Орындаған: Закешов Алтай Тобы: 21-дск-1 Тексерген
жүктеу/скачать 423,53 Kb.
|
Алтай
- Бұл бет үшін навигация:
- Жауын шашын,мм
- Қар жамылгысы, См
- Қату тереңдігі,см
- Жарық күн ұзактығы
- 1.2 Жер бедері және гидрологиясы
- Топырағы және өсімдіктері
Кесте 1.3 – Cырткы ауа температурасының және тәуліктік орташа және максималды амплитудасы.
Кесте 1.4 – Желдің бағыты және жылдамдығы (ҚР ҚЖ 2.01.01-82)
1.2 Жер бедері және гидрологиясы Аумақтың жер бедері әртүрлі: басым көп бөлігін жазық дала, ұсақшоқылық жерлер, шамалы тармақталған және көлдік аңғарлар мен орман жамылған таулар алып жатыр. Қазіргі Ақмола облысының солтүстігі мен оған шектесіп жатқан Солтүстік Қазақстан облысының кейбір аудандарын қамтиды. Орталық бөлігінде Көкшетау қыраты орналасқан. Осында шығыстан батысқа қарай Көкше, Жақсы Жалғызтау, Жаман Жалғызтау, Имантау, Жыланды, Сандықтау, Үлкентүкті, Бұқпа, Қошқарбай, Зеренді таулары, Айыртау, Сырымбет секілді таулар мен Шортанды, Бүркітті асуы бар. Облыс аумағында құрамының өзгешелігімен және ауқымдылығымен ерекшеленетін алтын, күміс, уран, молибден, техникалық алмаз, каолин мен мусковит, сондай-ақ темір рудасы, тас көмір, доломит, жалпы таралымды пайдалы қазбалардың мол кен орындары, минералды су мен емдік саз-балшықтардың орындары шоғырланған. Баланстық қорлардың өлшемдік құндылығы шамамен 20 млрд. АҚШ долларын, ал болжалды ресурстар - 100 млрд. АҚШ долларын құрайды. Облыстың жері ауыр механикалық құрамымен, тұздылығымен және су өткізгіштілігімен ерекшеленеді. Жер қойнауы құнарлы қарапайым қара топырақты және ауыр механикалық құрамымен зор және тұзды, төменгі су өткерімімен ерекшеленетін бозғылт түсті болып келеді. Ақмола обылысында көл көп. Олардың 94-і тұщы. Ірі тұщы көлдері Қорғалжың,Қожакөл,Шолақшалқар,Балықтыкөл,Ұялышалқар және т.б. Ірі тұзды көлдері Теңіз, Керей, Итемген,Қыпшақ,Мамай,Үлкен Сарыоба,Астана,Сілеті бөгені. Үлкен Шабақты, Кіші Шабақты, Бурабай, Айнакөл, Айдабол, Зеренді, Қопа, Атансор, Майлысор, Мамай, Саумалкөл, Шалқар, Үлкен Қоскөл, Кіші Қоскөл, Жолдыбай, Қалмақкөл, Шағалалытеңіз, Сілетітеңіз, Теке, Үлкен Қараой, Кіші Қараой, Қалибек, т.б. көлдер орналасқан. Ірі өзендері Есіл, оның салалары – Қалқұтан, Жабай, Терісаққан, Нұра, Сілеті, Өлеңті, Құланөтпес. 37 тоған салынған. Жалпы су көлемі 180,6 млн м3. Бурабай көлінің ортасында Жұмбақтас тұр. Бұл аймақта Оқжетпес, “Жеке батыр”, Кенесары үңгірі, т.б. тарихи орындар бар. Қыраттың батыс жағынан Есіл өзені ағып өтеді. Көптеген ұсақ өзендер көктемде қатты тасығанымен, жазда суы азайып, көпшілігінің арналары кеуіп қалады. Топырағы және өсімдіктері Көкшетау аймағының геологиясы ерекше және табиғаттағы барлық нәрсе сияқты, Қазақстанның басқа аймақтарынан ерекше және айтарлықтай ерекшеленеді. Бұл аймақтың аумағында жер қыртысының ең ежелгі (бастапқы) жыныстары пайда болады, олар магмалық жыныстардың бүкіл спектрінің интрузивті массивтерімен «емделген» әлсіреген аймақтардағы кристалды жертөлемен ұсынылған, оның ішінде эффузивті ( лавалар, туфолавалар). Жер қыртысының бұл «фрагменті» геологиялық атау алды - «Көкчетав массиві». Кокчетау массиві - Менделеев жүйесінің барлық элементтерінің қоймасы. Әлемде жалғыз, генезисі бойынша бірегей - Құмдыкөл алмас кен орны, Васильковское алтын кен орны, Баянское - вольфрам, Обуховское - титан-цирконий құмдары - бор-размерети Барчинское - вермикулит, Сырымбетское - қалайы, Алексеевское - доломит, Березовское - жеңіл отқа төзімді саздар, бірқатар уран кен орындары, бірқатар ауыз су кен орындары, соның ішінде Кулагер-Арасан, Кенеткөл бүкіл Көкшетау облысы және Қазақстанның басқа да аймақтары, сонымен қатар жақын шетелдер - таза су. Жазық бөлігінде шөлдің де, даланың да қоңыр топырағы тараған. Онда жусан, өлеңшөп, жүзгін, сораң, сексеуіл, көктемде эфемер өсімдіктер басым тараған. Балқаш, Алакөл к-дерінің батпақты жағалауында, Іле өз-нің аңғары мен атырауында қамыс, құрақ өседі. Тау етегінде сұр және боз, қызыл қоңыр, тау беткейлері мен таулы үстірттерде таулы даланың қызыл қоңыр және қара топырақтары қалыптасқан. Мұндай жерлерде (биікт. 600-1300 м) астық тұқымдас өсімдіктері басым жусанды, бетегелі-боз далаға ауысады. Таулы бөлігінің бұдан жоғары жағында көктерек, қайың, алма ағашы, ал одан да жоғарырақта Тянь-Шань шыршасы, кейде биік таудың шалғыны өседі. Биік таудың альпілік шалғынында өлең шөп, алтай, қоғажайы, тастесер т.б. өсімдіктер басым. Бұл өңір — облыс малшыларының жазғы жайлауы. Жылауық қайың, талдың бірнеше түрлері, итмұрын, тобылғы, далалық шиелер орман, бұта түзеді. Алуан түрлі шөптесін өсімдіктер мен астық тұқымдас шөптер де бар.Ақмола облысында өсімдіктің 73төқымдасы,800-ден аса түрі кездеседі. Негізінен қылқан, селеу, бетеге, далалық жоңышқа, тастапашөп, жебіршөп, қазтабан, сәбізшөп, жусан т.б. Топырағы эрозиялық үрдістерге шалдыққан топырақ, 50%-ға орташа шайылған және қатты шайылған айдалған көкжиектің жоқтығымен ерекшеленеді. Топырақтың түзілуі үшін ең алдымен қатты тау жыныстары майда ұнтақталған, қопсытылған, кеуекті тау жыныстарына айналуы шарт. Жер бетіндегі қатайған тау жыныстары табиғат күштерінің ғасырлар бойы үздіксіз әсер етуінен бірте-бірте қирап, бұзылып, қопсыған жыныстарға айналған. Бұл құбылысты геологияда үгілу деп атайды. Үгілу құбылысы тарихи топырақ түзілуден бұрын болып, топырақтың түзілуіне жағдай туғызады. Топырақ түзуге негізгі алты факторлар:ауа райы, топырақ, түзуші тау жынысы, жоғары және төменгі сатыдағы өсімдік пен жәндіктер, жер бедері, аймақтың геологиялық жасы мен қоғамның өндіргіш күші әсер ететіні мәлім 2. ЖОЛДЫҢ ТЕХНИКАЛЫҚ САНАТЫН АНЫҚТАУ Автомобиль қозғалысының жиілігіне байланысты техникалық топтастыруға сәйкес aвтомобиль жолы 5 категорияға бөлінеді. Жолдың санатын және техникалық нормативтерін ҚР ҚНжЕ 3.03-09-2006* “Автомобиль жолдары” нормативтік құжаты бойынша анықтаймыз.
жүктеу/скачать 423,53 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||