUp, MouseMove.
ІІ деңгей тапсырмалары
1. Программалау жүйесіндегі циклдің қай түрі?
sum :=0;
for k:=1 to 100 do
begin
sum:=sum+sqr(k);
k:=k+2;
end;
For циклі.
2.Сызықтық және бөлімдік жүйелердің айырмашылығы неде? Мысалдар келтіре отырып айырмашылықтарын көрсет.
Бөлімдік программалау жүйесі толық, толық емес және таңдаулық деген түрлерге бөлінеді. Айырмашылықтарын граф-схемалар мен блок-схемаларды қарастырғанда айқындауға болады.
ІІІ деңгей тапсырмалары
Программалау тілінің бір жүйесінің сұлбасын жазып бер.
Достарыңызбен бөлісу: |
