Научная библиотек
жүктеу/скачать 14,83 Mb. Pdf көрінісі
|
bsattarov t dkenov m leumettanu
| белпл
1 дэрежеде ыкпал етп. Руссонын пайымдауынша, бул тек адам когамы. Онын непз1не когам мушелершщентеменп кажетт1л1ктер| алын ган. Вольтерд1н когамында байлыкты, материалды жэне рухани игшк- терд1 дэр1птеу орын алды, ал когам мушелерше куштеу керсенлмейд1, б>рак олардын жагдайы индивидуалдык каб]леп мен талантына байланыс ты болады. XVIII гасырдын сонына карай мэдениеттщ келеназ жакта- рына баса кешл аудару токтады, ал медениетпн ез) курал репнде туешдй Р1ЛД1, соныц кемепмен адам бжктеаш, ез!Н1нтабиги шектеул1пн жояды. Германия мен Ресейде XVIII—XIX гасырлар карсанында жогарыда айтылган гайрлерге карама-карсы мэдениет жэне еркениет идеясы пайда болды. Рухани, моральдык жэне эстетикалык кундылыктарды шогырлан- дырушы рет^ндег! мэдениетке адам ушш утилитарлык, сырткы жэне екшшшк репндеп еркениет карама-карсы турды. ©йткеш ол ен алдымен 286 материалдык-технологиялык прогреспен байланыстырылды, ал мэдениет болса Кебше стихиялы болып келедк Сондыктан бутан прогресс катего- риясын колдануга болмайтын ед1, ол езшщ непзшде жогары азаматтык кундылыктары бар рухани процеспен байланыскан-ды. XX гасырда мэдениет керкем-шыгармашылык процесс ретшде туа- шлумен катар, когамда орын алып отырган эдет-гурып, кундылыктар, кезкарастар, ягни адамньщ езш-ез1 элеуметпк тургыда тусшущщ букш саласы ретшде танылды. Осыдан адамзаттын ем!р сурушщ сырткы жаг- дайын жётщщруге жэне адамньщ езшщ ш й табигатына деген кызыгу- шылык артты. Мэдениет угымыньщ мазмунын аныктай келе казхрп зерттеушшер, эдеттегщей, оны когамда элеуметтж багдар функциясын аткаратын нормалар, кундылыктар, идеалдар жиынтыгымен тецеснредь Бул материалдык жэне рухани енбек нэтижелершде, элеуметпк норма лар мен институттардын, рухани кундылыктардын жиынтыгында кер1- нетш адамзатпршшпн уйымдастыру мен дамытудын ерекше эдюь Меде- ниет адам мен табигат, адам мен когам, адам мен адам-арасындагы каты- настардьщ жуйеа ретшде карастырылады1. Сайып келгенде, медениет рухани жене материалдык кундылыктар жиынтыгы юпетп, оларды жасауда, таратуда жене сактаудагы адамньщ пршшж енбеп репнде туЫвднршедь Медениет безшщ аталмыш меш езшщ шыгу тепмен жене кец магы- надагы угымымен езара байланыскан. Булардын бер1 ете манызды. Алайда, медениет сезш е унатпай карау да орын алган. Мундай кезка- рас енер мен ем 1 рдеп эстетизмге жауап репнде Англияда XIX гасырда пайда болды. XX гасырдын алгашкы он жылдыгында орыс жене шетел нигилистер жүктеу/скачать 14,83 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|