КӨМІРТЕГІ АТОМЫНЫҢ ГИБРИДТЕНУ ТИПІ
Типтері
|
Анықтамасы
|
Гибридтелген орбитальдардың кеңістіктегі формасы
|
Молекуланың формасы
|
Валенттік бұрыштары
|
Мысалдары
|
SP
|
Бір S және бір P орбитальдар өзара теңдес екі орбиталға айналады
|
|
Сызықты
|
1800
|
СН≡СН
|
SP2
|
Бір S және екі P орбитальдар өзара теңдес үш орбиталға айналады
|
|
Жазық тригональды
|
1200
|
Н2С═СН2
|
SP3
|
Бір S және үш P орбитальдар өзара теңдес төрт орбиталға айналады
|
|
Тетрагональды
|
109,280
|
СН3-СН3
|
ОРГАНИКАЛЫҚ ҚОСЫЛЫСТАРДЫҢ ЖІКТЕЛУІ
Анорганикалық қосылыстар сияқты органикалық қосылыстар да ұқсас қасиеттеріне қарай негізгі кластарға бөлінеді.
Көміртек атомдарының өзара байланысу ретіне қарай оргникалық қосылыстар ашық тізбекті немесе ациклді және тұйык тізбекті-циклді болып бөлінеді. Циклді қосылыстар карбоциклді және гетероциклді болып бөлінеді.
Бұл айтылғандардан басқа органикалық қосылыстар құрамындағы функционалды топтың түріне қарай және соған байланысты химиялық қасиеттеріне қарай спирттер, альдегидтер және кетондар, карбон қышқылдары, нитроқосылыстар, амин қосылыстар кластарына бөлінеді.
Бұл кластар және олардың құрамында болатын функционалды топтар
1-кестеде келтірілген.
Органикалық қосылыстардың кластары
|
Функционалды топтар
|
Спирттер, фенолдар
Альдегидтер, кетондар
Карбон қышқылдары
Нитроқосылыстар
Аминоқосылыстар
|
гидроксотоп — ОН
карбонил = С = О
карбоксил— СООН
нитротоп — N02
аминотоп — NН2
|
Өзіндік бақылау сұрақтары:
Органикалық химия қандай қосылыстарды қарастырады?
Көміртегі атомының құрлысының ерекшелігі неде?
Көміртегі атомының қандай валенттік күйлерін ажыратады?
Органикалық қосылыстар қалай жіктеледі?
Әдебиеттер:
Петров, Х.В. Бальян, А.Т. Трощенко, Органическая химия –М.,Высшая школа. 1981
Грандберг И.И. Органическая химия. -М.,1980 г.
Дәріс№3,4 Алкандар. Алкендер Алкиндер.Алкадиендер.
Мақсаты:Алифатты қатардың көмірсутектерінің құрлысымен, қасиеттерімен және номенклатура негіздерімен ,алу тәсілдерімен танысу, органикалық реакциялардың жіктелу негізі туралы түсінік беру.
Негізгі сұрақтары:
Алкандар. Алкендер Алкиндер: құрылысы ,алу тәсілдері , номенклатурасы ,физикалық және химиялық қасиеттері
Изомерия түрлері. Цис -,транс изомерия
Органикалық реакциялардың типтері және механизмі бойынша классификациясы
Қысқаша мазмұны
Алкандар. Алкендер Алкиндер: құрылысы ,алу тәсілдері , номенклатурасы ,физикалық және химиялық қасиеттері
Алкандар. СnH2n+2 жалпы формулаға сәйкес алифатты көмірсутектердің гомологтық қатары «алкандар» деген атауға ие.
Құрлысы : Метан молекуласындағы химиялық байланыстың түзілуі және sp3гибридтену
Достарыңызбен бөлісу: |