Монография түркістан, 2010 жыл Пікір жазғандар: Ә. Жолдасбеков- педагогика ғылымдарының докторы,профессор
Педагогикалық үдеріс бірлігі – оқу-үйретім мен үйренімнің мән-мағынасы
жүктеу/скачать 4,7 Mb.
|
| 7.2. Педагогикалық үдеріс бірлігі – оқу-үйретім мен үйренімнің мән-мағынасы
Жүйелі тәлімденудің аса маңызды әрі сенімді жолы – бұл оқу-үйретім (үйренім). Қарапайым сана тұрғысынан оқу-үйретім белгілі білім, ептілік және дағдылардың адам тіршілігіне өткізу құралы ретінде қабылданған. Алайда, білімді жай беріп, қабылдату мүмкін емес, білім берілмейді, ұсынылады, ал оны қабылдау шәкірттің қажетсінуі мен мүмкіндігіне тәуелді, яғни «түйеге жантақ керек болса, мойнын созады», «жыламаған балаға емшек жоқ», яғни дидактикалық нәтижені шәкірттің өз белсенділік іс-әрекетінің арқасында ғана іске асыру мүмкін. Демек, педагогикалық үдерістің басқа бірліктері сияқты, оқу-үйретім де педагог пен шәкіртің өзара ықпалдасты әрекеттерінің нәтижесінде өз өнімін береді. Бұл тұрғыдан, оқу-үйретімді ұстаз бен шәкірт арасындағы белсенді өзара әрекеттестік ретінде сипаттауға болады. Осы әрекеттестік желісінде шәкірттің өз белсенділігінің арқасында педагог атқаратын қызметтер: - оқу-үйретім жұмысы мақсаттарын нақтылау; - өтіліп жатқан материалды игеруге болған шәкірт қажеттігін қалыптасуына ықпал жасау; - шәкірт тарапынан игерілуі тиіс материал мазмұнын анықтау; - игерілуі тиіс материалды меңгеру үшін шәкірттің оқу-танымдық іс-әрекетін ұйымдастыру; - шәкірттің оқу-үйренім іс-әрекетін ұнамды көңіл-күй сипатына келтіру; - шәкірттің оқу-ізденіс жұмыстарын реттеп бару және оны қадағалау; - шәкірт іс-әрекетінің нәтижелерін бағалап бару; Ұстаз қызметімен бір қатар шәкірт келесідей бірліктерден құралатын оқу-танымдық қызметтерді атқарады: - оқу-үйретім мақсаттары мен міндеттерін түсіне қабылдау; - оқу-танымдық іс-әрекет қажеттіктері - білімдер, ептіліктер, дағдылар және қабілеттер қалыптастыру. Сонымен бірге, оқу-үйретім барша педагогикалық үдеріс сынды арнайы ұйымдастырылуымен ерекшеленеді. Оқу-үйретім, осыдан педагог басқарымындағы анайы танымдық және ептіліктер мен дағдыларды меңгеру үдерісі. Педагогтың бағдарлау - бағыттау қызметінің арқасында ғана шәкірттердің білім, ептілік және дағдыларды толыққанды игеріп алуы қамтамасыз етіледі. Мұғалім шәкірт белсенділігіне қажетті жағдайлар жасайды, оны бағыттайды, қадағалайды. Оған қажет болар ақпараттар мен жабдықтарды ұсынады. Егер ұстаз шәкірттің білім игеруге деген белсенділігін көтере алмаса, оның оқу-үйренім жұмысына болған ынтасын оята алмаса, бұл үдерістен келер пайданың мардымсыз болары айтпаса да түсінікті. Осыдан, педагог пен шәкірт арасындағы өзара әрекеттестікті түзуге жоғары мән берген жөн. Мұндай әрекеттестік міндеттер: - тәлім мен оған деген ынта-ықылас себептерін дамыту және тереңдете түсу; - жаңа материал тақырыбы және ол бойынша игерілуі тиіс сұрақтарды топшылай білу; - сабақ материалын қабылдау, түсіну, есте қалдыру, игерілгенді тәжірибеде қолдану және қайталап бару; - тәлімдік іс-әрекет үдерісін ұнамды көңіл-күймен қолдап, оған қажетті ерік күшін қосып отыру; - танымдық жұмыстарға өзіндік бақылау қойып, реттеу-түзетулер енгізе білу; - өзінің танымдық қызметтерінің нәтижесін шынайы бағалай алуға баулу.
жүктеу/скачать 4,7 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|