Мүгедектігі бар балалардың жағдайына талдау: Қазақстан республикасында инклюзивті қоғамды дамыту балалар үшін бірігейік
жүктеу/скачать 3,63 Mb. Pdf көрінісі
|
Публикация на каз
| V. ҚОСыМШа
1-ҚОСыМШа. МОнИтОрИнг ҚҰралдарының жОбаСы Қазіргі Кезде көптеген елдер БҰҰ Мүгедектердің құқықтары туралы конвенциясын (МҚК) ратифика- циялады және мүгедектігі бар балаларды қорғайтын және олардың әлеуметтік интеграциялануына ықпал ететін заңдардың толық пакетін қабылдады. Қазақстан Республикасы Мүгедектер құқықтары туралы конвенцияны ратификациялау жолында. Бірақ конвенцияны ратификациялап, заңдарды қабылдағаннан кейін ағымдағы жағдайға бақылау жасау және жағдайды түзету қажет пе, оны қалай түзету керек екенін көрсететін ұзақ мерзімді бақылауды жүзеге асыратын тетіктер қажет. Мүгедектігі бар адамдардың құқықтары мен жағдайларына қатысты ағымдағы жағдай туралы білім мемлекеттік мақсаттар мен ағымдағы прогресті уақытша бағалауға көмектеседі. Мониторинг мүгедектігі бар балалар құқықтарының қорғалуына және олардың әлеуметтік интегра- циялануына қатысты ағымдағы мақсаттарға қаншалықты қол жеткізілетіні туралы фактілерді жүйелі түрде жинау мен бағалаудан тұрады. а 1-кесте. Мониторинг құралдары САЛА МАҚСАТТАР МАҚСАТТАРДЫ БАҚЫЛАУ ИНДИКАТОР Б ІЛІМ БЕРУ 2020 ж. қарай мүгедектігі бар ба- лаларды 100% оқыту Қазіргі кезде қанша бала мектепке дейінгі мекемеге және баста- уыш мектепке бармай- ды? - Білім алушы мүгедектігі бар балалардың қанша пайызы Білім және ғылым министрлігі әзірлеген жеке бағдарлама бойынша білім алады? 2020 ж. қарай инклюзивті мектеп- терде кемінде 50% баланы оқыту Үйде оқытудың тиімділігі қандай? Мүгедектік деңгейін негізге алғанда, мүгедектігі бар балалардың жалпы санының қанша пайызы: Мүгедектігі бар б а л а л а р д ы ң қатысуын және ара- ласуын 100%-ға дейін арттыру. Күнделікті / үзбей мектепке бару туралы дұрыс деректер бар ма? Егер бар болса, мек- тепке барудың негізгі ерекшеліктері қандай, балалардың қандай топтары мектепке үнемі бармайды? мектепке дейінгі білім беру мекемесіне бармайды, бастауыш мектепке бармайды, әдеттегі мектептерде оқиды, инклюзивті мектептерде оқиды, үйде оқиды? Жеке сабақтарға, жалпы және инклюзивті мектептерге мұқтаж мүгедектігі бар балалардың қанша пайызы сабақ алады? Мүгедектігі бар балалардың қанша пайызы орта мектепке барады? Мүгедектігі бар балалардың қанша пайызы кәсіптік білім алады? Мүгедектігі бар балалардың қанша пайызы ЖОО-да оқиды? ЖОО-да оқитын мүгедектігі бар балалардың қанша пайызы оқуын төлеу үшін субсидия алады? Д ЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ ҚЫЗМЕТІ М ү г е д е к т і к т і мүмкіндігінше ерте анықтайтын тиімді бақылау жүйесін қамтамасыз ету. Туғаннан кейінгі бірінші айдың ішінде қанша мүгедектік жағдайлары анықталды (туа біткен мүгедектік жағдайларының жал- пы санынан пайызға шаққанда)? Мүгедектігі бар балалардың қанша пайызының мүгедектігі туған бойда анықталды (осы жылы туған іштен мүгедектігі бар болып туылған балалардың жалпы саны- нан пайызға шаққанда)? 97 Д ЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ ҚЫЗМЕТІ Мүгедектігі бар б а л а л а р д ы ң барлық негізгі м ұ қ т а ж д ы қ т а р ы н қанағаттандыратын денсаулық сақтау қызметін көрсету. Қанша мүгедектігі бар балаға денсаулық сақтау қызметі көрсетіледі (мүгедектігі бар балалардың жал- пы санынан пайызға шаққанда)? Мүгедектігі бар балалардың қанша пайызының мүгедектігі туғаннан кейін бір ай ішінде анықталды (осы жылы туған іштен мүгедектігі бар болып туылған балалардың жалпы санынан пайызға шаққанда)? Мүгедектігі бар балалардың қанша пайызы емханаларда тіркелді (осы жылы туған іштен мүгедектігі бар болып туылған балалардың жалпы санынан пайызға шаққанда)? Мүгедектігі бар балалардың қанша пайызы тіс дәрігерінің қарауында болды? (осы жылы туған іштен мүгедектігі бар болып туылған балалардың жалпы санынан пайызға шаққанда)? Емхана мүгедектігі бар балалардың үйінен қаншалықты алыс орналасқан? Арнайы қызметтердің қанша пайызы (мыса- лы, логопедтік ем) әр бала үшін мемлекеттік бюджеттен төленді? Ә ЛЕУМЕТТІК ҚЫЗМЕТ Бүкіл ел бойынша мүгедектігі бар бала- лар мен олардың от- басыларына сапалы әлеуметтік қызмет көрсету Мүгедектігі бар балалардың қанша пайызына әлеуметтік қызмет көрсетілмейді? Мүгедектігі бар балалардың қанша пайы- зы әлеуметтік қызметтермен қамтылған? Өңірлер арасында елеулі айырмашылықтар бар ма? Әлеуметтік қызметтің қандай түрлері ұсынылады және олар мүгедектігі бар ба- лалар мен олардың о т б а с ы л а р ы н ы ң қ а ж е т т і л і к т е р і н қанағаттандыра ма? Бұл қызметтер қандай деңгейде (институционалдық деңгейде, қоғамдастық деңгейде немесе жергілікті деңгейде) (немесе қайда) ұсынылады? Бұл қызметтер қандай мұқтаждықтарды қанағаттандырады және олар мүгедектігі бар балалардың мұқтаждықтарын қамти ма? Мүгедектігі бар балаларға арналған әлеуметтік қызметтер бар ма? Мүгедектігі бар балалары бар отбасылардың қандай мұқтаждықтары қанағаттандырылады? Мұндай қызметтермен қамтылған отбасылардың пайызы қандай? Өңірлер ара- сында елеулі айырмашылықтар бар ма? Елімізде қанша әлеуметтік қызметкерлер бар (әрбір мүгедектігі бар балаға)? Өңірлер арасында елеулі айырмашылықтар бар ма? Әлеуметтік қызметкерлердің қанша пайызының кәсіби дайындығы бар? Медициналық жабдық құнының қанша пайызын ата-анасы мен отбасының басқа мүшелері төлеуге тиіс? Мүгедектігі бар бала көмек/қаражат алу үшін өз кезегін қаншалықты ұзақ күтуге тиіс? Мүгедектігі бар бала жеке көмек алу үшін өз кезегін қаншалықты ұзақ күтуге тиіс? Мүгедектіктен оңалған және айыққан бала- лар пайызы? 98 Мүгедектігі бар балалардың жағдайына талдау: ҚазаҚстан республикасында инклюзивті ҚоғаМды даМыту Б АСПАНАМЕН ҚАМТУ /Т ҰРҒЫЛЫҚТЫ ЖЕРІ Ә л е у м е т т і к қызмет көрсету м е к е м е л е р і н д е тұратын мүгедектігі бар балалардың са- нын азайту Мүгедектігі бар балалардың қанша пай- ызы әлеуметтік қызмет көрсету мекемелерінде тұрады? Интернат типіндегі әлеуметтік қызмет көрсету мекемелерінде тұратын 0-ден 3-ке дейінгі балалардың үлесі. Интернат типіндегі әлеуметтік қызмет көрсету мекемелерінде тұратын 3-тен 18-ге дейінгі балалардың үлесі. Отбасында тұратын мүгедек балалар санын арттыру үшін қанша мүгедектігі бар баланың ата-анасы/қамқоршысы көмек алады? Мүгедектігі бар баласына қамқорлық жасағаны үшін жұмысынан айырылуы мүмкін ата-аналарға әлеуметтік қамтамасыз ету бойынша жәрдемақы ұсыныла ма? Жұмысынан айырылғанын өтеу үшін бұл жәрдемақы жеткілікті ме? Үйде тұратын қанша бала жалпы/ мамандандырылған мектепке дейінгі меке- меге/мектепке барады (әлеуметтік қызмет көрсету мекемелерінде тұратын балалар са- нынан пайызға шаққанда)? Қанша ата-анаға/қамқоршыларға әлеуметтік қызметкер жұмысы ұсынылды (мүгедектігі бар балалардың ата-аналары/ қамқоршыларының жалпы санынан пайызға шаққанда)? Ә ЛЕУМЕТТІК ЖӘРДЕМАҚЫ К е д е й ш і л і к сызығының сыртын- да қалу қаупін азай- ту және мүгедектігі бар балалары бар отбасыларға жеткілікті қаржы қаражатын ұсыну. Кедейшілік сызығының сыртында мүгедектігі бар балалары бар қанша отбасы бар? Қанша мүгедек бала мүгедектігі бойынша жәрдемақы алады (мүгедектігі бар балалардың жалпы санынан пайызға шаққанда)? Қанша мүгедектігі бар баласы бар ата-ана/ қамқоршы мүгедектік бойынша жәрдемақы алады (мүгедектігі бар балалардың ата- аналарының/қамқоршыларының жалпы са- нынан пайызға шаққанда)? Қанша мүгедектігі бар баласы бар отба- сы қандай да бір әлеуметтік көмек алады (мүгедектігі бар балалары бар отбасылардың жалпы санынан пайызға шаққанда)? Мүгедектігі бойынша жәрдемақы алу үшін мүгедектігі бар баласы бар ата-аналар құжаттарын қаншалықты жиі жаңартуға тиіс? Қ ОЛЖЕТІМДІЛІК Мүгедектігі бар б а л а л а р д ы ң барлық қоғамдық қызметтерге және ғ и м а р а т т а р ғ а қолжетімділігін арт- тыру, сондай-ақ олардың көлікте қозғалуы мен жүріп- тұруын жеңілдету. Мүгедектігі бар балалар арбасы үшін ар- найы пандустармен жабдықталған тротуар- лар үлесі. Мүгедектігі бар балалардың қолы жетімді қоғамдық көліктің үлесі. Мүгедектігі бар балалардың қолы жетімді ғимараттардың, кинотеатрлардың, кітапханалардың, супермаркеттердің және т.б. үлесі. Мүгедектігі бар балалары бар қанша отба- сы мүгедектігі бар балаларға көрсетілетін әлеуметтік қызметтерге қол жеткізу үшін қалаларға көшуге мәжбүр болды (мүгедектігі бар балалары бар отбасылардың жалпы са- нынан пайызға шаққанда)? 99 Мүгедектігі бар балалар - ды ұлттық және жергілікті саясатқа қатыстыру Мүгедектігі бар ба- лалар мен олардың отбасыларын ұлттық және жергілікті д е ң г е й л е р д е г і саясаттың барлық аспектілерінде еске- ру. Ұлттық және жергілікті саясат мүгедектігі бар балалар мен олардың от- басыларын ескере ме? Қанша мемлекеттік және жергілікті бағдарламаларда мүгедек балалар мен олардың отбасыларына арналған ережелер бар? Мұндай саясат мүгедектігі бар ба- лалар мен олардың о т б а с ы л а р ы н ы ң әлеуметтік интегра- циялануына қалай көмектеседі? Қанша мемлекеттік және жергілікті бағдарламаларда мүгедектігі бар балалар мен олардың отбасыларына арналған ереже- лер бар? Қ АТЫСУ Мүгедектігі бар ба- лалар мен олардың о т б а с ы л а р ы н ы ң еліміздің деңгейінде және жергілікті деңгейде сая- си форумдар мен конференцияларға қатысуын арттыру. Шешім қабылдауға қолжетімділік және мек- теп өміріне қатысу. Қанша мүгедектігі бар бала немесе олардың ата-аналары/қамқоршылары ел деңгейінде және жергілікті деңгейде саяси форумдар мен конференцияларға қатысады (мүгедектігі бар балалардың немесе олардың ата-аналарының/қамқоршыларының жал- пы санынан пайызға шаққанда)? Қанша мүгедектігі бар адам жеке не- месе мемлекеттік секторда жұмысқа орналастырылған (мүгедектігі бар адамдардың жалпы санынан пайызға шаққанда)? 100 Мүгедектігі бар балалардың жағдайына талдау: ҚазаҚстан республикасында инклюзивті ҚоғаМды даМыту жүктеу/скачать 3,63 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|