Научная библиотек


м-тэрбиесшщ статусы да, онда орын алган келеназджтер де жас  урпактын эркайсысына кеп эсер етед». Сонымен б 1



Pdf көрінісі
бет173/343
Дата10.01.2023
өлшемі14,83 Mb.
#165260
1   ...   169   170   171   172   173   174   175   176   ...   343
Байланысты:
bsattarov t dkenov m leumettanu

1
м-тэрбиесшщ статусы да, онда орын алган келеназджтер де жас 
урпактын эркайсысына кеп эсер етед». Сонымен б
1
рге бул жана адамды 
дайындаудын манызды процейнщ: болашактагы корытындысы кандай 
болатынын анык керсетед1.
Отбасынын шаруашылык-экономикалык функциясы отбасылык 
карым-катынастардын эр турл1 мэселелерщ накты атап айтар болсак, олар 
уй шаруасын журпзу, отбасы бюджетщ курып, жумсай бшу, тутынуды 
уйымдастыру, уйдеп жумысты тен белу проблемасы, карт-тар мен муге- 
дектерге колдау, кемек керсету мен камкорлык жасау, т.б. камтиды. Уй 
Т1ршш1пн механикаландыру денгеи!н1н темен болуы, турмыстык кызмет 
керсету тораптарынын кызмелн пайдаланудын киьшдауы мен кымбат- 
тауы турмыстагы проблемаларды ен алдымен эйелдердщ иыгына артты, 
бул олардын онсыз да ауыр релд1к жагдайын киындата тусп, дэл1рек 
айтканда, эйелдердщ кэс
1
би кызмет! мен олардын отбасындагы М1ндетте- 
р! арасында, эйел, ана жэне енбекш1 арасында кайшьшыктар туындады. 
Зерттеулерге жупнсек, жумыс 1стемей отбасында отырган эйелдердщ 
турмыс-тгрщшп эйелдерд) аздап болса да кызыктырады, ейткеш олар 
балалары мен куйеулерш кутуд! манызды шара деп есептейдь Кептеген 
эйелдер ер адамдарга Караганда жумыс уакыттарынын кыска болуын, ал 
жьшдык демалыстарынын узак болуын калайды.
Отбасынын рекреациялык функциясы каз
1
рп кезде ерекше манызга 
ие болып отыр. ©мхрдеп кубылыстар тез езгерютерге ушырап, сонын сал­
дарынан эр турл! елеуметок жэне психологиялыктургыда ыкпал ету арта 
тускен бупнп танда стрестхк жагдайлар саны бтрщама кебейш, отбасы 
будан кешнп ерекше терапиялык рел аткару мщцеттерщ ез мойнына алды. 
0йткен1 эрб1р отбасы жан тыныштыгын, езара сен!мнщ калыптасуын, 
кзушс1зд1к сез!М1 мен психологиялык туртыдагы онды ортаны калайды
ер1 соны орныктырады. Аталмыш функция ез1Йе рухани-эстетикалык 
сэттерд!, сонымен катар отбасылык демалысты унымдастыруды да ез
206


кузырына косып алган. Отбасы емгршщ рекреациялык меселес! отбасы 
катынасынын мэде-ниепмен тыгыз байланысты, бул отбасынын жалпы 
емгрше, онын туракты лыгына, тштен некенщ сакталуына улкен ыкпал 
жасайды.
Отбасынын статустык функциясы да бар. Отбасында тербиеленген 
эрбгр адам ез отбасынын мушелерше етене жакын кейб1р статустарды 
мура етш алады. Бул ен алдымен тулганын мынандай аса манызды ста- 
тустарын: ултын, кала немесе село медениепндеп орнын жене т.б. жаг- 
дайларды камтиды. Таптык когамдарда отбасынын белгш61 р елеуметпк 
Ж1кке 
белшу1 баланын келешек емгрш кебже-кеп аныктайтын мумгащцк- 
тер жасайды. Элбетте, таптык статус адамнын куш-жнерше орай жене 
колайлы жагдайлардын тууына байланысты езгергстерге ушырайды, алай­
да, адамнын болашагын онын ез отбасынан 1здеу керек. Ата-анасынын 
жене туыстарынын статустарына етене жакын редщ аткара бшу статус- 
тарына баланы дагдыландырып, дайындауды мшдетп турде отбасы жузеге 
асыруы 
типе. 
Оны 1ске асыру барысында баланы ер турл1 жагдайларга, муд- 
делерге, кундылыктарга, ем1р салтына кызыктыра отырып тербие л ейд1.
К,оргау функциясына келетш болсак, онда отбасы институты ез муше- 
лер1н ер турл1 денгейде физикалык, экономикалык жене психологиялык 
тургыда карастырады. Отбасы институты когамдык баска институттар­
дын арасында ерекше орын алады, оны жете зерттеуге де айрыкша кешл 
белхнед1. вйткеш отбасы урпактан-урпакка мура рет1нде калатын меде­
ниет улгглерш одан ер! жалгастырушы, шгер1 апарушы болуымен катар, 
тулганы елеуметтенд^рудщ кажето жагдайын да калыптастырады. Адам 
елеуметтж релдерд1 тек отбасында гана уйренед!, 6
ш
1
мн
1
н
нег1здер1н ала­
ды, м1нез-кулык дагдыларын кабылдайды.
Отбасылык вМ1р ережелер1, олардын алгышарттары мен бастаулары, 
салт-дестурлер1 ер когамда езшдж езгешел1ктер1 аркылы ерекшеленед!.
0з когамындагы отбасылык ем!рд1Н курылымы, отбасылык дестур1 мен 
бастаулары ерк
1
мге ен теу1р1, б1регей1 болып кер1нед1. Сейтгп, отбасы­
лык ем1р кебше-кеп этноцентризм тургысынан карастырылган. Отбасы 
когамнын манызды белш болып саналады десек, онда неге адамзат бер1не 
ортак отбасы улпсш жасамайды? — деген сауал туады. Буган жауап беру 
уш1Н отбасы институтынын шыгуы мен дамуы туралы мвселеш карастыру 
кажет.
Кептеген карапайым когамда отбасы ечтамге уксамайтын б1рден-б1р 
дара турган ерекше ем1ршен жене функция аткарушы институт болып 
есептеледь Айталык, каз1рг1 Орталык Африка тайпалары мен Солтуспк- 
Т1Н кептеген халыкгарында елеуметак институттардын баска елдерге тен 
езге формалары байкалмайды. Оларда ер денгейдеп бил1к етушшер,
207


формалды зандар, дш кызметш1лер1, мамандандырылган кесшкер жок. 
Бул когамдагы адамдардын букш ем1р1 отбасында гана етед1. Билнсп, азык- 
тул1кт1 жэне езге де кунды ресурстарды белу меселелер1 б!р гана отбасы­
нын шецбершде, 'пггп эр


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   169   170   171   172   173   174   175   176   ...   343




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет