Байланысты: Арнайы психология лекция жинағы (1) (1) (3)
Ерте жастан педагогикалық көмек көрсету принципі. Қазіргі арнайы педагогика нәтижелі түзету — педагогикалық көмектің бірі - бала дамуындагы ауытқуды ерте аныктау және ерте диагностикадан өткізу мен колдауды қамтамасыз ету деп санайды. Арнайы білім беру бала дамуындағы алғашқы кемістікті анықгау сәті мен бір мақсатқа бағытталған түзету-педагогикалық көмектін басталуы арасындағы уақытты біршама кысқартуды қарастырады.
XX ғасырдың 60-жылдарына дейін баітаға түзету педагогикалық кемек көрсету қажеттігі бала мектепке келіп, мектеп багдарламасын меңгере алмаған жағдайда ғана анықталған. Бұл жағдайдын бірнеше себептерге тәуелді, яғни бір жағыан медициналық және педагогикалық әрекет арасындағы келісім болмауы, мектепке дейінгі тәрбилеу мен оқытудьгн жалпыға міндетгі еместігі, балаға көрсетілетін педагогикалық көмектін мүмкіндіктері мен жетістіктері туралы ата-аналар білімнің жеткіліксіздігі.
Психологияда бала дамуында сензитивті деп аталатын кезеңдер бар, олар белгілі психикалық процестердің жағымды, жеңіл әрі қарқынды тез дамитын кезең. Бұл кезеңнің уақыты шектеулі, егерде осы уақытга қандай да бір себептерге байланысты нақты бір жүйе қалыптаспаса, кейін көптеген арнайы жағдайларды талап етеді. Бала дамуы үшін ерте және мектепке дейінгі жас өте маңызды, сол кезде бастапқы психикалық процестері қарқын дамиды.
Егер бала естімейтін болып туылып, оған сол кезде арнайы сурдопедагогтын түзеу арқылы қолдау көрсетілмесе балада сөйлеу тілі дамымайды. Сонымен қатар тілдің дамуы мен қалыптасу үрдісінін жетіспеушілігі таным әрекетінін дамуына жағымсыз әсерін тигізеді яғни барлық психикалық процестерін өзгеше дамиды, түлғасына тұтастай әсер етеді.
Қазіргі ғылыми жетістіктер қажетті диагностикалық кұралдар мен түзету-педагогикалық технологияларды уақытымен ерте жастан көмекті ұйымдастыруға мүмкіндік ашады.
Білім беруде әлеуметтік-бейімдеу бағытгын қамтамасыз ету принципі
Дамудағы кемістікті түзету және орның теңестіру яғни толықтыру арнайы педагогикада кемтар түлғалардың әлеуметтік өмірде тәулсіздігін камтамасыздандыру қүралы ретінде қарастырылады.
Арнайы білім берудің әлеуметтік-бейімдеу бағыты әлеуметтік катынастын түрлі құрылымын және адамды қоршаған мәдени ортаға психологиялық дайындығын қалыптастырады, дамудағы әлеуметтік кемшілікті анықтап түзетуге көмектеседі. Арнайы білім берудің әлеуметгік -бейімдеу бағыты арнайы білім стандартының мазмұнымен, түзетушілік білім беру үрдісінің формасы мен кұралдарымен камтамасыз етеді. Тәрбиеленушілердің әлеуметгік өмірге қатынасуына қажетті мінез-қүлқын меңгеруі бойынша жүргізілетін түзету-педагогикалық және психологиялық жұмыстардың ұзақ әрі күрделі жүйесін, сондай-ақ аталмыш түлғаға тиісті қарапайым гигиеналык, карым- қатынастық, тұрмыстық дагдыладан бастап күрделі әлеуметтік, адамгершілік, философиялық, әлеуметтік-мәдени дағдыларға дейінгі әдеттерді қалыптастыруды арнайы білім беру стандарты қарастырады.