Нұрмұратов с нұрекеева С. С., Сағымбаев Е. Оқырмандарға ұсынылып отырылған бұл антологияның ерекшелігі «Өзін-өзі тану»

Көкшетау

Жан-жақтан ертелі-кеш бұлттар келіп,

Жүреді біліп кетіп есен-сауын.

Сексен көл Көкшетаудын саясында,

Әрқайсы алтын кесе аясында.

Ауасы дертке дауа, жұпар иісті

Көкірек канша жұтса, тоясың ба?

Ырғалған көкке бойлап қарағайы,

Қасында көк желекті әппақ қайың,

Жібектей желмен шарпып төңіректі,

Балқытып мас қылады иіс майы.

Қарағай биік шыңды қиялаған.

Еш адам оны барып қия алмаған, -

Шаңқылдап тау жаңғыртып, шыңға қонып,

Жалғыз-ақ көк қаршыға ұялаған.

Көкпеңбек шың басынан мұнар кетпес,

Басына атсаң-дағы оғың жетпес.

Бір жұтсаң Көкшетаудың жұпарынан,

Өлгенше көкірегіңнен құмар кетпес.

Сары алтын Көкшетаудың ерте-кеші,

Тау мен күн сүйіскендей еркелесіп,

Суретті шежіресі өткен күннің,

Сілекей ағызады ертегісі.

Талай сыр ертегіні ел айтады,

Ызындап таудан соққан жел айтады.

Сырласып сыбырласқан жапырақтар,

Күндіз-түн күңіренген көл айтады.

Толғанып төмен қарап шал айтады,

Тамсанып-таңырқанып бала айтады.

Тау-тасты тұнжыраған куә қылып,

От басы қатын-қалаш - бәрі айтады.

Ертегі болмаса да хатта қалған,

Аузында шежіренің қартта қалған.

Қарттардың баян қылған әңгімесін

Есіткен кейінгілер жаттап алған.

Аққудың айрылуы

Жұбайына аққу келді

Алыс жерден сағынып.

Бөлек екен екі ғашық,

Жайқынға кеп түйісті;

Сыпайы ойнап, сыңқылдасып,

Тәтті айқасып, сүйісті.

Күміс суды жұмсақ сызып,

Екі сұлу сыланды;

Сылдырлатып моншақ тізіп,

Ақ көбікке бұланды.

Дөңгеленіп, сәнін түзеп,

Айна көлге қаранды;

Екі сұлу әнін түзеп,

Жуынды да таранды.

Екі кербез қатар түзеп,

Көлдің келді шетіне:

Көлдегі әппақ шашақты үзіп,

Иіскей басты бетіне.

Иіскеп нәзік исін жұтып,

Көлбеңдеді айнала;

Ақ шашақты талдап түтіп,

Шашты мөлдір айнаға.

Алып әппақ жұпарын;

Ақ тәніне сылап жақты

Қандыруға құмарын.

Екі сұлу еркелесті,

Бір-біріне жарасып;

Тағы нәзік "не-не? " десті,

Бір-біріне қарасып.

Бөліп әсем ойындарын,

Екі ғашық сүйісті;

Сүйісіп боп, мойындарын

Мұңайысып иісті.

Екі маңғаз ғашық жұбай,

Шын сүйіскен жар еді;

Мұңайысты неге бұлай,

Не қасіреті бар еді?

Екі маңғаз еркін өскен,

Қосылысқан жар еді;

Ертегідей еркелескен,

Тағы неге зар еді?

Екі сұлу мөлдіресіп,

Неге бүгін мұңайды?

Бірін-бірі елжіресіп,

Неге ақырын сылайды?

Дауыстары қалтырасып,

Неге нәзік жылайды?

Қосылысқан екі ғашық

Тағы нені сұрайды?

Көл ортасы кең жайқыннан

Келген аққу бұрылып,

Қасіреті іште тынған,

Жөнеп берді сырылып.

Қыңқылдады қалар ғашық

Көздің жасын тыя алмай.

Көлбеңдеді о да жасып,

Кетер ғашық қия алмай.

Қимаса да бірін-бірі,

Қайта-қайта қайрылып;

Екі ғашық әрең тірі,

Тағы кетті айрылып.

Екі ғашықтың міне сыры,

Қанбаса да құмары.