Ортаңғы топқа арналған Ұйымдастырылған оқу-іс әрекетінің Технологиялық картасы Білім беру саласы

ә) Сөздік қорды жаңа сөздермен байыту, олардың атқару қызметін ұғындыру.

ә) Қонақжайлылыққа тәрбиелеу.

Сөздік жұмыс: ыдыс-аяқ, гүл.

Қолданылатын көрнекі құралдар: доп, гүл, тіл дамыту дәптері.

Оқу іс-әрекетінің кезеңдері	Тәрбиешінің іс-әрекеті	Балалардың іс-әрекеті
Мотивациялық – қозғаушылық	Балаларға әртүрлі гүлдерді көрсетеді. - Балалар, бұл не?	Қызығушылық танытады. - Бұл - гүл.
Ұйымдастырушылық – ізденістік	Шеңбер құрып тұрып «Гүл иіскеу» ойынын ойнату. Мақсаты: балалардың ауызекі тілін дамыту. Қолданылуы: шеңбер бойымен гүлді иіскеп көреді және гүлге әсерлі сөздер айту қажет. Мысалы, хош иісті гүл екен, әдемі гүл, жұпар иісті гүл, таңғажайып гүл. - Балалар, сонымен катар өсіп тұрған ауладағы гүлді жұлуға болады ма? - Жақсы, жаңа біз гүлді хош иісті дедік. Кей уақытта үйге қонақ келгенде немесе мереке күндерде біз үстелдің ортасына құмыраға су құйып, гүл қоямыз. Себебі: бөлменің ішінен аңқыған гүлдің иісі шығып тұрсын деп. Ал енді балалар гүл ұғымын түсініп алдық енді ойын ойнап алайық. Ойын: «Көңілді доп» Мақсаты: Ыдыстардың аттарын дұрыс атауға үйрету. Шарты: балалар шеңбер бойымен тұрады, педагог ортаға тұрып, балаларға допты ақырын лақтырады. Оны қағып алған бала кез келген ыдыстың атын айту керек. Ескерту: бірінің айтқанын бірі қайталамайды. Дәптермен жұмыс: дәптердегі «Ыдыстың бөліктерін толықтырыпсал» тапсырмасын орындату. Сергіту жаттығуы. Сағаттың тіліндей, Иіліп оңға бұрыл. Сағаттың тіліндей, Иіліп солға бұрыл. Алға қарай бір адым, Артқа қарай бір адым. Тіл ұстарту жаттығуы. Ыс-ыс-ыс Болсын мол ыр-ыс, Болып қапты қ-ыс Аман болсын ту-ыс, Ыдыстарды жу-ыс. «Ы» дыбысының дауысты дыбыс екендігін айту.	Шеңбер бойымен гүлді иіскеп, әдемі сөздермен гүлді теңеулерге теңейді. - Гүлді жұлуға да, басуға да болмайды. Шеңбер бойымен тұрады. Ойынды қызыға ойнайды. Дәптермен жұмыс жасайды. Сергіту сәтін өлең шумағының ырғағымен қимыл-қозғалыс арқылы орындау. Өлең жолдарын жаттап алу.
Рефлексиялық - түзетушілік	Оқу іс-әрекетінқорытындылайды.	Сұрақтарға толық жауап береді.

Күтілетін нәтиже:

біледі: ыдыстарды және олардың атқаратын қызметін білуі;

игереді: жаңа сөздерді;

меңгереді: «Ы» дыбысын ажырата біледі.

Білім беру саласы: Қатынас

Ұйымдастырылған оқу іс-әрекетінің түрі: Тіл дамыту

Тақырыбы: «Екі сараң қонжық» венгр халық ауыз ертегісін сахналау.

Мақсаты: а) Ертегі желісін өз сөзімен жеткізу біліктілігін жетілдіру.

ә) Бауырмалдыққа, адамгершілікке тәрбиелеу.

б) Балаларды таныс әдеби шығармаларды сахналауға атсалысуға ұмтылдыру, ондағы кейіпкерлер бейнесін еркін түрде көркем шеберлікпен сомдай білу білігін дамыту.

Сөздік жұмыс: аю, қонжық.

Қолданылатын көрнекі құралдар: тіл дамыту дәптері, қуыршақ театрынан: екі қонжық, аю, түлкі.

Оқу іс-әрекетінің кезеңдері	Тәрбиешінің іс-әрекеті	Балалардың іс-әрекеті
Мотивациялық– қозғаушылық	«Екі сараң қонжық» ертегі кейіпкерлері қонаққа келеді.	Қуана қарсы алады.
Ұйымдастырушылық – ізденістік	Қуыршақ театрының көрсетілімі. (Ертегі басынан аяғына дейін қуыршақ театрында қойылады.) - Балалар сендерге ертегі ұнады ма? - Ендеше осы ертегіні сахналайық! Кім ертегі жүргізушісі болады? Кім қонжық болғысы келеді? Кім аю болады? Ал кім түлкі болғысы келеді? «Екі сараң қонжық» ертегісі. Жүргізуші: Ерте де бір ну орманда кәрі Аю тіршілік етіпті. Аюдың екі қонжығы болыпты. Қонжықтар өскен кезде, бақыт іздеуге жолға шығыпты. Олар жолға шығар алдында анасымен қоштасыпты. Ал анасы қонжықтарын құшақтап, еш уақытта бір-бірінен айырылыспауды талап етті. Анасының бұйрығын орындауға сөз берген Қонжықтар жолға шығады. Алдымен олар тоғайдың шетімен, содан соң жазық даламен жүреді. Сөйтіп, бір күн жүрді, екінші күн жүрді. Ақырында бар коректері таусылады. Ал жолдан табатын ештеңе болмады. Қонжықтар бірінің атынан бірі еріп келе жатты. Сол уақытта кіші Қонжық: Ал екінші Қонжық: Жүргізуші: Солай жүре берді. Кенеттен үлкен дөңгелек ірімшікке кезікті. Әділ жолмен тең бөліспек болып еді, бөлісе алмады. Қонжықтар бір-бірінен ірімшікті қызғанып, ұрсысып, ақырып тұрғанда, кенеттен жандарына Түлкі келді. Түлкі: Жүргізуші: Қонжықтар бар жайды айтып берді. Түлкі: Жүргізуші: Түлкі ірімшікті алып екі бөлікке бөлді. Алайда алаяқ басты бір жарымын, екіншіден үлкен қылып бөлді. Қонжықтар бұған ренжіді. Түлкі оларды жұбатып: Жүргізуші: Ол үлкен жарты бөліктің жартысын қылғытып жұтып қояды. Енді кіші жарымы үлкен болды. Қонжықтар: Түлкі: Жүргізуші: Осылайша қу түлкі қонжықтардың ірімшігін біразын әдейі тең бөлмей, біразын жеп азғантай ғана қалдырып, оларды теңеп, екеуіне береді. Түлкі оларға күліп: Сергіту жаттығуы. Қорбаңдаған аюдың құлпынайы көп екен. Теріп - теріп алайық, Қалтамызға салайық. Дидактикалық ойын:«Бұл ненің ізі?» Мақсаты: балалардың ойлау қабілетін дамыту. Ойын шарты: Tіл дамыту дәптеріндегі «Бұл ненің ізі?» тапсырмасын орындату.	Ертегіні тамашалайды. - Әрине, ұнады. Өз еркімен рөлдерді бөліп алады. Бірі жүргізуші рөлін, бірі қонжық, ал екінші бала екінші қонжық рөлін, ал бірі аю, одан соң түлкі рөлін алады. - Ағатайым, менің қарным ашты! -деп шағымданады. - Менің де қарным ашты! - деп өңі бұзылып, басын шайқады. - Негe ұрсысып тұрсыңдар? -деп сұрады. - Мен сендерге ірімшікті теңдей бөліп беремін, - деді. - Мынау үлкен ғой, -деп ақырды. - Тыныш, жастар! Кішкене сабырлық, қазір бәрін реттеймін. - Бұлай да бірдей емес, - деп тынымсызданды. - Мен өзімнің жұмысымды білемін! - деді. - Міне, сараң, арам болсаң, бір күні осындай азығыңнан құр қаларсың, - деп өз жөнімен кетеді. Қорбаңдаған аюдың қимылын келтіреді. Дәптерді ашып, қай аңның ізі екенін сызып көрсетеді.
Рефлексиялық - түзетушілік	Оқу іс-әрекетін қорытындылайды.	Бүгінгі жиыннан не алғандарын, не көргендерін айтады.

Күтілетін нәтиже:

біледі: аюдың дыбысын дұрыс салуды;

игереді: ертегі кейіпкерлерін сахналауды;

меңгереді: іздерді тез ажырата біледі.

Білім беру саласы: Қатынас

Ұйымдастырылған оқу іс-әрекетінің түрі: Тіл дамыту

Тақырыбы: Қыс қызығы (сурет бойынша әңгімелеу)

Мақсаты: а) Балаларды сурет бойынша әңгіме құруға үйретуді жалғастыру, балаларды анықтауыш синонимдерін жинатуға жаттықтыру.

ә) Ойлау қабілеттерін дамыту.

ә) Балалардың тілдік қорын дамыту, байыту.

б) Жан-жануарларды қамқорлыққа алуға тәрбиелеу.

Сөздік жұмыс: ақ қоян, орғып келе жатады.

Қолданылатын көрнекі құралдар: қоян мен қасқырдың кезігіп тұрған суреті, тіл дамыту дәптері.

Оқу іс-әрекетінің кезеңдері	Тәрбиешінің іс-әрекеті	Балалардың іс-әрекеті
Мотивациялық – қозғаушылық	«Ұйқасын тап» ойыны: «Өзінше ноян, Қорқақ не?» - Қоян қандай жануарға жатады? - Қоянның құлағы қандай? Ұзын ба әлде қысқа ма? - Қоянды тағы қалай деп атауға болады?	- Қорқақ қоян. - Қоян жабайы жануарға жатады. - Қоянның құлағы ұзын. Және сыбдырды тез естігіш болып келеді. - Ұзын құлақ қоян, ақ қоян, сұр қоян, қорқақ қоян деп те атауға болады.
Ұйымдастырушылық – ізденістік	Сурет бойынша жұмыс. 1. Тақырыбын қою. Тақырыбы: Ұзын құлақ ақ қоян 2. Сөздік жұмысын жүргізу: Орғу - секіру, ырғу. Түлеу - көктем және күзде жан-жануардың жүнінің түсуі. 3. Қоян туралы қысқаша мәлімет береді. - Қыста қоян түсі ақ болады. Көктемде түсі сұры түске айналады екен. Яғни олар қысқа қарай және көктемде түлейді. Қоян өте қорқақ, сақ құлақ аң деуге де болады. Себебі: құлағы сыбдырды тез естиді екен. Қоян орғып жүреді. 4. Әңгіме құрастыру. 5. Дыбыстық жаттығуды қайталау. Қоя-қоя-қоя - қоян. Соя-соя-соя. Ұя-ұя-ұя - ұя. Ұя-ұя-ұя - ұят. құя-кұя-кұя - құяды. - Балалар, «я» дыбысы «иа» болып естіледі. бірақ біз ол дыбысты анық айтуымыз қажет. «Я» дыбысының дауысты дыбыс екенін айту. Сергіту жаттығуы Секірейік - секірейік Ұзын құлақ қоянша. Шаршағанды кетірейік, Болар сонда тамаша. Мақал-мәтелдің мағынасын түсіндіру. Қоян көлеңкесінен де қорқады. Дидактикалық ойын: «Мұнда неше қоян бар?» Мақсаты: баланың ойлау қабілетін дамыту. Шарты: дәптердегі «Нүктелердің бір-бірімен қосу арқылы, бірнеше қоян бейнесін тап» тапсырмасын орындау.	- Қыстың бір күнінде бір ақ қоян орғып келе жатады. Оның алдынан Қасқыр кезігіпті. Қасқыр Қоянды жеп қоймақ болды. Осы кезде Қоян Қасқырға былай депті: - Мені жемеші, мен саған өзім туралы өлең айтып беремін. Сонда қасқыр: - А, солай ма? Жарайды, айта ғой, - дейді. Сергіту сәтін өлең шумағының ырғағымен қимыл-қозғалыс арқылы орындау. - Осылайша қоян секіріп-секіріп қасқырдан құтылып кетіпті. Мақал-мәтелді қайталап жаттап алады. Тіл дамыту дәптерінен неше қоян бар екенін анықтайды. Мысалы: - Суретте үш қоян бар.
Рефлексиялық - түзетушілік	Балаларды соңынан оқу іс-әрекетке белсенділік танытқаны үшін мақтап, мадақтау.	Қуанышты сезімде болады.

Күтілетін нәтиже:

біледі: мақал-мәтелдер білу;

игереді: ұйымшылдықты, ұқыптылықты;

меңгереді: еркін әңгіме құрауды біледі.

Білім беру саласы: Қатынас

Ұйымдастырылған оқу іс-әрекетінің түрі: Тіл дамыту

Тақырыбы: Әңгімеле...

Мақсаты: а) Балаларды екі ойыншық жайлы шағын әңгімелерді бейнелеп айта білуге, жай және күрделі сөйлемді қолдану арқылы өз ойларын дұрыс жинақтап, қысқаша әңгіме құруға үйретуді жалғастыру.

ә) Балалардың тіл байлығын дамыту.

б) Балаларды отбасын сыйлауға, достыққа, туған жерін, елін, Отанын сүюге тәрбиелеу. Сөздік жұмыс: отбасы.

Қолданылатын көрнекі құралдар: қазақы көйлек киген екі қуыршақ (бірі үлкен, бірі кіші), тіл дамыту дәптері.

Оқу іс-әрекетінің кезеңдері	Тәрбиешінің іс-әрекеті	Балалардың іс-әрекеті
Мотивациялық – қозғаушылық	Ғажайып сәт: қонаққа екі қуыршақтың келгенін хабарлау.	Қызыға қарайды.
Ұйымдастырушылық – ізденістік	- Балалар, ең алдымен бізге қонақ келсе не дейміз? - Балалар, амандасудың да көптеген түрлері бар? - Ендеше, біз екі қонағымызды төрге шығарайық. - Балалар, екі қыз апалы-сіңлі екен. Яғни екеуі де бір үйдің қызы екен. Енді осы екі қызға қарап отырып, шағын әңгіме құрайық. Әңгіменің тақырыбы: «Айгөлек пен Айгүл» - Иә, яғни Айгүл қазақтың ұлттық киімін киіп алыпты. Қараңдаршы қандай әдемі? Сендерде қазақтың ұлттық киімін кигенді ұнатасыңдар ма? - Біздің ұлтымыз қалай аталушы еді? - Иә, біздің Республикамыздың аты? - Біздің жеріміз қандай? - Біз туған жерімізді, Отанымызды жақсы көреміз бе? - Біздің жерімізде басқа ұлт өкілдері тұрады. Олар қандай ұлт өкілдері? - Дегенмен біз барлық ұлт өкілдерімен бірге тату- тәтті өмір сүріп жатырмыз. - Ал енді, балалар, бізге келген екі қуыршақ қызды әңгімелейік. Айгүлдің шашы қандай екен? Балалар сендер халық әні: «Айгөлек» әнін білесіңдер ме? Сергіту жаттығуы: «Айгөлек» Айгөлек - ау, айгөлек Айдың жүзі дөңгелек. Айдай туған кезімде, Би, билейміз дөңгелеп. (Сергіту сәтін өлең шумағының ырғағымен қимыл-қозғалыс арқылы орындау.) - Балалар, енді сендер Айгөлек пен Айгүлдің ауылына барғыларың келеді ме? - Ендеше барлығымыз көз жұмамыз. Көз жұму әдісі: Қысқы ауыл бейнесін елестету. (Ыңғайы келсе, әуен арқылы орындалса.) - Боран дауысы қалай шығушы еді? - Иә, уілдейді. Айгөлек пен Айгүлдің отбасында атасы, әжесі, ағасы, жеңгесі, әпкелері, інілері бар екен. Сонда олар үлкен отбасылы ма? Әлде кіші отбасылы ма? Дәптермен жұмыс: Тіл дамыту дәптеріндегі «Отбасы мүшелерін сызық арқылы және ретімен орналастыр, орналастыру себебін түсіндір» тапсырмасын орындату. «Отбасы» өлеңін оқып, Анаң - күнің, жүрегің, Әкең - өмір тірегің. Әжең - асыл ардағың, Атаң - дана қорғаның. Ағаң - қамқор асқарың, Інің - мөлдір аспаның. (М. Қуанышбеков) Сурет арқылы тақпақты жаттату.	- Амандасамыз. - Сәлеметсіз бе? - Аман-есенсіз бе? - Сәлем! Ер адамдарға кіші ұлдар: «Ассаламағалейкум!! -деп амандасады. - Қош келдіңіздер! - Әрине ұнатамыз. - Біздің ұлтымыз қазақ. - Біздің Республикамыз Қазақстан деп аталады. - Біздің жеріміз үлкен, байтақ. - Әрине, жақсы көреміз. Себебі біз осы жерде туылғанбыз. - Орыс, татар, кәріс, ұйғыр, өзбек, қырғыз т.б. - Айгүлдің шашы қара, бұрымды, қолаң және ұзын болып өріліпті. Көздері дөңгеленген, қиғаш қасы, қыр мұрынды, әдемі аузы бар. Ол үнемі өзінің қасынан сіңлісін тастамайтын қыз екен. Оның сіңілісінің аты -Айгөлек. Сергіту жаттығуын орындайды. Әрине, барғымыз келеді. Көз жұмып, көз алдарына қысқы ауылды елестетеді. - Олар үлкен отбасылы екен. Дәптермен жұмыс жасау. Тақпақты тәрбиешінің соңынан қайталап отыру арқылы жаттап алу.
Рефлексиялық - түзетушілік	Екі ойыншыққа сипаттама бере білу керек.	Сипаттамада ең әдемі сөздермен жеткізе білу керек.