Негіздері



Pdf көрінісі
бет184/228
Дата21.11.2022
өлшемі8,4 Mb.
#159250
түріОқулық
1   ...   180   181   182   183   184   185   186   187   ...   228
Байланысты:
tұңғyshbaeva-z.b.-czitologiya-zhәne-gistologiya-almaty-2015-274-bet.

2.3.4 Кілегейлі ҧлпа 
Кілегейлі ұлпа тек ұрықта кездеседі. Оның классикалық объектісі 
болып саналатыны, адам ұрығының кіндік бауы. Кілегейлі ұлпаның 
жасушалық элементтері гетерогенді, жасушалары мезенхимадан 
дамыған: фибробластар, миофибробластар, моноциттер. Кіндік бауының 
құрамында гиалурон қышқылы бар. Кіндіктің құрамындағы кілегейлі 
ұлпадан коллагеннің ІҮ-түрі синтезделеді. 
Бақылау сҧрақтар: 
1. Дәнекер ұлпа туралы түсінік және оның атқаратын қызметі. 
2. Дәнекер ұлпалардың жіктелуі. 
3. Меншікті дәнекер ұлпа. 
4. Борпылдақ дәнекер ұлпа. 
5. Май жасушалары (липоциттер) немесе адипоциттер. 
6. Ұлпалық базофильдер (лаброциттер, гепариноциттер). 
7. Плазмалық жасушалар немесе плазмоциттер. 
8. Перициттер мен пигменттік жасушалар. 
9. Борпылдақ дәнекер ұлпаның жасуша аралық заттары. 
10. Ретикулалық ұлпа.
11. Тығыз дәнекер ұлпа. 
12. Кілегейлі ұлпа. 
13. Макрофагтар немесе гистиоциттер. 
 


224 
2.4 ҚАҢҚА ҦЛПАЛАРЫ 
 
Қаңқа ұлпалары организмде тіректік, механикалық қызмет атқарады, 
жасуша аралық заттары тығыз орналасқан 
шеміршек
және 
сүйек
ұлпаларынан тұрады. Бұл ұлпалар су мен тұздардың алмасуына қатысады.
Шеміршек ҧлпасы 
Шеміршек ұлпасы адам мен омыртқалы жануарлардың денесінде 
кездеседі. Мезенхимадан дамиды. Жасушалардан және жасуша аралық заттан 
тұрады, соңғысы тығыз орналасқан. Шеміршек ұлпасы тыныс алу жүйесінің 
мүшелерінде, буын беттерінде, омыртқа аралық дискілерде кездеседі. 
Шеміршек ұлпасының құрамындағы жасушалар хондробластар деп 
аталады. Хондробластар даму процесі кезінде хондроциттерге айналады. 
Хондроциттер шеміршек ұлпасының негізгі жасушалары, олар жасуша 
аралық заттардағы ерекше қуыстарда капсуламен қоршалып орналасқан. 
Хондроциттердің беттері микробүрлермен жабдықталған, ядросы жұмыр, 
хроматині аз (111-сурет). Цитоплазмасында митохондриялар, жақсы 
жетілген Гольджи жүйесі мен түйіршікті эндоплазмалық тор бар. 
Хондроциттер 2-4 немесе одан да кӛп болып топтасып «изогендік топ» 
деп аталатын комплексті құрайды. Әрбір топ бір хондробластың бӛлінуі 
нәтижесінде пайда болады. Шеміршек ұлпасында қан тамырлары 
болмайды, қоректену процесі шеміршек қабы арқылы жүреді. Шеміршек 
ұлпасының құрамында 70-80% су, 10-15% органикалық заттар, 4-7% 
тұздар болады. Шеміршектегі құрғақ заттың 70% - коллаген. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   180   181   182   183   184   185   186   187   ...   228




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет