НұСҚаулар «экология және өмір тіршілігінің Қауіпсіздігі»
жүктеу/скачать 188,84 Kb.
|
Мади лох осы дурыс
| ПРАКТИКАЛЫҚ ЖҰМЫС № 7
Тақырыбы: қалалық және басқа нысандарға өрт қаупін есептеу Мақсаты: жарылыс, өрт туындаған кезде елді мекеннің, қаланың, объектінің аумағындағы жағдайды болжау туралы түсінік беру; жарылыс жағдайларына байланысты объектінің жойылу дәрежесін есептей білу. Өрт жағдайын бағалау Өрт-қауіпсіздік техникасы қағидалары бұзылған кезде және басқа да себептер бойынша сте-пейлердің, ормандардың, егістіктердің өздігінен жануы, найзағай разряды, өндірістік авариялар нәтижесінде туындайтын дүлей зілзалалар. Өрт ғимараттарды, құрылыстарды, жабдықтарды және басқа да материалдық құндылықтарды жояды. Көбінесе және, әдетте, ауыр зардаптармен өрт қауіпті объектілерде (ТжКБ) өрттер орын алады. ТжКБ-кейбір жағдайларда (авариялар, апаттар, дүлей зілзалалар) өртке қабілеттілікке ие болатын өнімдер өндірілетін, сақталатын немесе тасымалданатын объект. Өрт қауіптілеріне мұнай-газ, көмір, химия, металлургия, Ағаш өңдеу, тоқыма, тамақ өнеркәсібі және т. б. объектілер жатады. Өрттер ауқымы мен қарқындылығы бойынша бөлінеді: - жеке; – қатты; - жаппай; - үйінділердегі өрттер; - отты дауылдар. Жеке деп жеке тұрған және құрылыс учаскесінің кешенді ғимараттарында пайда болатын өрттер түсініледі. Үздіксіз деп құрылыс учаскесінің басым ғимараттарында пайда болатын немесе оның даму процесінде үлкен учаскеге таралатын өрттер түсініледі. Жаппай-жеке және үздіксіз өрттердің жиынтығы, сонымен бірге зақымдануда пайда болады және дамиды. Жарылыстар кезінде үйінділердегі өрттер Толық қирау аймағында пайда болады, ал отқа төзімділіктің 1, 2, 3 дәрежелі ғимараттарында негізінен жану пайда болады, өйткені бұл жағдайда ғимараттардың жанғыш элементтері мен оларды толтыру жанбайтын элементтермен араласады. Отқа төзімділіктің 4 және 5 дәрежелі ғимараттарында қарқынды жану болады. Өрт дауылы - үздіксіз өрттің ең қауіпті түрі. Ол көптеген өрттердің бір үлкен өртке бірігуімен сипатталады. Өрт жағдайы деп адамдардың тыныс-тіршілігіне, өнеркәсіптік кәсіпорындардың жұмысына, авариялық-құтқару және басқа да шұғыл жұмыстарды жүргізуге әсер ететін елді мекендер мен өнеркәсіп объектілерінде пайда болатын және дамитын өрттердің ауқымы мен тығыздығы түсініледі. Болжау мүмкін өрт кезінде кәсіпорынның жағдайын алдын-ала бағалау арқылы жүзеге асырылуы мүмкін. Қала құрылысындағы өрт жағдайын алдын ала бағалау мыналарды қамтиды: - қала құрылысында үздіксіз өрт шығуы мүмкін учаскелерді анықтау; -авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу үшін барлау деректері бойынша ықтимал өрт жағдайын анықтау. Өрт жағдайын алдын ала бағалау барысында үздіксіз өрттерді оқшаулау мүмкіндігі айқындалады, өртке қарсы қызмет жұмыстарын ұйымдастыру бойынша күштер мен құралдардың есебі жүргізіледі, сондай-ақ қаланы (объектіні) өрт сөндіру үшін сумен қамтамасыз етуге талдау жасалады. Құрылыс учаскелерін отқа төзімділік және қабаттылық дәрежесі, сондай-ақ құрылыс тығыздығы бойынша сипаттайтын мәліметтер негізінде елді мекеннің, қаланың, объектінің өрт жүктемесі анықталады. Құрылыс учаскесінің өрт жүктемесінің шамамен шамасы оның отқа төзімділігі мен қабаттылық дәрежесіне байланысты 7.1-кестеде келтірілген. 7.1-кесте-Рпр өрт жүктемесінің шамасы, кг / м
Бөлінген құрылыс учаскелеріндегі өрт жүктемесінің шамасы бойынша ықтимал өрттердің түрлері айқындалады. Деректер 7.2-кестеге енгізіледі. 7.2-кесте-қалалық құрылыс учаскелеріндегі ықтимал өрттердің түрлері Құрылыс алаңындағы өрт түрлері жарылыстан кейін бірден пайда болмайды, тек белгілі бір уақыт өткеннен кейін пайда болады. Жекелеген өрттер үшін – бұл ғимараттарды өртпен қамту уақыты, ал үздіксіз өрттер үшін-құрылыс учаскесінде өрттің даму уақыты. 1. Ғимараттарды отпен қамту уақыты: , мұндағы-ғимараттардың қирау дәрежесін есепке алмағанда, оларды отпен қамту уақыты, мин; Х-УВ ғимараттарының бұзылу дәрежесін ескеретін коэффициент. ғимараттардың отқа төзімділігі мен қабаттылығына байланысты және практикалық есептеулер үшін 7.3-кестеге сәйкес қабылдануы мүмкін. Х коэффициентінің мәні формула бойынша анықталады: , мұндағы-толық қирау аймағының шекарасынан қарастырылып отырған құрылыс учаскесінің геометриялық орталығына дейінгі қашықтық, м; - толық қирау аймағының шекарасынан ядролық зақымдану ошағының сыртқы шекарасына дейінгі қашықтық, М. 7.3-кесте-ғимараттардың отқа төзімділігі мен қабаттылық дәрежесіне байланысты олардың қирау дәрежесін есепке алмай, ғимаратты отпен қамту уақыты, мин.
Қабаттылығы 5-кестеде көрсетілгеннен асатын отқа төзімділіктің 1, 2, 3 дәрежелері келтірілген максимум бойынша қабылдануы тиіс. 2. Құрылыс учаскесі бойынша үздіксіз өрттердің даму уақыты авария кезіндегі бастапқы өртенген ғимараттардың санына (өрттің бастапқы тығыздығы), құрылыс учаскесінің ұзақтығына, өрттің таралуының сызықтық жылдамдығына байланысты. Бұл уақыт: , мин, мұндағы-апат кезінде құрылыс учаскесіндегі өрттердің тығыздығын ескеретін коэффициент; - жел бағытындағы құрылыс учаскесінің ұзындығы, м; - үздіксіз өрттің таралуының сызықтық жылдамдығы, м / мин. Коэффициенттің мәні өрнектен анықталады: =1- , өрттің тығыздығы қайда. 3. Өрт жағдайын бағалаудағы маңызды элемент-қала құрылысы учаскесіндегі объектінің жану уақытын анықтау. Жану уақыты, ең алдымен, өрт жүктемесінің шамасына және жанудың массалық жылдамдығына байланысты және оны формула бойынша анықтауға болады: мұндағы-күйіп кетудің массалық жылдамдығы, кг/м2 мин, бұл кестелік шама (7.4-кесте). Жеке және үздіксіз өрттерге тән ғимаратты отпен қамту уақытын, үздіксіз өрттердің даму уақытын және өрт жүктемесінің жану уақытын біле отырып, құрылыс алаңдарындағы өрттің ұзақтығын анықтауға болады: - жеке өрттер үшін: , мин; үздіксіз өрттер үшін: , мин. Ғимараттар мен құрылыстардың отқа төзімділік дәрежесі келесідей сипатталады: 1 және 2 дәрежелі-барлық негізгі құрылымдары жанбайтын материалдардан жасалған ғимараттар мен құрылыстар, ал 1 дәрежелі ғимараттардағы ұқсас құрылымдар отқа төзімділіктің үлкен шегіне ие; 3 дәреже-көтергіш қабырғалары жанбайтын материалдардан жасалған ғимараттар, ал төбелері мен қалқалары (көтермейтін) жанғыш және жануы қиын ғимараттар; 4 дәреже-ағаш сыланған ғимараттар; 5 дәреже - ағаш сыланбаған ғимараттар. 7.4-кесте-заттар мен материалдардың күйіп қалуының массалық жылдамдығы, кг / м2 мин
ТЖ-дағы инженерлік жағдайды бағалау Инженерлік жағдай деп ғимараттар мен құрылыстардың қирау дәрежесі, зақымданған жолдар мен жолдардың жағдайы түсініледі. Ғимараттар мен құрылыстардың қирауы нәтижесінде қалалар мен нысандарда үздіксіз және жергілікті үйінділер пайда болады. Үйінділердің сипаты ғимараттардың биіктігімен, құрылыс тығыздығымен, көшелердің енімен және Ресей Федерациясының көлемімен анықталады. Үйінділердің шамамен биіктігін формула бойынша анықтауға болады: Hх=Hз(1-Lх/L), м, мұндағы NH-ғимараттан LX қашықтықтағы үйіндінің биіктігі, м; Нз-ғимарат контуры шегіндегі үйіндінің биіктігі, м; L-қоқыстардың ұшу қашықтығы, м. Hp және D кестелер бойынша Ресей Федерациясына, ғимараттардың қабаттылығына және ғимарат құрылысы жасалған материалға байланысты анықталады. Көше аурушаңдығын болжамды бағалау 1-кестенің деректері арқылы жүзеге асырылуы мүмкін, онда Ресей Федерациясының орташа мәндері көшелерде қатты үйінділердің пайда болуына сәйкес келеді. Ресей Федерациясының 7.5-кестеде келтірілген мәндері аз аймақтарда көшелер мен жолдарда жергілікті үйінділер пайда болуы мүмкін. 1 қашықтыққа байланысты жарылғыш зат жарылған кезде Ресей Федерациясының анықтамасы: Рф= , мұндағы Рф-соққы толқынының алдыңғы жағындағы артық қысым, Па, кПа; R-жарылыс центрінен қарастырылып отырған нүктеге дейінгі радиус, м; АЭФ-тро-тилге келтірілген жарылғыш заттың тиімді заряд массасы, кг. Кесте 7.5-УВ қысым мәндері
Жарылғыш заттың тиімді заряд массасы-АЭФ, [кг]: Сэф = КG, қайда К-жарылғыш заттың сапа коэффициенті; G-жарылғыш заттың массасы, кг. Сапа коэффициенті К тең: гексоген үшін-1,28; тритонал үшін-1,53; аммонит үшін-0,94; пикрин қышқылы үшін-0,97. жарылғыш заттың түрі мен сапасына байланысты R, [м], (толық, күшті, орташа, әлсіз) жойылу аймақтарының радиустары: R=0,6 , мұндағы d-қабырғалардың қалыңдығы, М. Қабырғалардың қалыңдығы d қабылданады: - панельдік ғимараттар үшін d=0,3 м; - кірпіш ғимараттар үшін d=0,5 м. 3 объектінің зақымдануының болжамды дәрежесі Д формула бойынша анықталады: Д= , мұндағы – Ресей Федерациясының белгілі бір мәндеріндегі қирау аймағы немесе ядролық зақымдану аймағының ауданы (шамамен шеңбердің ауданы =R2), м2; - объектінің аумағы, м2. Кесте 7.6
Тапсырма Нысанда салмағы G=20 тонна пикрин қышқылы бар вагон жарылды. Объектінің аумағы 300000 м2. Объектінің жойылу дәрежесін анықтаңыз. Бақылау сұрақтары 1) инженерлік жағдайды анықтау. 2) ТЖ-дағы инженерлік жағдайды бағалау. 3) өрт жағдайы нені білдіреді? 4) өрттер, олардың түрлері. 5)Тұтас өрттің ұзақтығын, жеке өрттің ұзақтығын айқындау. СӨЖ тапсырмасы 1) «Төтенше жағдай» тақырыбында синквейн құрастыру жүктеу/скачать 188,84 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||