Нитрлеу реакциясы. Органикалық қосылыстарды физикалық әдістермен зерттеу Комплекс қосылыстардың пайдалануы
жүктеу/скачать 74,91 Kb.
|
Сах Ғалия Синтез 2топ 1 топша
- Бұл бет үшін навигация:
- Комплекс қосылыстардың пайдалануы БЛОК, 23 сұрақ 1.Нитрлеу реакциясы
|
Сах Ғалия Мұхтарқызы 4 курс 2 топ 1 топша № Билет
Нитрлеу реакциясы. Органикалық қосылыстарды физикалық әдістермен зерттеу Комплекс қосылыстардың пайдалануы БЛОК, 23 сұрақ 1.Нитрлеу реакциясы. Нитрлеу. Көмірсутектердегі сутек атомдарының схема орнын нитротоп баса алады, Бүл реакция питрлеу реакдиясы деп аталады және мынадай бойынша жүреді. Парафиндерді концентрациялы азот қышқылы немесс азот қышқылы мен күкірт қышқылының қоспасы тотықтырады. Бұлар сұйытылған азот қышқылмен ғана қыздыру кезінде нитрленеді (М. И. Коновалов, 1888 ж.). Сұйық фазада нитрлеу реакциясына барлық көмірсутектер де қатысады, бірақта реакцияның жылдамдығы шамалы және нитроқосылыстардьщ шығымы да аз болады. Үшіншілік көміртек атомдары бар парафиидерден өте жақсьт нәтиже шығады. Реакцияда полинитроқосылыстардыц түзілуімен тотықтыру процестері қоса жүреді. Өнеркәсіпте нитрлеуді азот қышқылының буымен 250— 500° С-де — бу фазада нитрлеу арқылы қолданады. Процесті кандай температурада жүргізу көмірсутек тізбегінің ұзындығы мен құрылысына байланьтсты: изобутан 150°С-де реакцияласады, ал метан 370° С-де ғана әрекеттесе бастайды. Реакция көмірсутектердің крекингісімен қоса жүреді, осының нәтижесінде әр түрлі мопонитротуындылар алынады, көміртек атом саны бастапқы реакцияға жұмсалған көмірсутектегі санымен бірдей мононитротуындылардан бастап нитрометанмен аяқталады. Сөйтіп, пропанды нитрлегенде 34% 1-нитропропан 32% 2 —нитропропан, 26% нитроэтан және 8% нитрометан түзіледі. Бу фазалық нитрлеуде полинитроқосылыстар түзілмейді. Әдеттегі орын басу ережелсрі мұнда да күшін сақтайды. Нитрлеу реакциясына азот қышқылыяың 40% жұмсалады. Қалған қышқыл тотықтырғыш ретінде әрекет стеді. Сондықтан бүл процесте нитроқосылыстармен бірге әр түрлі оттекті қосылыстар, да алынады — спирттер, альдегидтер, кетондар, қьшқылдар. Бұдан басқа, қанықпаған көмірсутектер де түзіледі. Нитрлейтін агент ретінде азот кышқылының орнына азот тотықтарын алуға болады (П. П. Шорығин, А. В. Топчиев, А. И. Титов). Парафиндердің иитрлеу реакциясы—радикалдык процесс. Нитрлеу реакциясының бастапқы сатысы ретінде бос радикалдың пайда болуын тудыратып азоттың қос тотығының көмірсу-текпен әрекеттесуі болады. Бұлар азоттың қос тотығымен реакцияласып нитроқосылыстар немесе азотты кышқылдың эфирлерін береді: Азотты қышқылдың эфирлерінен одан әрі қарай құрамында оттек бар түрлі қосылыстар алынады 2 БЛОК жүктеу/скачать 74,91 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|