хромосомаларда ДНҚ құрамындағы гендердің орналасуы туралы негізгі мәліметтерді тыңдау, түсіну және жазып алу, сұрақтар беру, сұрақтарға ауызша жауап беру
ядро, хромосомалар, гендер, ДНҚ, қос шиыршық, ақуызд
н бұл …
(-дер) қандай қызмет атқарады?
лдің жыныс жасушасында еркектің ыс жасушасына қарағанда ... шеленеді.
лі ағзалардың хромосомалар саны ...
иотип бұл ...
Тілді оқыту мақсаттарына сай қосымша басшылық және басқа тілдік мақсаттарды қою үшін ғылыми тілді үйрету мен оқытуға қатысты
«Тілдік мақсаттар туралы» қараңыз.
7.2.4.1
адам ағзасындағы тұқымқуалайты н және тұқым қуаламайтын белгілерді зерттеу
7.2.4.2 үздік
және үздіксіз өзгергіштікті мысал келтіру
(С) Әртүрлі өзгергіштіктерің мысалдардын суреттер\бейне материал\анимация\ фото арқылы қарастырып, жоғары және төмен деңгейлі сұрақтарды құрастыруды оқушыларға ұсыну.
Т) Сабақты проблемалық сұрақтан бастауға болады.
« Тұқымқуалаушылық пен өзгергіштік тірі ағзалардың саналуандығына әсер ете ме екен?» (суреттер мен презентация көрінісі)
(Т) Барлық ағзаларда тіршілік ету үшін және тіршілікті сақтау үшін ақпарат болатынын түсіндіру.
(Т) Зерттеу жүргізу үшін сыныпты
Талқылау кезінде оқушылардың ағзадағы қарама-қарсы (альтернативті) белгілеріне назар аудару: көздің, шаштың түсі, беттің әлпеті.
Сосын олардан осы белгілер ұрпақтан ұрпаққа қалай берілетінін сұраңыз.
Жауапты жасуша ядросының хромосома құрылымында орналасқан ДНК молекуласы немесе дезоксирибонуклеин қышқылымен байланыстырып түсіндіру, хромосомалардан табылған жасуша ядросында орналасқан (ДНК құрылыстары қарастырылмайды, ол кейінірек жоғарғы сыныптарда қарастырылады).
Гендік ақпарат «нұсқау бойынша басшылық» ДНК деген химиялық молекуланың құрамында орналасуының, оқушылардың назарына аудару қажет. ДНК адамның гендерінің ішінде отыр. Гендер ДНК
молекуласының үзінділері болып
Әр түрлі жағдайда әр түрлі жерде немесе бөлме өсімдіктерінің кеппе шөптері.
Жануарлар суреті бар карталар (мысалы,иттер мен мысықтар). https://www.youtube.com/watch?v=DL0w_rWNcQ8https://www.youtube.com/watch?v=_8CSpgm73Hw nterneturok.ru/.../izmenchi vost-vidy-izmenchivosti- modifikatsionnaya-i...
teacher- portal.ru/publ/10_klass/bi ologija/...vidy.../48-1-0- 2037
бірнеше топқа бөлу. Әр топ нұсқаулық карточка – тапсырма алады. Оқушылар варифциялық қисық сызық құрады (бой ұзындығы мен табан өлшеміне салыстырулар жүргізеді).
(Э) Сынып мүшелерінің арасындағы айырмашылықтарды салыстыра отырып зерттеуді жоспарлаңыз және жүргізуді ұйымдастырыңыз (аяқтарының ұзындығы, табан өлшемі). Оқушылар зерттеу жүргізеді. Олар сынып оқушылары арасындағы айырмашылықтар туралы мәлімет жинайды және кестелер толтыру үшін қолданады.
(С) Алынған мәліметтерді сыныпта талдау.
табылады.
Деңгейі жоғары оқушыларға зерттеу жоспарын өздігінен құру тапсырмасын беруге болады.
Оқушылар сыныптағы оқушылар арасындағы айырмашылықты зерттеу жоспарын жазады (қажет болған жағдайда көмек көрсету).
Тұқымқуалайтын және қуаламайтын белгілерді анықтау.
ДНК молекуласының құрылысын тереңдетпеу ( бұл ақпарат кейін беріледі). (қабілеттеріне байланысты Сізге кадрлеу үшін дайын тұжырымдамалар қажет болуы мүмкін).
төсеп тұру үшін
Бой өлшегіш (таңдау бойынша)
метр
ДНҚ туралы толық және құрылымды бейнебаян (негізгі түсініктер) ГУНЦ сайтында ДНК оқыту үшін қажет интерактивті және басқа да ресурстардың қоры бар. http://learn.genetics.utah.edu/content/begin/tour/
Тұқым қуалаушылық және өзгергіштік заңдылықтары
7.2.4.3
белгілерді анықтаудығы гендердің рөлін түсіндіру
(С) Оқушыларға мына сөздер жазылған карточкалар ұсыныңыз: ағза, мүше, ұлпа, жасуша, ядро, хромосома, ДНҚ, ген, белгі. Олар осы сөздерден логикалық тізбек құрастыру қжет.
(Т) Оқушыларға өздеріңнің ДНҚ – сын адамды құрастыруға ды арналған нұсқаулықтар қоры ретінде елестетін ұсыныңыз. Нұсқаулықтар бір кітапқа сыймайды – сол себепті барлық ДНҚ сақтау үшін 46 (хромосом) кітап керек. Әр кітапта бірнеше рецепт түрлері немесе гендер бар. Әр ген ақуыз жасап шығаруға қажет
нұсқаулыққа ие. Нұсқаулықтар
Жеке парақшаларды
( карточкалар) слайдтармен ауыстыруға болады
Белгілердің дамуын гендер анықтайтындығын оқушыларға жеткізу
Барлық адамдарда бірдей гендер жиынтығы бар екендігі біздің ұқсастығымызды түсіндіреді.
Басқа да тірі ағзалар да да гендер болады: адамдарда шамамен 25 000,
бал арасында шамамен 10 000 және
күріште шамамен 50 000!
