Об особенностях организации учебно-воспитательного процесса в организациях среднего



Pdf көрінісі
бет10/49
Дата19.12.2019
өлшемі5,13 Mb.
#53793
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   49
Байланысты:
ИМП 2019-20


Учебный предмет «Самопознание» 

 

Основное назначение учебного предмета «Самопознание» заключается в 

том,  чтобы:  формировать  общечеловеческие  ценности,  заложенные  в  природе 

каждого  человека;  формировать  систему  ценностей  личности,  практические 

навыки творческого приложения знаний в жизненных ситуациях, направленные 

на  служение  обществу;  формировать  основы  нравственного  поведения 

обучающихся, социально значимых ориентаций, обуславливающих отношение 

человека к себе, окружающему миру, человечеству в целом. 

Основное  базовое  содержание  предмета  для  начальной  школы  с  учетом 

возрастных особенностей обучающихся раскрывается в следующих разделах: 

«Мудрость  веков»,  «Дружная  семья»,  «Быть  человеком»,  «Как  прекрасен  этот 

мир!» 


Объем учебной нагрузки составляет 1 час в неделю, всего в 1-м классе 33 

часа в учебном году, во 2-4-х классах по 34 часа в учебном году. 

Суммативное  оценивание  по  предмету  «Самопознание»  не  проводится. 

Оценивание    учебных    достижений    обучающихся    проводится    на  основе 

«Требований к уровню подготовки обучающихся», представленных в Типовой 

учебной  программе  по  предмету  «Самопознание»  для  1-4-х  классов 

обновленного    содержания    образования    и    предусматривает   выставление 

«зачета»/  «незачета»  по  итогам каждого  полугодия  и  в  конце  года  в  классном 

журнале. 

 



ОБРАЗОВАТЕЛЬНАЯ 

ОБЛАСТЬ 

«ТЕХНОЛОГИЯ 

И 

ИСКУССТВО» 

 

Содержание  образовательной  области  «Технология  и  искусство» 

реализуется в учебных предметах: «Музыка» и «Художественный труд». 

 

Учебный предмет «Музыка» 

Целью  обучения  учебному  предмету  «Музыка»  является  овладение 

обучающимися  ключевыми  знаниями  и  умениями,  способами  творческого 

самовыражения  и  коммуникации  в  музыкальной  деятельности,  формирование 

понятий 


о 

нравственно-эстетических 

ценностях 

национальной 

и 

общечеловеческой 



культуры, 

развитие 

музыкальных 

и 

творческих 



способностей. 

Объем учебной нагрузки по предмету «Музыка» составляет : в 1-м классе– 

1 час в неделю, 33 часа в учебном году; во 2-м классе – 1 час в неделю, 34 часа 



93 

 

в учебном году; в 3-м классе – 1 час в неделю, 34 часа  в учебном году; в 4-м 



классе – 1 час в неделю, 34 часа в учебном году. 

По предмету «Музыка» проводится формативное  оценивание. 

Результаты  формативного  оценивания  обучающихся  по  учебному 

предмету служат основой для предоставления обратной связи обучающимся и 

их родителям. 

Суммативное оценивание по предмету «Музыка» не проводится. В конце 

полугодия и учебного года по итогам обучения учебному предмету «Музыка» в 

классном  журнале  выставляется  «зачет»/«незачет».  Полученные  результаты 

(«зачет»/ «незачет») выставляются в классном журнале. 

 

Учебный предмет «Художественный труд» 

«Художественный  труд»  –  интегрированный  предмет,  объединяющий 

учебные предметы «Изобразительное искусство» и «Трудовое обучение». 

Интегрированный  учебный  предмет  «Художественный  труд»  направлен 

на формирование художественно-технологических знаний, умений и навыков в 

различных видах творческой деятельности. 

Учебный  предмет  направлен  на  развитие  пространственно-образного, 

творческого  мышления,  развитие  духовно-нравственной  культуры  как  основы 

становления  и  самовыражения  личности,  развитие  воображения  и 

наблюдательности. 

Объем учебной нагрузки по предмету составляет: 

1) в 1-м классе – 1 час в неделю, 33 часа в учебном году; 

2) во 2-м классе – 1 час в неделю, 34 часа в учебном году; 

3) в 3-м  классе – 1 час в неделю, 34 часа в учебном году; 

4) в 4-м  классе – 1 час в неделю, 34 часа в учебном году. 

Работа  с  различными  материалами  способствует  формированию  у 

обучающихся  технологического  мышления,  развитию  художественно- 

эстетического  вкуса,  творческих  способностей,  памяти,  пространственного 

воображения,  фантазии,  моторики  рук,  совершенствованию  глазомера 

обучающихся. 

Цели  обучения  сформулированы  таким  образом,  что  для  развития 

определенного  навыка  у  обучающихся  учитель  самостоятельно  выбирает  вид 

деятельности, технику выполнения, материал создания творческой работы. 

В  процессе  обучения  предмету  «Художественный  труд»  необходимо 

развивать  навыки  обучающихся  по  применению  средств  ИКТ.  Прежде  всего, 

это  использование  цифровых  компьютерных  технологий  при  создании 

художественных  работ,  развитие  навыков  создания  слайдовых  презентаций, 

сотрудничество,  общение  и  обмен  информацией  для  создания  творческой 

работы с другими обучающимися и др. 

На  уроках  художественного  труда  предусматриваются  разные  виды 

художественно-творческой деятельности, которые определяются учителем. При 

этом в обязательном порядке реализуются основные три вида художественной 

деятельности: 


94 

 

– конструктивный; 



– изобразительный; 

– декоративный. 

По  предмету  «Художественный  труд»  проводится  формативное 

оценивание.  Результаты  формативного  оценивания обучающихся  по  учебному 

предмету служат основой для предоставления обратной связи обучающимся и 

их родителям. 

В  конце  полугодия  и  учебного  года  в  классном  журнале  по  итогам 

обучения учебному предмету «Художественный труд» выставляется 

«зачет»/«незачет». 

Учитель и обучающиеся при выполнении различных видов работ должны 

соблюдать правила гигиены труда и техники безопасности. 

 

 



ОБРАЗОВАТЕЛЬНАЯ ОБЛАСТЬ «ФИЗИЧЕСКАЯ КУЛЬТУРА» 

 

Образовательная 

область 

«Физическая 

культура» 

представлена 

предметом «Физическая культура». 

 

Учебный предмет «Физическая культура» 

Цель обучения физической культуре заключается в формировании основ 

физической  культуры,  направленных  на  здоровое  физическое  развитие, 

приобретение  спортивно-специфических  двигательных  навыков  и  физических 

способностей. 

Задачами  предмета  «Физическая  культура»:  развитие  теоретических 

знаний  и  практических  навыков  в  области  физического  воспитания  и  спорта; 

мотивация стремления укрепить свое здоровье; развитие двигательных навыков 

обучающихся,  способствующих  выносливости,  быстроте,  силе,  ловкости  и 

гибкости;  воспитание  чувства  патриотизма,  уважения,  ответственности  и 

взаимопонимания; стимулирование обучающихся вести здоровый образ жизни 

на протяжении всей жизни и применять приобретенные навыки в дальнейшем; 

формирование 

представления 

о 

физической 



культуре 

как 


части 

общечеловеческой культуры. 



Объем учебной нагрузки по предмету составляет: 

1) в 1-м классе – 3 часа в неделю, 99 часа в учебном году; 

2) во 2-м классе – 3 часа в неделю, 102 часа в учебном году; 

3) в 3-м классе – 3 часа в неделю, 102 часа в учебном году; 

4) в 4-м классе – 3 часа в неделю, 102 часа в учебном году. 

Учителя  физической  культуры  должны  контролировать  и  изменять  свои 

педагогические  подходы  в  соответствии  с  анатомо-физиологическими 

особенностями (созреванием) организма обучающихся. 

Содержание учебного предмета «Физическая культура» по классам: 

-  для  1-2-х  классов:  знания  о  здоровье;  техника  безопасности;  что  такое 

физическая  культура;  режим  дня,  бег  и  ходьба;  прыжки  и  метания;  развитие 


95 

 

навыков общения через игры; сюжетно-ролевые подвижные игры; движения на 



простых  гимнастических  снарядах;  казахские  национальные  подвижные  игры: 

подвижные  игры  с  предметами;  игры  с  мячом  и  со  скакалкой;  формирование 

здорового  образа  жизни;  подвижные  игры  и  эстафеты;  развитие  физических 

качеств  через  атлетику;  техника  безопасности;  обзор  основных  понятий 

здоровья;  комплексы  утренней  зарядки;  навыки  бега,  прыжков  и  метания; 

эстафеты  с  элементами  бега,  прыжков  и  метания;  подвижные  игры  для 

освоения  спортивных  игр;  лазанье  и  перелазанье;  развитие  равновесия; 

сотрудничество  и  честная  игра;  физические  нагрузки  и  здоровье;  техника 

безопасности; активная деятельность для воспитания выносливости; изменения 

в организме при физических нагрузках; традиционные казахские беговые игры; 

индивидуальные  творческие  способности;  творчество  через  групповую 

деятельность; различные прыжки в длину и в высоту и т.д.; 

для 3-го класса: двигательные действия через легкую атлетику; техника 

безопасности;  эстафеты  с  элементами  легкой  атлетики;  подвижные  и 

спортивные  игры;  подвижные  игры  на  быстроту  реакции;  умение  работать  в 

коллективе;  гимнастика  с  основами  акробатики;  техника  безопасности; 

развитие ловкости через физические упражнения; игры на развитие равновесия; 

приобщение  к  казахским  национальным  играм;  самоконтроль  во  время 

физических  нагрузок;  элементы  командных  игр;  игры  на  развитие  точности  и 

меткости; развивающие игры; игры на развитие творчества в группе; эстафеты  

с  элементами  баскетбола;  социальные  навыки  через  игры;  игры  с  элементами 

соревнования;  развитие  двигательных  и  волевых  качеств;  здоровый  образ 

жизни  через  легкую  атлетику;  прыжки  в  длину  и  в  высоту;  эксперименты  с 

метанием; 

-  для  4-го  класса:  бег,  прыжки  и  метания;  техника  безопасности;  бег  на 

короткие  дистанции;  основы  прыжков  в  длину;  эксперименты  с  различными 

типами  бросков  и  метаний;  упрощенные  варианты  спортивных  игр;  игры  с 

волейбольными  мячами;  игры  спортивного  характера;  задания  с  несложными 

элементами  техники;  основы  работы  в  команде;  основные  элементы 

гимнастики; техника безопасности; комплексы общеразвивающих упражнений; 

задания 

с 

гимнастическим 



инвентарем; 

казахские 

подвижные, 

интеллектуальные  игры;  основы  лыжной/кроссовой/коньковой  подготовки; 

развитие  компонентов  физического  состояния  через  задания;  задания  на 

прохождение  дистанции;  развитие  воображения  в  играх;  игры  с  элементами 

баскетбола;  развитие  навыков  владения  мячом;  создание  упражнений  с 

использованием мяча; командные действия в играх; модифицированные игры с 

мячом; знания о здоровье; развитие здоровья и навыков бега; игры и эстафеты 

на укрепление здоровья. 

Каждый  третий  час  программы  по  предмету  направлен  на  увеличение 

двигательной  активности  обучающихся  (за  счет  расширения  количества 

спортивных и подвижных игр) и оздоровительный процесс. 


96 

 

Уроки 



лыжной/коньковой/кроссовой 

подготовки, 

 

которые 


предусмотрены  в  учебной  программе,  взаимозаменяемы  в  соответствии  с 

климатическими условиями регионов. 

Ежеурочная контрольная деятельность учителя приобретает  системный 

характер,  что  позволяет обучающимся понимать, насколько  правильно  они 

выполняют   задания  в  период   изучения  нового  материала,  позволяет 

корректировать индивидуальную образовательную траекторию  обучающегося. 

При подведении итогов и выставлении «зачет» или «незачет» необходимо 

руководствоваться принципами критериального оценивания, то есть, чтобы 

получить  «зачет», 

 ученику  потребуется    не  просто  посещать  уроки 

физкультуры, но и овладевать знаниями и умениями в области физического 

развития. 

По итогам формативного оценивания в конце каждой четверти и учебного 

года  по  предмету  «Физическая  культура»  выставляется  «зачет»/«незачет». 

Суммативное оценование не проводится. 


97 

 



ОСОБЕННОСТИ 

ОРГАНИЗАЦИИ 

 

ОБРАЗОВАТЕЛЬНОГО 

ПРОЦЕССА ПО ОБНОВЛЕННОМУ СОДЕРЖАНИЮ ОБРАЗОВАНИЯ, 5-

9 КЛАССЫ 

 

ОБРАЗОВАТЕЛЬНАЯ ОБЛАСТЬ «ЯЗЫК И ЛИТЕРАТУРА» 

 

В  рамках  образовательной  области  «Язык  и  литература»  изучаются 

следующие предметы: «Қазақ тілі», «Русский язык», «Қазақ әдебиеті», «Русская 

литература», «Қазақ тілі мен әдебиеті», «Русский язык и литература», «Родной 

язык», «Уйгурская/Узбекская/Таджикская литература», «Иностранный язык». 

 

Учебный предмет «Қазақ тілі» (с казахским языком обучения) 

2019-2020  оқу  жылында  «Қазақ  тілі»  пәні  бойынша  5-9-сыныптар 

жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламаларымен оқитын болады

Жаңартылған  мазмұндағы  үлгілік  оқу  бағдарламасы  ұлттық  және 

халықаралық тәжірибелердің ең үздік үлгілерін басшылыққа алып жасалған. 

Дәл  бүгінгі  таңда  жаһандану  дәуірінің  ұлттық  құндылықтарға  тӛндіріп 

тұрған  қаупі  үнемі  қаперде  болуы  ескеріліп,  бүкіл  ұлттық  құндылықтардың 

ұйытқысы  қазақ  тілін  оқытуда  басшылыққа  алынған  тенденциялар,  оларды 

жүзеге асыру жолдары мен тірек қағидалары мыналар: 

1)  қазақ тілін оқытуды мемлекеттің даму стратегиясымен бірлікте қарау; 

2)  тілді  оқытуды  белгілі  бір  пәндік  дағдыларға  емес,  білім  алушының 

тұлғалық қабілеттерін дамытуға бағыттау; 

3)  тілдік  білім  мен  біліктерді  ХХІ  ғасыр  адамының  бойында  сӛйлеу 

мәдениетін,  ойлау  мәдениетін  және  адамгершілік  мәдениетті  қатар  дамытуға, 

қарым-қатынас мәдениетін бейімдеп, құзіреттіліктер қалыптастыруға бұру; 

4)  тілді  ұлт  болашағының  мәдени  иммунитетін  қалыптастырудың  тетігі 

ретінде  оқыту.  Тілге  деген  жауапкершілік  пен  патриотизмді  тәрбиелеуге  жаңа 

прагматикалық  кӛзқарас  тұрғысынан  келу,  тілді  оқытудың  құндылықтық 

бағдарын сабақ барысында күшейту. 

«Қазақ тілі» пәнінің оқу бағдарламасы функционалдық-коммуникативтік 

бағытқа  негізделіп  құрастырылды.  Ол  оқушылардың  тіл  туралы  түсініктерін 

тереңдетіп,  ұлттық  мәдениет  пен  әлемдік  мәдениеттің  маңыздылығы  туралы 

түсініктерін кеңейтеді. 

Негізгі  орта  білім  беру  деңгейінің  жаңартылған  мазмұндағы  үлгілік  оқу 

бағдарламалары  Ы.Алтынсарин  атындағы  Ұлттық  білім  академиясының 

сайтында  орналастырылған  (

https://www.nao.kz/Білім  беруді  оқу-әдістемелік 

қамтамасыз  ету/  Оқу  бағдарламалары/ 

Негізгі  орта  білім  беру  деңгейінің 

жаңартылған мазмұндағы оқу бағдарламалары. Қазақ тілі). 

Білім мазмұнын ұйымдастырудағы ерекшеліктер: 

5-9-сыныптарда  оқу  процесі  «Жалпы  білім  беру  ұйымдарына  арналған 

жалпы  білім  беретін  пәндердің,  таңдау  курстарының  және  факультативтердің 

үлгілік оқу бағдарламаларын бекіту туралы» ҚР Білім және ғылым министрінің 

2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына ӛзгерістер мен толықтырулар енгізу 


98 

 

туралы» ҚР Білім және ғылым министрі міндетін атқарушысының 2017 жылғы 



25  қазандағы  №  545  бұйрығымен  (ҚР  Әділет  министрлігінде  2017  жылы  13 

қарашада № 15982 тіркелген) бекітілген «Негізгі орта білім беру деңгейінің 

«Қазақ  тілі»  пәнінен  жаңартылған  мазмұндағы  үлгілік  оқу  бағдарламасымен 

жүзеге асырылады. 

Ұзақ мерзімді жоспар оқу бағдарламасының құрамына енгізілді және ұзақ 

мерзімді жоспарда әр сынып бойынша оқылатын шығармалар, тілдік дағдылар 

бойынша күтілетін нәтижелер оқу мақсаттары түрінде нақты кӛрсетілді. 

«Қазақ тілі» пәні бойынша оқу жүктемесінің кӛлемі: 

1) 5-сынып – аптасына 3 сағат, оқу жылында – 102 сағат; 

2) 6-сынып – аптасына 3 сағат, оқу жылында – 102 сағат; 

3) 7-сынып – аптасына 3 сағат, оқу жылында – 102 сағат; 

4) 8-сынып – аптасына 2 сағат, оқу жылында – 68 сағат; 

5) 9-сынып – аптасына 2 сағат, оқу жылында – 68 сағат. 

«Қазақ  тілі»  пәнін  оқыту  мақсаты  –  жалпы  білім  беретін  негізгі 

мектептерде  ана  тілін  қадірлейтін,  қоғамдық  мәнін  түсінетін  тұлға 

қалыптастыру және қазақ әдеби тілі нормаларын сақтап, дұрыс қолдана білуге, 

еркін сӛйлесуге және сауатты жазуға үйрету. 

«Қазақ  тілі»  пәні  бойынша  жаңартылған  мазмұндағы  бағдарламаның 

қолданыстағы  бағдарламадан  ерекшелігі  қазақ  тілін  функционалдық- 

коммуникативтік  тұрғыдан  оқытуға  назар  аударылып,  тӛрт  дағдыға  

негізделген: 

1)  тыңдалым және айтылым; 

2)  оқылым; 

3)  жазылым; 

4)  әдеби тіл нормаларын сақтау. 

«Тыңдалым және айтылым» бӛлімі оқушылардың тӛмендегі дағдыларды 

үйренуіне мүмкіндік береді: 

- берілген ақпаратты түсіну; 

-  негізгі идеяны және түрлі жағдайлар тұрғысынан мәтіндегі кӛптеген 

кӛзқарастарды анықтау; 

- тыңдалған материалға жауап беру; 

- жасырын мәтінді анықтау, болжау; 

- қоғамдық және іскерлік жағдайлардағы тіл мәдениетін түсіну және іске 

асыру; 


- тыңдаушылардың назарын аудару үшін әдеби тәсілдерді пайдалану; 

- тыңдалған материалды бағамдау; 

- мультимедиа ресурстарын пайдалана отырып, сӛйлеу және тыңдау. 

«Оқылым» бойынша: 

- жазбаша ақпаратты түсіну; 

- мәтіннің негізгі идеясы мен құрылымын анықтау; 

- мәтіндегі лексиканың ерекшеліктерін түсіну; 

- сұрақтарды тұжырымдау және бағамдау; 

- мәтіннің түрлері мен стилін анықтау; 


99 

 

 



 

 

 



 

 

жазу; 



- әртүрлі оқылым стратегияларын пайдалану; 

- түрлі ақпарат кӛздерінен қажетті ақпаратты алу; 

- мәтіндерге салыстырмалы талдау жасау. 

«Жазылым» бойынша: 

- ӛз кӛзқарасын білдіре отырып мәтін жазу; 

-  тиісті  стильді  пайдалана  отырып,  алуан  түрлі  тақырып  бойынша  мәтін 

 

- жоспар құру; 



- ӛзіндік стильде мәтін құру; 

-  тыңдалым,  оқылым  және  аудиовизуалды  материалдар  негізінде 

шығармашылық жұмыс жазу; 

- түрлі жанрда мәтін құру; 

- мәтіндерді салыстыру; 

- мәтіндерді түзету және түрлендіру; 

- оқырманның қызығушылығын оятып, сендіріп жазу; 

- эссе жазу. 

«Әдеби  тіл  нормаларын  сақтау»  бӛлімі  аясындағы  бӛлімшелер 

оқушылардың тӛмендегі дағдыларды үйренуіне мүмкіндік береді: 

- орфографиялық норма; 

- орфоэпиялық норма; 

- лексикалық норма; 

- грамматикалық норма; 

- пунктуациялық норма. 

Оқыту  мақсаттары  мұғалім  мен  білім  алушыларға  болашақ  қадамдары 

туралы  ӛзара  ой  бӛлісуге,  оларды  жоспарлау  мен  бағалауға  мүмкіндік  беретін 

бірізділік  пен  сабақтастықты  кӛрсететін  4  бӛлімнен  тұрады  және  олардың 

жүйесі бірізді, оңайдан қиынға қарай, шиыршық принципі сақталып жасалған. 

Оқу мақсаттарымен жұмыс жүргізу жолдары: 

оқу  жоспарында  кӛрсетілген  оқыту  мақсаттары  оқушыларды,  тыңдалым 

және айтылым, оқылым, жазылым әрекеттерін қамти отырып, коммуникативтік 

дағдыларын сенімді қалыптастыруға, сол негізде сыныпты аяқтағанда күтілетін 

нәтижеге қол жеткізуге бағытталған; 

мұғалім сабақ жоспарын құруда лексикалық тақырыпты басшылыққа ала 

отырып,  сынып  деңгейіне,  тақырып  қажеттілігіне  қарай  бір  академиялық 

сағатта  бір  немесе  екі  коммуникативтік  әрекетті  негіз  етіп  алады,  ал  басқа 

коммуникативтік  әрекеттер  жанама  түрде  қолданыла  береді.  (Мысалы, 

тыңдалым/ айтылым, оқылым/ жазылым); 

әрбір  әрекет  бірнеше  оқу  мақсаттары  арқылы  жүзеге  асырылуы  мүмкін. 

Сабақ жоспарын құру барысында коммуникативтік әрекеттің барлық түрін бір 

деңгейде қатар алмаған дұрыс. Олардың бірі не екеуі негізгі болса, қалған екеуі 

жанама  түрде  дамытыла  береді.  Мұғалім  орта  мерзімді  жоспарда  ұсынылған 

лексикалық  тақырыпқа  бӛлінген  оқу  мақсаттарының  орын  тәртібін  сабақ  түрі 

мен әдістерінің қажеттілігіне қарай ӛзгерте алады. 



100 

 

Бағдарлама  оқушылардың  функционалдық  сауаттылығын  арттыруға, 



сыни тұрғыдан ойлау дағдысын дамытуға ықпал етеді. 

«Қазақ  тілі»  пәнінің  оқу  бағдарламасында  оқушылардың  жас 

ерекшеліктеріне  сай  қызықты  болатын,  ӛмірмен  байланысты  лексикалық 

тақырыптар  ұсынылды.  Мысалы,  «Ғарышты  игеру»,  «Қызыл  кітапқа  енген 



жануарлар»,  «Энергия  ресурстары»  ,  «Туризм.  Экотуризм»,  «Театр»,  «Заң» 

бӛлімдеріне қатысты лексикалық тақырыптар оқушының белсенді сӛздік қорын 

байытуға,  алған  білімін  күнделікті  ӛмірде  қолдана  алуға,  ӛз  ойын  ашық,  еркін 

жеткізе білуге мүмкіндік береді. 

Бағдарламада  әртүрлі  оқыту  сатыларында  ӛмірлік  маңызды  міндеттерді 

шешу  үшін  қажетті  дағды  мен  қабілеттерді  бірізді  және  кезеңдік  дамыту 

жүреді. 

Ақпаратты  талдау,  жалпылау,  жіктеу,  сондай-ақ  әртүрлі  жанрда  және 

стильдерде  мәтіндер  жазу,  жеке,  іскерлік  хат  жазысуды  жүргізу,  түйіндеме, 

мақала,  аннотация,  тезис  құрастыру,  берілген  тақырып  бойынша  эссе  жазу 

дағдылары  мен  қабілеттерін  жетілдіру  тілді  оқуды  ынталандыруға  септігін 

тигізеді. 

Бағдарлама  мазмұнына  түрлі  санаттағы  мәтіндермен  жұмыс  істеу  түрлері 

енгізілді.  Мысалы,  оқылымның  «Мәтіннің  стильдік  ерекшелігін  тану»  оқу 

мақсатын  жүзеге  асыру  үшін  5-сынып  оқушылары  ауызекі  сӛйлеу  және  жазба 

стильдегі  мәтіндердің  айырмашылықтарын  таныса,  одан  жоғары  сыныптарда 

әртүрлі стильдегі мәтіндердің тілдік құралдарын анықтайды. Оқу мақсаттарын 

жүйелі  түрде  жүзеге  асырудың  нәтижесінде  оқушылардың  мәтінді  талдау 

дағдысы  қалыптасады.  Білім  алушы  табиғат  пен  қоршаған  ортаны  тануда, 

күнделікті  тұрмыс-тіршілікте  кездесіп  қалатын  табиғи  құбылыстардың  сырын 

ашуда,  ой  бӛлісуде,  пікір  алмасуда  тілді  құрал  ретінде  пайдаланып, 

грамматикалық  заңдылықтар  мен  формаларды  дұрыс  қолдана  білуге  үйренеді. 

Білім  алушылар  грамматиканы  дәстүрлі  «жаттанды»  әдіспен  емес,  ӛмірмен 

байланысты  мәнмәтінде  меңгереді.  Ол  оқу  бағдарламасында  сӛйлеу  әрекеті 

түрлері бӛлімінен бӛлек «Әдеби тіл нормалары» бӛлімінде кӛрініс табады. 

Грамматика  бӛлек  қарастырылмай,  лексикалық  тақырыптар  аясында 

әдеби  тілдік  норма  арқылы  функционалдық-коммуникативтік  мәнмәтінде 

оқытуға  бағытталған.  Грамматикалық  бірліктердің  мәтінді  құруға  қатысуда 

қандай  функционалдық  мағыналық  қызмет  атқарғанын  таныту  міндеті 

жүктеледі. 



Мәтінді оқыту кезеңдері: 

Мәтіналды (тыңдалым, оқылымалды) тапсырма: 

мәтін  тақырыбын  ашуға  бағытталған  тапсырмалар,  ой  шақыру,  сӛздерді 

алдын-ала үйрету, мәтін мазмұнын болжауға байланысты сұрақтар қою, т.б. 

Мәтінмен жұмыс тапсырмалары

әртүрлі  оқылым/тыңдалым  дағдыларын  дамытуға  арналған  тапсырмалар 

(сұрақтар).  Алғашқы  тапсырмалар  жалпы  мазмұнын  түсінуге  бағытталса, 

кейінгі жаттығулар нақты ақпаратты табуға арналуы тиіс. 



Мәтіннен кейінгі тапсырма

101 

 

мәтінде  кӛтерілген  мәселеге,  ақпараттарға  байланысты  талқылау 



сұрақтары.  Мұндағы  сұрақтар  олар  үйренген  жаңа  сӛздерді,  мәтінде 

кездестірген сӛздерді қолдана отырып, жауап бере алатындай ұйымдастырылуы 

қажет.  Сонымен  қатар  сұрақтар  оқушылардың  ӛмірлік  тәжірибесімен  де 

байланысып,  ӛз  кӛзқарастарын  білдіруге  мүмкіндік  бере  алатындай  жасалуы 

керек. 

Оқу нормативтері бойынша ұсынымдамалар 

5-9-сыныптардағы оқу жылдамдығы 

Оқу  жылдамдығы  –  оқушы  тұлғасының  қалыптасуына  әсер  ететін 

маңызды  факторлардың  бірі  болып  табылады.  Оқытудың  екінші  негізгі 

кезеңінде де оқушылардың оқу жылдамдығын қалыптастыру жалғасады: алайда 

5-9-сыныптарда  түсініп  оқуға  емес  шапшаң  оқу  мен  мәнерлеп  оқуға  басты 

назар аударылады. 

5- 

сыныпта  бастауыш  сыныптардағыдай  оқу  жылдамдығын  тексеруді 



бақылап  отыру  қажет.  Бақылау  мақсаты  тез,  жылдам  оқу  емес  түсініп  оқу 

болатынын ескерген жӛн. 



5-9-сыныптардағы оқу жылдамдығына қойылатын талаптар 

Мәнерлеп  оқу,  логикалық  екпінді  ең  маңызды  сӛздерге  қойып  оқу.  Оқу 

барысында  сӛз  бұзылмай,  автордың  айтатын  ойы  дұрыс  жеткізіледі.  Оқу 

жылдамдығының нормалары тӛмендегі 36-кестеде келтірілген. 

 

36- 


кесте. Оқу жылдамдығының нормалары 

 

Сыныптар 



Міндетті деңгей 

Мүмкіндік деңгейі 

5-сынып 

105 – 115 сӛз 

110 – 120 сӛз 

6-сынып 


115 – 125 сӛз 

120 – 130 сӛз 

7-сынып 

125 – 135 сӛз 

130 – 140 сӛз 

8-сынып 


135 – 145 сӛз 

150 – 160 сӛз 

9-сынып 

145 – 155 сӛз 

170 – 180 сӛз 

 

Жаңартылған  білім  мазмұнына  орай  оқу  дағдыларына  қойылатын 



талаптар біршама ӛзгерді. Оқу дағдыларына қойылатын талаптар тӛмендегі 37- 

кестеде келтірілген. 

 

37- 


кесте. Оқу дағдыларына қойылатын талаптар 

 



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   49




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет