7.4. Оқу-үйретім принциптері
Дидактика негізінен келесідей оқу-үйретім принциптерін арқау етеді: ғылымилық, жүйелілік, теорияның тәжірибемен байланыстылығы, нақтылық пен дерексіздік бірлігі, даралық пен ұжымдықтың ұштастығы және т.б. Бұл принциптердің баршасы өзара байланысты және тәуелді, бірін бірі толықтырады және қамсыздандырады.
Оқу-үйретім принциптерінде тарихи және педагогикалық тәжірибе қорытуларымен мән-мағына сақталып, оқу-үйретім үдерісінің жағдайлық сипаттамалары көрініс табады. Сонымен бірге, бүгінгі ғылым деңгейі мен мектеп талаптары тұрғысынан зер салсақ, принциптердің қай бірі болмасын, өзінің дәлелді негіздемесіне ие емес. Дегенмен, оқу-үйретім теориясының бастау көзі ретінде олар әбден қажет.
Оқу-үйретім принциптерің біршама анықтамалары бүгінгі дидактикада қабылданған.
Принциптер тұрғысынан оқу-үйретім үдерісінің барша құрамдас бөліктеріне – мақсаты мен міндеттеріне, мазмұн және ұйымдастыру формалары мен әдістерін іріктеуге, шәкірттерді ынталандыруға орай, жоспарлау мен нәтижелерді талдауда нақты талаптар қойылады.
Тәлім, тәрбие және даму міндеттерінің өзар байланысына орайласқан оқу-үйретімнің үздіксіздігі принципі. Бұл принцип бойынша оқу-үйретімнің міндеттерін, мазмұнын, әдістері мен формаларын таңдауда мұғалім өз назарына білім, ептіліктер мен дағдылар мәселесін шешуді ғана емес, белгілі тақырып бойынша өтілетін сабақтың тәрбиелік және дамытушылық ықпалының тиімділігіне байланысты мәселені де шешуі тиіс.
|