Негізгі - рафинозаның жоғалуы, оны ацетонмен спиртті сығындысынан тұндыру кезінде және қант рафинозамен бірге кристалдану кезінде ацетонда іс жүзінде ерімейді және рафинозаны қалың сығындыдан тұндыру кезінде қанттың барлық мөлшері ацетонның күшті ерітіндісімен тұндырылады, яғни, селективті таңдамалы тұну болмайды.
РАФИНОЗА – ОЛИГОСАХАРИДІН АЛУ.
Одан әрі рафиноза 70% - спирттен кристалданады, бұл жағдайда рафиноза көмірсулардың қаныққан спирттің ерітіндісінен кристалданады. Балласты көмірсулардың едәуір мөлшерінің болуы рафинозаның ерігіштігін күрт арттырады және оның негізгі бөлігі кристалданбайды.
Экстракцияланған рафинозаның шамамен 60% -ы кристалдану үрдісінде жоғалады. Ацетонмен тұндырылған көмірсулардың құрамында бояғыш заттардың болуы ерітіндіні белсендірілген көмірмен тазартуға байланысты қосымша операцияны қажет етеді.
Мақсатқа қол жеткізу үшін өсімдік шикізатын спиртпен экстракциялауды, сығындыны қоюлатуды, раффинозаны алу тәсілін құрғату кезінде алынған өнімді кейіннен кристаллдау арқылы тұндыру жолымен тазартуды шикізат: экстрагент 1:1,5 қатынасы кезінде 75-85% этил спиртімен экстракция жүргізеді және алкоголь: су қоспасынан мақсатты өнімді кристалдайды ацетонмен.
Рафинозаны алу жолы.
500 кг мақта тұқымының шроты экстракторға салынып, 1:1,5 (750 л) қатынасында 85% спиртпен құйылады. 6 сағаттан кейін алғашқы экстракция біріктіріледі.
Операция 250 литр этил спиртін пайдаланып, тағы үш рет қайталанады. Тұндыру уақыты 3 сағ. біріктірілген сығынды (1000 л) 75 л дейін концентрленеді, 75 л ацетонмен сұйылтылып, ацетон: алкоголь: су 2:1:1 еріткіштерінің қатынасын жасайды.
3 күннен кейін тұнбаға түскен кристалдар сорылып, 50 литр 70% этил спиртімен жуылады, 3% - сулы ацетоны бар ертіндімен.
Техникалық рафинозаның шығуы. 15 кг немесе бастапқы тағам салмағының 3% құрайды. Техникалық рафиноза 100 л 85% спиртте ерітіліп, кристалдануға қалдырылады.
Бір күннен кейін тұнбаға түскен кристалдар сорылып, 20 литр 85% этил спиртімен жуылады және кептіріледі. Таза рафинозаның шығымы 12,5 кг немесе бастапқы тағам салмағының 2,5% құрайды.
