Нәруыздардың жалпы қасиетті

Нәруыздардың жалпы қасиетті

• Жоғары молекулалық масса

Нәруыздардың молекулалық массасы (протаминдердікі) 6000 дальтоннан (Да) он миллион Дальтонға (нуклеопротеиндердікі) дейін барады.

Нәруыздардың молекулалық массасын анықтау әдістері

Нәруыздардың молекулалық массасын анықтаудың негізгі әдістеріне гравиметрия, осмометрия, ультрацентрифугирлеу, гель-электрофорез, гель-фильтрация, гель- хроматография әдістері жатады.

Элементтік құрамының біркелкілігі

Нәруыздың құрамына кіретін негізгі элементтердің мөлшерінің бірдей болуы: С-53%, 0-22%, N-16%, Н-7%, S-2%.

Нәруыздық коэффициент

(НК) – 1 г азотқа сәйкес келетін нәруыз мөлшері:

НК = = 6,25

Нәруыздағы азот мөлшерін анықтап, оны 6,25-ке көбейту арқылы объектідегі нәруыз мөлшерін табуға болады: m = N х 6,25, мұндағы m – нәруыз мөлшері.

Нәруыз молекуласының пішіні
Кеңістіктегі конфигурациясына және пішіндеріне қарай нәруыз глобулярлы және фибриллярлы болып бөлінеді.
Молекуланың ұзындығының және көлденесінің арақатынасын (асимметриялық коэффициент) анықтап, нәруызды топқа жатқызуға болады. Коэффициенті 1-2,8 тең болса нәруыз глобулярлыға жатады (globula - шар) және оның пішіні шар немесе эллипсоид болып табылады. Мұндай нәруыздар суда және тұздардың әлсіз ертінділерінде ериді, динамикалық қызметтер (каталитикалық, реттеуші, қорғаныштық, тасымалдау және т. б.) атқарады.
Егер асимметриялық коэффициенті 10 – нан жоғары болса, ақуыздар фибриллярлыға жатады (fibrilla - талшық). Олар ұзындығымен және созыңқы түрде болуымен ерекшеленеді. Фибриллярлы нәруыздар құрылымдық (коллаген, эластин, кератин) және жиырылу (миозин, актин) қызметтерін атқарады.
Ыдырау өнімдерінің ұқсастығы
Ағзада жүретін ферментативтік гидролиз кезінде барлық жай нәруыздардың аралық өнімдер арқылы амин қышқылдарына (АҚ) дейін ыдырайды:
Нәруыздар  полипептидтер пептидтер амин қышқылдары
Аралық өнімдер түрінде әртүрлі массасы бар, нәруыздардың кейбір қасиеттері сақталған полипептидтер (молекулалық массасы 6000 Да-ға дейін, құрамындағы амин қышқылдарының саны 10-нан 50-ге дейін), пептидтер (молекулалық массасы 100 Да-ға дейін, АҚ саны 10-ға дейін).

жүктеу/скачать 205,07 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: