Модуль. Жеке тұЛҒА 1- сабақ Лексикалық тақырып: Жеке тұлғаның қоғамдағы орны



бет106/131
Дата26.12.2022
өлшемі499,93 Kb.
#164429
түріСабақ
1   ...   102   103   104   105   106   107   108   109   ...   131
Байланысты:
Қазақ тілі В1 деңгейі

3-тапсырма. Топпен талқылаңыздар:
1. Халық санының артуы үшін отбасыда қанша бала болуы қажет деп ойлайсыздар?
2. Елімізде бала тууды ынталандыратын шараларды қолға алу қажет пе?
3. Сіз ол үшін қандай шаралар қажет деп ойлайсыз?


ЖАЗЫЛЫМ
4-тапсырма. Қазақстандағы қазіргі демографиялық жағдайды ескере отырып, болашаққа болжам жасап көріңіз. Өз ой-пікіріңіз бен болжамдарыңызды эссе түрінде жазыңыз. Эссеге лайықты ат ойлап табыңыз.

2 СӨЖ тапсырмасы:


1. Ұлы Отан соғысының демографияға әсері туралы ақпараттар жинаңыз.


3-сабақ
Қазақстан халқының демографиялық жағдайы, халық санының динамикасы, демографиялық саясаттың маңыздылығы туралы ақпарат


ТЫҢДАЛЫМ
1-тапсырма. Төменде берілген сөздерменөз тіркестерімен) сөйлем құрастырыңыз.
экономикалық жағдай – экономическая ситуация
бала туу көрсеткіші – показатель рождаемости
әлеуметтік жағдай – социальное положение
халықтың орташа жас көрсеткіші – средний возраст населения
елдің қартаю дәрежесі – степень старения страны
бақылаусыз бала туудың арту қаупі – риск повышения неконтролируемого рождаемости


ОҚЫЛЫМ
2- тапсырма. Мәтінді түсініп оқыңыз
Біріккен ұлттар ұйымының классификациясы бойынша елдің қартаю дәрежесін көрсетудің жолдары анықталған. Ол бойынша 65 және одан жоғарғы жастағы адамдардың үлесі 4 пайыз немесе одан аз болса ол халық жас, 4-7 пайыз болса қартаюдың алдындағы халық, 7 пайыз және одан артық болса қартайған халық болып саналады. Қазақстандағы бұл көрсеткіш 6,6% деңгейінде. ҚР статистика агенттігінің болжамына сүйенсек, 7 пайыздық межеге біз 2017 жылы жетуіміз мүмкін. Ал 2020 жылы бұл көрсеткіш 7,4 пайыз болады. Басқа елдермен салыстыратын болсақ, бұл көрсеткіш Германияда – 24%, Ұлыбританияда – 20%, Украинада – 18%, АҚШ-та – 16%, Ресейде – 15%. Әрине біздегі көрсеткіш жоғарыда көрсетілген мемлекеттермен салыстырғанда әлдеқайда төмен. Дегенмен экономиканың дамуы халықтың орташа өмір сүру жасының көтерілуіне әсер етіп отыр. Осының арқасында бұл процесс өзінің қарқынын ала бастаған секілді.
Жалпы, демография мен мемлекет дамуының арасындағы байланысты байқауға болады. Демографиялық жағдай елге оң немесе кері әсерін тигізе алады. Қазіргі таңда біздің шығыс көршіміз Қытай экономика көлемі бойынша АҚШ-тан кейінгі екінші орынға жайғасты. Көптеген мамандардың пайымдауынша, оның қарқынды дамуына әсер еткен факторлардың бірі – халық саны. Соңғы деректерге сүйенсек, ҚХР халқы 1,3 млрд. болып отыр. Қытайға ұқсас мысалды Үндістан, Индонезия, Бразилия, Мексика, Түркия секілді елдерден көруге болады. Олардың бәрі адами ресурстарға бай.
Соңғы деректер бойынша, Еуропалық Одақтағы жалпы туылғандардың ішіндегі мигрант отбасыларынан туылған балалардың үлесі Ұлыбритания, Францияда – 11%, Испанияда – 13,8%, Австрияда – 15,2%, Люксембургте – 32,2%. Осындай жағдай Еуропаның және әлемнің көптеген дамыған елдерінде орын алып отыр. Осы елдердегі биліктер қиын таңдау алдында тұр: экономикаға ауадай қажетті мигранттардың ағымын тоқтату немесе жергілікті халықтың күннен-күнге өсіп келе жатқан наразылықтарын елемеу.
Көрсетілген мысалдардың ішінде бізге бақылаусыз бала туудың арту қаупі жоқ. Керісінше, болашақта қазіргі дамыған елдердің жағдайына келуіміз мүмкін. Яғни, экономиканың жұмыс істеуі үшін сырттан мигранттар шақыруға мәжбүр боламыз. Оның алдын алу үшін Қазақстанға жоғарыда көрсетілген мәселелерді ескере отырып тиімді демографиялық саясатты іске асыру маңызды болып отыр. Сондықтан қазіргі таңда елде орын алып отырған жағымды демографиялық көрсеткіштерді сақтап қалуға және оны одан әрі жақсартуға барлық шараларды жасау қажет (Нуриддин Сұлтанмұратов).


АЙТЫЛЫМ


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   102   103   104   105   106   107   108   109   ...   131




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет