Аурухана палатасының тазалығы
Палатаны тазалау керуерт жанындағы столшадан бастайды, оның үстіндегі шаңын сүртіп тез бүзылатын тағамдардың болмауын кадағалайды. Сабын, тіс жуғыш, паста, кітап, журналдар, печене, конфет, варения қалдырылады. Жемістер және тез бүзылатын тағамдар мүздатқышта тұруы қажет.Терезеде тамақтарды сақтау қатаң шектеледі сонан соң терезе алды, керуерт және басқа мебелдердің шаңын сүртеді. Палатаны сыпыру терезеден қабырғадан есікке қарай бағытта жүргізіледі. Түстен кейін ылғалды сыпыруды дезинфекциялаушы ерітінділермен жүргізіледі және палата желдетіледі. Маусымға байланысты науқастың күндізгі ұйқы кезінде форточканы ашық қалдырған дұрыс.
Асхананың санитарлы тазалығына көбірек ерекше көңіл бөлу керек. Ол жерді ылғалды тазалығын сабынды сумен азанғы, түскі, кешкі, тамақтан соң өткізілінеді. Ыдыс аяқты 2 түрлі суда жуып 70 және 90 °С және оған сода жоқ болмаса горчица қосып жуылады. Ыдыс аяқты жууға және 1 три натрий фосфот ерітіндісі « прогрес « және басқада сұйықтықтар қосылып жуылады. Ыдыс аяқты ыстық сумен шаю қажет. Асхана ыдыс аяқтарының шеттері сынбаған болуы қажет.Тамақ қалдықтарын аузы жабылған шелектерде және яшиктерде сақтап оларды уақытылы тасталады. Асхана ыдыс аяқтары және қүрал жабдықтары бөлек шкафтарда сақталып және керек болған кезде жүмсалады. Азық түліктер холодилник камераларында бөлек- бөлек сақталынады. Асхана кызметкерлері медициналық бақылаудан өтіп тұруы керек.
11.Жаңа тақырыпты бекіту: 20 мин (22%)
Оқушылардың білім деңгейін, тест және ситуациялық есептерді шешуіне байланысты бағалау.
Тесттер:
1. Потогенді және шартты патогенді микроорганизмдерді палаталардың ішкі орта объектілерінде және стационарлы бөлімшелердің функционалды белмелерінде, медициналык аспаптарда және қүрал-жабдықтарда жою ____________аталады.
2. Оттегі қүрамдастарға қандай залалсыздандырушы қүралдар жатады?
1) хлорамин
2) сутектің асқын тотығы
3) жасыл бриллианттың ерітіндісі
4) сулема ерітіндісі
5) калий перманганатының ерітіндісі 6)йод
Жауаптардың дүрыс комбинациясын таңдаңыз:
А) 3,5,6
Б) 1,4,5
В) 1,2,5
Г) 2,5
Д) 2,4.
3. Хирургтың операция алдында қолын жууға қандай залалсыздандырылған күралдар қолданылады?
1) калий перманганатының ерітіндісі
2) сулема ерітіндісі
3)диоцид
4) хлоргексидин биглюконаттың 0,5%-тік спиртгік ерітіндісі
5) сутектің асқын тотығы
6) қүмырска үсті кышқылының ерітіндісі (первомур)
7) фурацилин
Жауаптардың дүрыс комбинациясын таңдаңыз:
А) 2,4,6
Б) 3,4,6
В) 1,6,7
Г) 2,5,6
Д) 3,6,7
4. Залалсыздандыру әдістерін атаңыз?
1) термиялык әдіс
2) химиялық әдіс
3) механикалық әдіс
4) биологиялық әдіс
5) консервативті әдіс
6) физикалық әдіс
Жауаптардың дүрыс комбинациясын таңдаңыз:
А) 1,2,6
Б) 2,3,6
В) 2,4,6
Г) 1,3,5
Д) 2,3,5
5. Бөлімшеде инфекцияны табу мақсатымен жүргізілетін залалсыздандыру__________ аталады.
6. Ошақты залалсыздандыру түрлерін атаңыз?
1) бастапқы
2) ағымды
3) негізгі
4)генеральді
5) қорытынды
Жауаптардың дүрыс комбинациясын таңдаңыз:
А)2,5
Б)3,4
В)1,5
Г) 1,4
Д) 1,3,5
7. Аурудың төсек-орын жабдықтарын залалсыздандыру калай аталады (матрац, жастық, жамылғыш) ?
1) қайнатумен жуатын үйде жуу
2) камераларда пароформалинді және пароауалы әдістермен
3) 2% хлорамин ерітіндісінде сулау
4) кварцтау
5) кейінгі кептірумен үрып-соғу
8. Аурудың төсектік және денелік киімдерін залалсыздандыру қалай жүзеге асырылады?
1) камераларда пароформалинді және пароауалы әдістермен
2) 2% хлорамин ерітіндісінде сулау
3) жуатын ерітіндіде сулау
4) кварцтау
5) қайнатумен жуатын үйде жуу
9. Аурухана ішілік инфекцияны профилактикалау мақсатымен бөлімшеде күнде жүргізілетін залалсыздандыру_________аталады.
10. Сәйкестікті табыңыз:
1) залалсыздандыру механикалық әдісі
2) залалсыздандыру физикалық әдісі
а) қайнату
6) едендерді жуу
в) буды қолдану
г) киімдерді жуу
д) палаталарды кварцтау
11. Дезинсекция дегеніміз не?
1) зиянды шыбын-шіркей, күрт-құмырсқаларды жою
2) инфекцияны жою
3) ауруды санитарлық өңдеу
4) гигиеналық шаралар
5) микробтарды жою
Ситуациялық есептер.
Инфекциялык аурумен ауырған науқас стационардан шығарылды. Палатада қорытынды залалсыздандыру қалай жүргізу керек? Аурудың төсек-орын жабдықтарын калай залалсыздандыру керек?
Медбике палатаны тазалады, шаңды сүртті, аурудың төсек-орнын қағып жинады. Медбике пайдаланған залалсыздандыру түрін және әдісін атаңыз?
Медбике аурудың жастығын қағып үстелге қойды, ол үстелді балконға шығарып күн сәулесінің астына 3 сағатқа қалдырды. Медбике пайдаланған дезинфекция түрін және әдісін атаңыз?
Медбике манипуляцияны жүргізгеннен кейін аспаптарды 3% хлорамин ерітіндісіне 1 сағатқа салып қойды. Хлорамин ерітіндісінің сипаттамасын беріңіз, ол дезинфектанттардың қай тобына жатады? залалсыздандыру түрі қалай аталады?
Медбике егу кабинетін күнделікті тазалау үшін сабын - содалы ерітіндіні колданды. Оны дайындау ушін 10 литр суға 1 кг сабын, 1 кг сода алды. Қандай концентрациядағы ерітінді дайындалды? Осындай ерітіндімен егу кабинетін күнделікті тазалауға болады ма?
Плевральды пункция жасауға медбике дәрігерге көмектесуі (ассистент болуы ) керек болды. Медбике колды өндеудің қандай денгейін колдану керек?. Бұған қандай ерітінділерді алуға болады ?.
Медбике хирургия бөлімшесіне түнгі кезекшілікке келді. Оның сырткы көрінісі мынадай: таза, өтектелген халат, қалпак, калпақ астынан жиналған шаштын ұшы шығып тұр, тырнактары - 4 мм, лак жағылған.
12. Сабақты қорытындылау: 5 мин (6%)
оқытушымен кері байланыс, практикалық сабақ барысында туындаған қателіктер мен қиыншылықтар талқыланады. Әр оқушыға сабақта алған бағасы хабарланады.
13. Үйге тапсырма беру: 5 мин (6%)
5 – сабақ
1. Сабақтың тақырыбы: 8 Бөлім. Дәрі – дәрмектерді енгізу жолдары мен әдістері.
8.1. Тақырыбы. Дәрі-дәрмектерді жазып алу, сақтау, іріктеп салу және есептен шығару ережелері.
2. Сағат саны: 90 мин (100%)
3. Сабақ түрі: теориялық
4. Сабақтың мақсаты:
оқыту: егу кабинетінің құрылысын және ондағы мейірбикенің міндеттері.
тәрбиелік: дәрі-дәрмектерді жазып алу, сақтау, іріктеп салу және есептен шығару ережелерін сақтауды үйрету.
дамыту: дәрі-дәрмектерді жазып алу, сақтау, іріктеп салу және есептен шығару ережелерін сақтауды үйрету және дамыту.
5. Оқыту әдісі: көрме, пікірталас.
6. Материалды – техникалық жабдықталуы:
а) техникалық құралдар: компьютер, мультимедиялық құрылғы.
ә) көрнекі және дидактикалық құралдар: өзіндік жұмыстарға арналған кестелер, буклеттер, тест тапсырмалары, жағдайлық есептер, сөзжұмбақ.
б) оқыту орны: № 2, 3, 4, 5 бөлмелер.
7. Әдебиеттер:
Негізгі (Н)
Мейірбике ісінің негіздері. Мұратбекова С.Қ. – Астана, 2007.
Қосымша (Қ)
1. Мейірбикелік іс бойынша тәжірибелік сабақтарға арналған әдістемелік нұсқаулар. С.К. Мұратбекова, ҚұспановаА.Р, Ахметова К.А.-Көкшетау, 2006.
8. Ұйымдастыру кезеңі: 5 мин (6%)
Оқушылардың сабаққа қатысуын тексеру.
Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.
Сабақтың мақсаты мен міндеті.
9. Оқушылардың өтілген тақырып бойынша білімін тексеру. 15 мин (16%)
Компресті қоя білу
Сүліктерді қоя білу
Қолданған сүліктерді жою
Компрес және сүлікті қою үшін қажетті заттарды дайындау және орындау кезінде қолданған құралдарды өңдеу
Терінің анатомиялық құрылысы
Жүйке рецепторларының қызметі және құрылысы
10. Жаңа сабақты түсіндіру: 40 мин (44%)
Жоспар:
Дәрілік заттардын негізгі топтары
Организмге дәрілердін түсу жолдары, олардын басылымдылғы және жетіспеушілігі
ЕПҰ емдеу бөлімшесінін дәріханадан дәрілік заттарды жаздырып алу ережелері
Жалпы талаптар, бөлісмшеде ұсынатын дәрілерді сактау
Наркотикалык,психотроптык және катты әсер ететін дәрілерді сақтау ережелері
Емдеу бөлімшелерінде наукастарға дәрілерді тарату ерекшеліктері және ережелері
Дәрігердің тағайындау кағазы
Дәрімен емдеуді тіркеу және бакылау.
ауру тарихынан тағайындауды тандау
дәрілік заттар тіркейтін журналды толтыру
науқасқа дәрілік заттар туралы кажетті ақпаратгы жеткізу
ауыз арқылы берілетін дәрілерді тарату
наукасқа дәрілерді дұрыс жүту ережелерін үйрету
тіл асты (сублингвал) дәрілерді наукаска колдану ережелерін үйрету
наркотикалық дәрілер есебі бойынша кұжаттарды толтыру
медбике жеке басы қауіпсіздік барьерасын сактау.
Дәрі- дәрмек заттарды енгізудін бірнеше тәсілдері бар. Қандай жолмен дәрілік заттар организмге енгізуіне байланысты. Энтеральді енгізу жолы- дәрі дәрмек енгізудін ен көп тараған, карапайым ынғайлы тәсілі оларды ішке қабылдау.яғни ішу. Дәріні ішкенде негізінен аш ішекте сініріледі, какпалык вена арқылы венаға түседі және кейіннен жалпы кан айналым жұйесіне тұседі.
А) Пероральді енгізу жолдары-ауыз аркылы дәрілерді ішу басымдылығы
бұл жолмен әр түрлі дәрінін түрлерін енгізуге болады (ұнтак, дәрі, түймедак, пилюля, драже, капсула,микстура, экстракт ж.т.б.)
қарапайымдылык және мүмкіншілік
стерильдікті сақтауды талап етпейді
арнайы дайындыкты кажет етпейді
Кемшіліктері;
бауырда дәрінін аздаған мөлшері ыдырайды
жасына, организм жағдайына ,арнайы сезімталдык және организмнің аптологиялык жағдайына байланысты әсер етеді.
Аскорыту жолында жай және толык емес сіңіріледі дәрінің әсері 15-30 минут, аскорыту ферменттер әсеріне байланысты бұзылады)
Құсу кезінде,наукастар ессіз жатқзн кезде
Ауыз аркылы дәрілерді енгізу
Б) Сублингвальді енгізу жолдары тіл асты арқылы дәрілерді қолдану. Бұл кезде дәрілер жаксы сіңіріледі 4 кабатты кабықша тіл асты бөлімінде және тез кднға түседі(бірнеше минутга), бауыр және аскорыту ферменттерді бүзбайды
В) Ректальді енгізу жолы- тік ішек аркылы дәріні енгізу. Организмге резорбтивті және тік ішек кілегей кабатына жергілкті әсер етеді. Сүйык түрдегі дәрілерді дәрілік клизма түрінде жібереді. Жіберілген дәрілер резорбтивті әсер етіп канға түседі. Тік ішекте ферменттер болмағандыктан енгізілген дәрілер ыдырамайды. Тік ішекте ферменттердің болмауы белокты, майлы, полисахаридты негіздері бар дәрілер спинка арқылы өте алмайды, сондыктан микроклизма түрінде колданады.
Нәтиженің пайда болу жылдамдыгы
Нәтиже шамасы
Әсер ету ұзақтығы
Дәрілік заттарды енгізудің бірнеше тәсілдері бар: сыртқа - тері жабыны аркылы, кілегей қабықша (көз, күлак, мұрын,кынап), ингаляциялык тыныс жолдары аркылы, энтеральды-ауыз, тіл астыжәне тік ішек және егулер (парентеральды) асказан- ішек жол аркылы. Сыртқа енгізу жолы- дәрі дәрмек заттарын сыртқы қолдану олардын белгілі бір жеріне әсер етуге негізделген закымданбаған терінің сіңіру кабілеті өте төмен; заттарды тек май бездерінің шығару өзектері, май ерігенге арқылы сіңіреді.
Ингаляциялык енгізу жолы - дәрі- дәрмек заттарды тыныс алу жолымен ішке дем тарту аркылы енгізетін әдіс. Бүл принцип бойынша газдарды (оттегі, көмірқышкыл) тез үшатын заттарды (эфир, хлорофарм),сондай-ак аэрозольдер бүркуге арналған арнайы аппараттар кұрылысына арналған (сырқат дем алатын ертіндісін кысылған ауа мен оттегі ыдыратады) үсақ бүркілетін заттарды жаткызуға болады.
Басымдылыгы:
Тьгныс алу жолдарындағы патологиялык процесстін орындарына тікелей әсері . Тоқ ішектің төменгі бөлімінде тек кана изотониялык ертінді натрия хлорид,глюкоза ерітіндісі кейбір амин қышкылдары. Сондыктан организмге резорбтивті әсер ететін дәрілерді тамшылы клизма түрінде жібереді. Ректальді әдісті ауыз аркылы беру мүмкіндігі болмаған жағдайларда беріледі. Мысалы: күсу, жүтыну бүзылғанда, наукастар ессіз жатқанда, асқазаннын кілегей кабықшасы закымданғанда) немесе дәрінің жергілікті әсері қажет болғанда. Дәрілерді парентеральді жолмен енгізу- аскорыту жолы, (тері ішіне, тері астына, бұлшык етке, тамыр ішіне,артерия ішіне, қуыска, сұйек ішіне, субирахнаиальді кеністікке) дәріні енгізу. Негізгі басымдылығы берілген әдіс бойынша жылдам енгізу және дозасыныц дәлдігі. Дәрілер канға түсіп,аскорыту жолы яғни аскорыту ферменттерін бузбайды.
Дәрілік заттардын негізгі топтары
Келесі негізгі токсикологиялық топтагы дорілер кездеседі. А тізіміпдегі дэрілік заттар(наркотикалық жоне улы заттар)
Атропина сульфат
Дигитоксин
Изоланид
Морфина гидрохлорид
Дроперидол
Неодикумарин
Оксазия
Платифиллиң
Празерин
Дикали
Промедол Резерпин Строфантин
Тропацин
Целонид
Циклодол
Циклофосфан
Этилморфино гидрохлорид
Фентонил
Кокайн Стрехнин
Б) тізіміндегі дәрілік заттар(катты әсер ететін дәрілер)
Ауру тарихынан таңдап алынған тағайындалулар максаты: дәрігер тағайындалуын дер кезінде орындау. Күнделікті пост медбикесі дәрігерлік караудан кейін ауру тарихының тағайындау парағынан барлык тағайындауды келесі кұжаттарға көшіреді.
Тағайындау журналы, әрбір наукаска бөлек парақ берілген, сонда барлык
тағайыңдауды енгізеді (таблетканы пр-р, май, тамшы ж.т.б.)
Егулерді тағайындау парағы парентеральды жасаған дәрінін атын жазады егу
медбикесіне
Бір рет тағанындалуға арналған дәптер, ұйкы алдында беріледі- бұл кезекші медбике
үшін
Наукасқа жана дәрі тағайындалса постағы медбике бүл туралы аға медбикеге
хабарлайды себебі оны дәріханадан жаздырып алу ушін (егер дәрі жок болса медбике
дәрігерге хабарлау міндетті)
Дәрігердін тағайындауымен косымша зерттеулер журналға ауыстырылады (лабараторлы,рентгенге, ЭКГ)
Дәрілік зяттарга талаптар кою
Максаты: Дәріханадан дәрілерді алу
Бөлімшеде дәріні жаздырып алу аға медбике өткізеді бүл палаталык медбикенің
өтінішіне сай болады өйткені кунделікті ауру тарихынан дәрігер тағайындаудан көшіріп
арнайы дәптер немесе кағазға әрбір наукаска бөлек жазылады.
Аға медбике бөлімше бойынша тағайындалған дәрілер бойынша мәлімет курайды.
Алынған мәліметті косып форма 1 -77 толтырады. Талаптар парағы екі бөлімнен түрады; бір бөлігін аптекаға және түбірін бөлімшеде калдырады. Наркотикалық улы дәрілер және спиртін бөлек бланктерде жазылады аурухана штампымен бірге. Емдеу мекемесінін баскарушысының колы және мөрі болады.
Науқастарға дәріні, ауруханада ем алып жатқан арнайы бланктерге жазады.
Жалпы топтағы дәрілік заттарды екі экземплярда ручка немесе черниламен жазады.
Бір экземпляр дәріханада калады, ал екіншісі жауаптыға кайтарылады
Накладнойда міндетгі турде толык дәрінін аты орыс тілінде, дәрі формасы, дозасы,
орауымы және мөлшері көрсетіледі.
Улы наркотикалык дәрілер латын тілінде 3 экземплярда жазылады.
Улы, наркотикалык және барлык заттар, есепке алынатын ауру тарихы көлемі,
наукастың аты- жөні, препараты енгізу жолы сондай-ақ концентрация этил
спиртінін көрсетіледі.
Емдеу -профилактикалык және басқа уйымдар өзінін курылысында дәріханалар
жоқтар баска заттармен бірге шаруашылык есепті дәріханадан камтамсыз етіледі .
Егер де емдеу мекемесі шаруашылык есепті дәріханаға бекітсе оны улы,
наркотикалық дәрілерді басқа дәрілерден бөлек 5 экземплярда латын тілінде
жаздырылады.
Міндетгі түрде бөлімше аты, этил спиртінін концентрациясы сондай-ак дәрінін
тағайындауы көрсетіледі (егуге арналған, көз тамшылары ж.т.б.)
Баска калған барлык дәрілер және дәріхана затгары 4 экземплярда жазылады.
Барлык талаптар мөрмен, штамп, кол коюмен көрсетіледі.
Арнайы есепке алынбайтын дәрілер, Б тізіміндегі дәрілер орыс тілінде жазылады.
Спирт жене спиртті ерітінділер латынша колдану әдістері көрсетіледі.
Барлык дәрілердін дозасы және саны көрсетіледі.
Дәріханадан дәріні алу.
Бөлімшелерде дәріні сактау.
Постағы медбикеде дәрі сақтайтын кілтпен жабылатын шкаф болуы кажет
Дәрілік заттарды сактаудын негізгі принциптері катан тәртіпке сәйкес токсикологиялык топпен тарату.
А. тізімі, Б. тізімі.
Кесте 1. Аурухана дэріханасын дайындаған дәрілік формалардың сақтау мерзімі.
№
|
Аталуы, күрамы
|
Сактау шарттары
|
Сактау мерзімі, тәуліктік
|
1
|
Сулы ерітінділер, курамында бензилпенициллин глюкоза бар
|
Жарыктан тыс жерде сактау керек
|
1
|
2
|
Көз тамшылары және егуге арналған ерітінділер
|
Жарықтан тыс жерде сактау керек
|
2
|
3
|
Түнба, кілегей, кайнатпа
|
тоназыткышта
|
2
|
4
|
Эмульсия,сүспензия
|
Жарыктан тыс жерде сактау керек
|
3
|
5
|
Цитраль ерітіндісі 0,02%
|
Жарыктан тыс жерде сактау керек
|
2
|
6
|
Глюкоза ертіндісі 10%
|
Жарықтан тыс жерде сақтау керек
|
4
|
7
|
Қалган дәрілік формалар үшін
|
|
10
|
Достарыңызбен бөлісу: |