Орман типологиясыныѕ ќўрылуы



Pdf көрінісі
бет9/29
Дата16.05.2024
өлшемі372,29 Kb.
#202398
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   29
Байланысты:
168274 (1)

1.8 Орман және жел


Жел, ауаның жер бетінде қыймылдауы,
ол
атмосфера қысымының
біркелкі
болмауымен байланысты, бұл экологиялық
ықпал, сондықтан орман тіршілігіне көп әсер
етеді. Ол әсер пайдалы немесе зиянды болуы
мүмкін және желдің жылдамдығымен
байланысты. Желдің пайдалы мағнасы,
көптеген шаруашылықта бағалы ағаш
тұқымдастар (қарағай, шырша, емен, қайың,
бал қарағай т.б.) желдің көмегімен тозаңданады.
Оның көмегімен қылқан жапырақтылар және
жапырақтылар ағаштарының дәндері жәйіледі.
Қарағай, шырша, бал қарағай дәндерінің
қанатшалары бар, онымен ұшу жеңілдейді.
Жәйлі
жылымдағы бар жел
транспирацияны реттейді (5...8 м (с), яғни
ағаштар және бұталар ылғалды жәйлі
физиологиялық буландырады. Ол, фотосинтезді
белсендетеді,
өйткені
атмосфералық
буландырады. Жел суық ауаны жылымен
араластыра отырып топырақта үсікті
болдырмайды.
Өте
қатты жел 14 .. . 20 м/с
жылдамдығымен, ал 20...25 м/с дауыл, қатты
дауыл (30 м/с жоғары) орманға кері әсер етеді,
ол орман шаруашылығын шығындандырады. Ол
желдер жел сұлатпаға, онда ағаш діңі сынады,
келтіреді.
Желдің тек бір жақтан соққнынан
ағаштарда бір қырлы бөрікбасы қалыптасады,
діңі қыйсық болады, олар сүректің техникалық
сапаларын төмендетеді. Қысқы уақытта желдің
әсерімен ағаштар шимай –шатақ болады, ол
қайыңдар шырша және қарағайлармен өссе жиі
болады. Сол себептен қылқандар шапқан


уақытында сұлатпаға және құламаға
соқтырады.
Желдің кері әсерін азайту үшін орман
шаруашылығы тәсілдерін қолдану керек.
Шырша өсінділерінде орта және жоғары жиілік
сақтау керек. Желге төзімді және желде
сұламайтын ағаштарды қолдансақ желге
төзімділік жоғарылайды. Тағы бір шара, күту
және санитарлық кесулерді қолдану.
Орман желге көп әсер етеді. Ол, ағаштар
бітімінің биіктігіне, толықтығына, жиілігіне,
жасына және құрамына қарай болады.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   29




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет