Оқытушы туралы мәлімет Аға оқытушы Жолдыбалина Г. А шмидта көшесі, №3 ғимарат, №30 кабинет Пән пререквизиті

Гуманитарлық факультет

«Бекітемін»

Кафедра меңгерушісі ф.ғ.к

М.М Түйебаев ________

«____»___________2015 ж

Силлабус

Пән атауы: Ежелгі Қазақстан тарихы

Курс: 1

Мамандық: 5В01400, «Тарих»

Кредит саны: 2

Эмтихан+, семестр ІІ

Семей қаласы 2015ж

Пән бойынша силлабус оқу жұмыс бағдарлама негізінде құрастырылды.

аға оқытушы Жолдыбалина Г.А

(Құрастырушылардың аты-жөні, ғылыми атағы, дәрежесі)

Тарихы кафедрасының мәжілісінде талқыланып бекітілді

Хаттама № __«____» _____________ 20 ж

Кафедра меңгерушісі ф.ғ.к М.М Түйебаев

1. 
   Оқытушы туралы мәлімет
   

Шмидта көшесі, №3 ғимарат, № 30 кабинет

«Ежелгі Қазақстан тарихы» пәнін оқытуға мүмкіндік берген бұрынғы пәндер: Мектеп бағдарламасы курсындағы Қазақстан тарихы, жалпы тарих, қоғамтану, алғашқы қауым тарихи пәндері және арнайы тарихи пәндер. Сонымен қатар, Археология, Ежелгі дүние тарихы пәндері.

Ортағасырлардағы Қазақстан тарихы, Қазақстанның жаза заман тарихы, Қазіргі кездегі Қазақстан тарихы.

Тарих мамандығын алатын студенттер Қазақстан тарихының барлық кезеңдерін оқитыны белгілі. Тас кезеңінен бастап Қазақстан территориясын жайлаған тайпалар мен қағанаттардың тарихы мен сол кезеңнің айтулы оқиғаларын оқып білуге аталған курс мүмкіндік береді. Курс барысында төмендегі оқиғалардың тарихи заңдылықтарын, Ежелгі Қазақстан тарихының ерекшеліктерін, содай-ақ басқа кезңдерден өзгешелігі мен ұқсастықтарын салыстырмалы танып білуге жол ашады.

«Ежелгі Қазақстан тарихы» курсы – Қазақстан және Орта Азия жеріндегі алғашқы көшпелі мемлекеттердің пайда болуын, қалыптасуын, ежелгі мәдениеттердің пайда болуын, дамуын, дүниежүзілік тарихтағы орнын және тарихи оқиғаларды объективті түрде нақты деректер негізінде қарастырады.

Курстың мақсаты: Қазақстан территориясында ежелгі дәуірдің негізгі кезеңдері және ерекшеліктері туралы толық түсініктер беру. Тиянақты түрде және санқырлы негізде қазақ халқының шығу тегі мәселесін ашу, қазақ мемлекеттілігінің шығуының және оның дамуының, этникалық территориясының қалыптасуының және ұлттық мәдениетінің қайталанбас ерекшелігін ашып көрсету.

Осыған байланысты ынандай міндеттер қойылады:

• 
  - Қазақстанның қазіргі тарих ғылымдарының жетістіктеріне сүйене отырып, хронологиялық тұрғыдан студенттерге мол материалдармен таныстыру;
  
• 
  - Қазақстанның ежелгі дәуірдегі және ортағасырлардағы тарихи, этномәдени процестердің негізгі кезеңдерін және өзіндік сипатын анықтау;
  
• 
  - «көшпенілік өркениет» феноменінің мазмұнын ашу;
  
• 
  - Түркі мемлекеттерінің қалыптасуының ерекшеліктерін анықтау;
  
• 
  - Қазақ халқының этногенезінде маңызды рль атқарған ерте темір дәуіріндегі тайпалық одақтардың этникалық және саяси тарихын көрсету;
  
• 
  Қазақтардың ұлттық мәдениетінің қалыптасуының өзіндік ерекшеліктерін көрсету және студенттерді қазақтардың бай материалдық, рухани мәдениетімен, сондай-ақ ауыз әдебиетімен таныстыру;
  

- Тарихи эволюция заңдарын түсіндіру, тарихилық принцип негізінде тарихи өткенімізді талдай білу;

- Қазақстанның ежелгі заман тарихының қалыптасуындағы антропогенез, техногенез, факторларды жақсы білу және оларды дұрыс талдай білуге дағдылану;

- Қазақстанның ежелгі заман тарихының түрлі кезеңдерін сипаттау барысында ғылыми зерттеу еңбектерге өз бетінше сын көзбен талдау жасай білу,

- Қазақстанның ежелгі заман тарихының жазбаша тарихи деректерін талдай білу;

- Қазақстанның ежелгі заман тарихы пәнінен алған білімін күнделікті өмірде практикалық шешімдерді негіздеуге қолдана білу.

-Тарихи деректер мен құжаттар, тарихнамалық әдебиеттермен жұмыс жүргізуді және оны сараптауды меңгеруі қажет.

- Жазбаша жұмыстарды жаза білу және оларды дұрыс рәсімдей білуге дағдылану;

1. 
   Тарихқа дейінгі адамның мәдениеті.
   
2. 
   Ерте палеолит кезеңіндегі өнер мен діни танымның қалыптаса бастауы
   
3. 
   Мезолит, неолит, энеолит дәуіріндегі тіл, таным, діни түсініктің дамуы.
   
4. 
   Қазақстан территориясындағы палеолит, мезолит кезеңіндегі археоллогиялық ескерткіштер.
   
5. 
   Қазақстан жеріндегі неолит және энеолит дәуіріндегі археологиялық мәдениеттер.
   

1. 
   Егіншілік. Мал шаруашылығы. Аңшылық.
   
2. 
   Көшу тәсілдері мен көлік түрлері.Мал табындарының құрамы.
   
3. 
   Материалдық мәдениет.
   
4. 
   Қоныстар мен тұрғын үйлер.
   
5. 
   Андрондық мәдениет және Андрон мәдени бірлігі
   
6. 
   Орталық Қазақстанның Беғазы-Дәндібай мәдениеті
   

1. 
   Ертетемірдің дәуірнамасы мен сипаттамасы.
   
2. 
   Ертетемір мәдениеттері
   
3. 
   Ерте темір дәуіріндегі археологиялық мәдениеттері
   

1. 
   Сақтардың саяси тарихы.
   
2. 
   Шаруашылығы мен қоғамы.
   
3. 
   Сақтар туралы жазба деректер және археологиялық зерттеулер.
   
4. 
   Ежелгі грек және парсы деректері.
   

1. 
   Ғұндар туралы деректер.
   
2. 
   Ғұн қоғамының дамуы.
   
3. 
   Ғұн шаньюйі Мөде және Бұмын және Естеми, Үш елік қағандар
   
4. 
   Ғұндардың кәсібі мен мәдениеті.
   
5. 
   Ғұндардың шығу тегі және этникалық тарихы.
   

1. 
   Үйсіндер мемлекетінің пайда болуы.
   
2. 
   Үйсіндер және қаңлы тайпалары туралы жазба деректер.
   
3. 
   Үйсіндер қоғамының дамуы. Шаруашылығы мен мәдениеті.
   
4. 
   Үйсіндердің рухани мәдениеті мен діни нанымдары
   

1. 
   Қаңлы мемлекетінің саяси тарихы.
   
2. 
   Қаңалы тайпасы, қоғамдық құрылысы.
   
3. 
   Қаңлы тайпаларының материалдық және рухани мәдениеті.
   
4. 
   Қаңлы мемлекетінің шаруашылығы мен кәсібі.
   

1. 
   Сарматтар мемлекетінің саяси тарихы.
   
2. 
   Сарматтардың қоғамдық құрлысы.
   
3. 
   Шаруашылығы, кәсібі. Мәдениеті
   

1. 
   «Тарихқа дейінгі» терминіне түсінік.Көне дәуір кезеңдері туралы пікірлер.
   
2. 
   Адамзат дамуының үш бағыты: антропогенез, техногенез, социогенез және рухани мәдениеттің дамуы.
   
3. 
   Адамдардың шығу тегі мәселесі және әр кезең адамдарына сипаттама
   
4. 
   Антропогенездегі жаңа ашылулар және қазіргі көзқарастар.
   

1. 
   Техногенез немесе еңбек құралдарын дайындау техникасының дамуы
   
2. 
   Археологиялық кезеңдерге бөлу: палеолит, мезолит, неолит, энеолит.
   
3. 
   Ерте палеолит кезеңіндегі өнер мен діни танымның қалыптаса бастауы.
   
4. 
   Тасқа сурет салу өнері – петроглифтер.
   

1. 
   Қола ғасыры мәдениетінің таралу ауқымы және пайда болу мәселесі.
   
2. 
   Қола ғасыры ескерткіштерінің хронологиясы мен кезеңдері.
   
3. 
   Андронов мәдениеті.
   
4. 
   Беғазы-Дәндібай мәдениеті.
   
5. 
   Қазақстан территориясындағы қола дәуіріндегі шаруашылық түрлері
   

1. 
   Ерте темір дәуіріндегі археологиялық мәдениеттер
   
2. 
   Сақ дәуірі археологиялық есккерткіштерінің хронологиясы мен кезеңдері.
   
3. 
   Сақ тайпаларының қоныстануы туралы антикалық жазба деректер мен көне парсы сына жазбаларын дағы мәліметтер.
   
4. 
   Ежелгі грек және парсы деректері.
   

1. 
   Сақтар. Массагеттер. Савроматтар мен Сарматтар.
   
2. 
   Сақ тайпаларының саяси тарихы. Қоғамдық құрылысы.
   
3. 
   «Скифтік-сібірлік аң стилі»- декоративті-қолданбалы өнері: шығу тегі және семанти касы.
   
4. 
   Арал-Каспий дараларындағы көшпелілердің антропоморфты монументалды өнері.
   

1. 
   Үйсіндердің шығу тегі.
   
2. 
   Үйсіндер туралы қытай жазба деректерінің мәліметтері.
   
3. 
   Археологиялық зерттеулердің мәліметтері.
   
4. 
   Үйсіндердің этникалық және тілдік құрылымы мәселелері.
   
5. 
   Жетісу мен Тян-Шаньдағы үйсіндердің этносаяси бірлестіктері.
   

1. 
   Қаңлылар.Қаңлы (Кангюй) Ордасы жайлы қытай деректерінің мәліметтері.
   
2. 
   Қаңлылардың шығу тегі және этникалық тарихы.
   
3. 
   Б.з.д. II ғ.- б.з. V ғасырдың бірінші ширегіндегі қаңлыларды территориясы мен көші-қон жерлері
   
4. 
   Қоғамдық құрылысы.
   
5. 
   Материалдық және рухани мәдениеті.
   

1. 
   Ғүндардың шығу тегі және ғұндар туралы деректер
   
2. 
   Сюнну туралы қытай деректеріндегі мәліметтер.
   
3. 
   Ғұн империясының саяси тарихы. .«Халықтардың ұлы қоныс аударуы».
   
4. 
   Қазақстан жеріндегі ғұндар (сюннулар) миграциясының кезеңдері.
   
5. 
   Қоғамдық құрылысы мен меншік қатынастары.Әскери-патестарлық жүйе.
   

Аудиториялық сабақтарға (дәріс) қатысу үшін -1 балл

Семинар сабағына жауап максималды-3 балл(әр студент 8 семинарда жауап беруі тиіс)

ОЖСӨЖ тапсырмаларын орындаған үшін максималды балл 3 балл

СӨЖ тапсырмаларын орындаған үшін максималды балл 2 балл

Пән бойынша максималды көрсеткіш-165

45 дәріс х 1 балл-45

15 семинар х 3 балл-30 балл

ОЖСӨЖ х 3 балл-45 балл

СӨЖ х 3 балл- 45 балл