«Орта ғасырдағы Азия және Африка тарихы»
VII-X ғасырлардағы Жапонияның әлеуметтік-экономикалық дамуы, сыртқы саясаты
жүктеу/скачать 0,66 Mb.
|
«Орта асырда ы Азия ж не Африка тарихы»
| 3.VII-X ғасырлардағы Жапонияның әлеуметтік-экономикалық дамуы, сыртқы саясаты. Белсенді сыртқы саясат қарастырып отырған кезеңнің тек бас кезінде ғана жүргілді. 663 жылы Кореяның ішкі істеріне араласу жеңіліспен аяқталды. Аралға Қытай шапқыншылығының қаупі төніп, жапондар жағалауда бекіністер сала бастады. Астана 667 жылы Нанива портыван елдің ішкі Оми ауданына көшірілді. 653, 654, 659, 665 жылдары Қытайға арнайы елшілер жіберілді. 668 жылы император Тэндзи (бұрынғы принц Наканооэ) тұсындағы алғашқы заң кодексі “Омире” кодексінің жарық көруімен және 670 жылы алғашқы бүкіл ел көлемінде тұрғындардың санағының жүргізілгенінен орталықтанған мемлекеттің негізі қаланды.
Ерте орта ғасырлардағы Жапониядағы жер иелену екі формада мемлекеттік үлестік жүйеде және ірі жеке феодалдық вотчина (ірі жер иелеріне рулық мұра есебінде берілген иелік) негізінде (сеэн) берілді. Үлестік жүйені ресми түрде енгізу VІІІ ғасыр жатады. Осы кезде 702 жылғы “Тайхоре” кодексінде ерте феодалдық аграрлық құрылымдардың негізгі принцптері заң жүзінде бекітілді. Әрбір шаруа жерді отбасы мүшелерінің санына қарай 6 жастан асқан баланың есебіне қарай алды. Ер адамдардың үлесінің мөлшері 2 тан (1 тан -0,12 га) болды. Ал әйелдерге 2/3 берілді. Әр 6 жыл сайын отбасы мүшелерінің өзгеруіне байланысты жер қайта бөлініп отырды. Үлестік жері бар шаруалар мемлекетке дән салығын және қолөнер бұйымдарының салығын төлеуге мәжбүр болды. Азық-түлік рентасынан бөлек шаруалар барщиналық міндеткерлік өтеді. Шаруалардың үлестік жерден кетуі немесе одан бас тартуға тыйым салынды. Үлестік шаруалар “Тайхере” кодексі бойынша “қайырымды адамдар” деп аталды, ал құлдар “төменгі адамдар” деп аталды. Сонымен ерте феодалдық заң бойынша құлдық сақталып қалды. Құл иелену қосымша жер иеленуге мүмкіндік берді. Мемлекеттік құлдарға азат адамға берілетін жер үлесімен бірдей үлес берілсе, ал жеке тұлғалардың құлдарына азат шаруа үлесінің 1/3 бөлігі берілді. Ақсұйектердің құлдары өте көп болды да, ол құлдар есебінен көп жерге ие болды. Билеуші топтар өздерінің құлдарын көбейтуге тырысты. Құлдарды негізінен жаулап алған жерлерінен әкелді десек бұл кезде жаулап алу соғыстарының болмауына байланысты құлға айналдырудың басқа жолдарын қарастыра бастады. Ақсүйектер шаруаларды ұрлауға, күшпен әкетуге, әсіресе кішкене балаларды әкесінен сатып алуға көшті. Салық төлемеген және қылмыс істеген шаруалар құлдарға айналып отырды. VІІ ғасырда бүкіл халық саны 6 миллион болды, оның 10-15 % құлдар құрады. Құлдар еңбегі негізінен құрылыс істерінде қолданылды. Нира қаласын негізінен құлдар салды. IX ғасырдан құл еңбегі сирек қолданылып, кейін мүлде жойылды. Елді билеушінің абыройын көтеру мақсатында оған император (тэнно, сөзбе-сөз “аспан ұлы”) титулы беріліп, оның шығуы жөнінде құдаймен байланыстырылған аңыз қалыптасты. Император жанындағы жоғарғы мемлекеттік орган Мемлекеттік Кеңес болды. Орталық үкімет құрамына 8 ведмоства кірді. Олар: діни істер, қамба және қаржы, жалпы мемлекеттік істер, азаматтық істер, әкімшілік істер, сән-салтанат және шендер, сарай ведмоствасы, әскери істер, қоғамдық істер ведмоствасы. Ел провинцияға, провинциялар уездерге бөлінді. Ерте феодалдық мемлекеттің қалыптасуы әкімшілік-саяси, қолөнер-сауда және діни орталықтардың құрылуына жағдай жасады. 320 жылы корей-қытай қонысаударушылары Нанива қаласының негізін қалады (қазіргі Нанива қаласы). 593 жылы Асука қаласы салынды. Бұл қалаға солтүстік Корей мәдениетінің ықпалы күшті болды. VІІІ ғасырдан қалалардың салынуында Қытай ықпалы күшейді. 710-787 ж.ж. және 792-1192 мемлекеттің астанасы Нара, Хайан қалаларының салыну жоспары Қытайдың Чанань қаласының үлгісімен салынды. Нара, Хайан қалалары ірі сауда және қолөнер орталығы болып онда жоғары сапалы сән салтанатты қолөнер бұйымдары, парча, металл бұйымдар мен ауылшаруашылық құралдар тағы басқа тауарлар қала рыногына шығарылды. жүктеу/скачать 0,66 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|