Модуль. Жеке тұЛҒА 1- сабақ Лексикалық тақырып: Жеке тұлғаның қоғамдағы орны



бет108/131
Дата26.12.2022
өлшемі499,93 Kb.
#164429
түріСабақ
1   ...   104   105   106   107   108   109   110   111   ...   131
Байланысты:
Қазақ тілі В1 деңгейі

3-тапсырма. Сұрақтарға жауап беріңіз:
1. Демография мәселелерімен айналысатын қандай ғалымдарды білесіз?
2. Қазақстанда тұрғындар санының азаюының басты себептерін атаңыз?
3. Қазақтардың орташа өмір сүру жасы неліктен төмен деп ойлайсыздар?
4. Индустриализация мен урбанизацияның демографияға әсері қандай?


ЖАЗЫЛЫМ
4-тапсырма. Төменде берілген сөздер мен сөз тіркестерін пайдаланып, сөйлем құрастырыңыз.
Ұлттық демографиялық сана, демографиялық мінез-құлық, ұлттық сана, отаршылық, демографиялық деректер, халық санының кемуі, тұрғындардың этникалық құрамы, табиғи өсім қарқыны, өлім-жітім, ажырасу, көші-қонды реттеу, көші-қондық теріс сальдо.

4 СӨЖ тапсырмасы:


1. Қазақстанның демографиялық жағдайына статистикалық шолу
28- модуль: ӨРКЕНИЕТ ЖӘНЕ ЖАҢА ӘЛІПБИ


Лексикалық тақырып:
1. Латын әліпбиі – өркениет жолы
2. Қазақ тілінің латын әліпбиі бойынша жаңа емлесі.
3. Ғылыми термин және жаңа сөздер. Латын әліпбиі негізіндегі терминдердің қолданысы. Салалық терминдер.
Грамматикалық тақырып:
1. Ресми-іскери стиль.


1-сабақ
Латын әліпбиі – өркениет жолы


ТЫҢДАЛЫМ
1-тапсырма. Төменде берілген сөздерменөз тіркестерімен) сөйлем құрастырыңыз.
жазу – письмо
қазақ жазуы – казахская письменность
латыннегізді әліпби – латинский алфавит
жаңа мүмкіндіктер – новые возможности
тіліміздің халықаралық аренаға шығуы – выход нашего языка на международную арену
түркі әлемі – тюркский мир
ақпараттар алу мүмкіндігі – возможность получения информации
IT-технологиялардың тілі – язык IT-технологий
ОҚЫЛЫМ
2- тапсырма. Мәтінді түсініп оқыңыз
ЛАТЫН ӘЛІПБИІ – ӨРКЕНИЕТ ЖОЛЫ
Бүгінгі күн тәртібіне қойылған ең өзекті, тағдыршешті мәселенің бірі – қазақ тілін латын әліпбиіне көшіру. Тарихи тамыры терең тұғырлы тілімізді түлетіп, санамызды сілкінткен, заманның өзі талап еткен бұл бастама көпшіліктің қызу талқысына түсті. Елбасымыз өз Жолдауында «Біз 2025 жылдан бастап әліпбиімізді латын қарпіне, латын әліпбиіне көшіруге кірісуіміз керек. Бұл – ұлт болып шешуге тиіс принципті мәселе. Бір кезде тарих бедерінде біз мұндай қадамды жасағанбыз.
Балаларымыздың болашағы үшін осындай шешім қабылдауға тиіспіз және бұл әлеммен бірлесе түсуімізге, балаларымыздың ағылшын тілі мен интернет тілін жетік игеруіне, ең бастысы – қазақ тілін жаңғыртуға жағдай туғызады», деп атап айтқан болатын. Туған тіліміздің тамырына қан жүгіртіп, бабалардың аманат еткен тілін ұрпағына саф таза қалпында жеткізуге бастайтын ұлы бастаманы халқымыз сарыла күткен еді. Ел ішінде латын әліпбиінің бірыңғай стандартын енгізу мәселесі бойынша түрлі іс-шаралар өткізілді. Зиялы қауым өкілдерінің, тіл майталмандарының, тарихшылардың, ғалымдардың, сарапшылардың, жалпы бұқараның ой-пікірлері ортаға салынды. Латын әліпбиінің түрлі нұсқалары сараланды, әліпбиді жасау барысында қазақ тілінің дыбыстық жүйесінің сақталуы, сонымен қатар ғылыми принциптер негізге алынды. Әліпбиді тіл мамандары әлі де зерттеу үстінде.
Жаңа әліпбидің бізді жаңа мүмкіндіктерге, зор жетістіктерге бастайтыны сөзсіз. Себебі латын қарпі – ғылым мен техниканың, интернет пен IT-технологиялардың тілі. Латын әліпбиі рухани болмысымызды байытып, қоғамдық ой-санамызды жаңғыртады. Бұл әліпби қазақстандықтар үшін ғана емес, сонымен қатар төрткүл дүниеге тарыдай шашылып кеткен қандастарымызға да ортақ әліпби болмақ. Латын әліпбиі – түркі әлемімен ықпалдасудың төте жолы. Өз ерекшеліктерімізді сақтай отырып әліпбиді өзгерту тіліміздің халықаралық аренаға шығуына және ғылыми-техникалық прогрестің заманауи жетістіктеріне жол ашады, әлемдік мәдени тұтастықты нығайтып, коммуникациялық үдерістерге одан әрі интеграциялануға мүмкіндік туғызады. Ақпарат алу мүмкіндіктері кеңейіп, шет тілдерден енген сөздер ұлттық ерекшеліктерімізге қарай икемделетінін, көп ұлтты халқымыздың бірлігін одан әрі бекемдеп, бүкіл түркі әлемін біріктіруге күш салатынын да атап айту керек.
Еліміздің үштілділікке көшу үдерісі жылдамдап, ғылымымыз қарыштап дамиды. Уақыт сынынан өткен өміршең латын графикасын қазіргі таңда әлем халқының 80 пайызы меңгерген екен. Әлемде көп таралған жазбаның бірі латын алфавиті екенін, әлемдік ақпараттың 70 пайызы осы таңбамен таратылатынын, ғылымның тілі, халықаралық терминдер, формулалар да негізінен латын әріптерімен жазылатынын ескерер болсақ, жаңа әліпби бізге зор мүмкіндіктер туғызады. Латын жазуына көшу бүгінгі күннің кезек күттірмес қажеттілігі екенін, латын жазуы әлемдік өркениетке бағыттайтын күре жол болатынын қазақстандық әр азамат білуге тиіс.
Елбасының «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» бағдарламалық мақаласы Қарағанды мемлекеттік университетінде де мұқият оқылып, жан-жақты талдану үстінде. Әсіресе ғалымдарымыз, тіл мамандары, көзі қарақты, көкірегі ояу жастарымыз латын әліпбиі төңірегінде тұщымды ой-пікірлерін білдіруде. Студент жастардың латын графикасын енгізу мәселесін ықыласпен қабылдағанын атап өткен орынды. Бірнеше тілді еркін меңгерген студенттеріміз интернет кеңістігіне еркін енуде және латын графикасын қолданудың ешқандай қиындық тудырмайтындығын аңғарып отыр (Еркін Көбеев).


АЙТЫЛЫМ


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   104   105   106   107   108   109   110   111   ...   131




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет