Сурет – Ұлттық сәндік қолданбалы өнерінің түрлері. Оқытушы студенттерге осы ұлттық өнер түрлерінің әртүріне жеке-жеке тоқталып, олардың даму, шығу тарихы, түрлері, табиғи, тарихи сипатына, олардың эстетикалық тәрбиелік мәнін ашу сияқты мәселелерді атап өткен жөн. Көптеген ертедегі тас таңбалар мен сызықтық суреттер, мүсіндер, (құлпытастар) сәулет ескерткіштері, (кесенелер, мешіттер, медреселер т.б.) ою-өрнектер және олардың дүниетанымдық мәні мен сипаты, формасы мен мазмұны, қазақ халқының ұлттық бейнелеу өнері тарихының өркендеп, даму, өзгеру сияқты сатылары жайында көптеген мәліметтер берілуі керек. Көркем білім беруде сәндік қолданбалы өнер металды көркемдеп өңдеуде студенттердің рахани мәдениетін заман талабына сай инновациялық техникаларды қолдана алатындай етіп дамуына эксперементалдық-тәжербиелік жұмысын бірнеше кезеңге бөліп қарастырамыз:анықтау кезеңі;дамыту кезеңі;қортындылау кезеңі ; Анықтау кезеңі - сұқпаттасу ,сауалнама жүргізу,әңгімелесу ,тест және анкета алу ,бақылау және т.б.әдістер арқылы жүзеге асырылады. Дамыту кезеңі – сәндік қолданбалы өнерін үйрету оқу бағдарламасына «металды көркемдеп өңдеу» пәні ретінде ендіріледі.Металды көркемдеу өңдеу шығармалары арқылы студенттердің рухани мәдениетін дамыту арқылы,болашақ мамандарды компютерлік программалар арқылы көркемдік білім мен эстетикалық тәрбие беруді дайындау ,дәстүрлі қол өнер курсында білім алып жүрген студенттерге қосымша инновациялық технология арқылы техникаларды. Қорытынды кезеңі – зерттеу жұмысының нәтижесін көрсеткіщтер арқылы пайыздық есеппен салыстырып ,диаграмма арқылы дәлелді түрде қортындылап шығу .Осы үш кезеңді міндетті түрде ғылыми –теориялық негізде жасалған үлгілер негізі басшылыққа алынып ,нақтылы қорытынды жасалды.
Cурет –
Қазіргі таңда педагогикадағы модельді құрастыру мәселесі ерекше көңіл бөлінуде. Талдау негізінде модель (латын тілінен алғанда - өлшем, үлгі) деп, зерттеу қиындық тудыратын немесе мүлдем мүмкін емес құбылыстарды (затты, үдерісті, ситуацияны және т.б.) зерттеу үшін оларға ұқсас басқа құбылыстарды зерттеу үшін жасанды түрде құбылысты (зат, үдеріс, ситуация және т.б.) құру түсіндірілетіні анықталды. Теориялық модельдеу әдісін басшылыққа алып, орта мектептің көркем сурет факультетінің бейнелеу өнері мен көркем еңбек іс-әрекеттеріне дайындау бағытындағы оқу-тәрбие жұмыстарында металды көркемдеп өңдеу өнері пәнінде студенттердің көркем шығармашылық қабілеттерін қалыптастырудағы моделді төмендегі сурет 1-ден көреміз. Ізденіс жұмыстарды жүргізу нәтижесінде студенттердің шығармашылық белсенділігін қалыптастыру бойынша көркем қыш өнерінен сабақ жүргізудің әдістемесі құрастырылды. Ізденіс жұмыстарынан алынған деректерді талдау бойынша, оқу-шығармашылық жұмыстардың процесінде студенттердің өмірге, өнерге оның ішінде қыш өнеріне ғана тән түрлі формалар, түстер, көркем образдарға студенттердің көзқарастары, эстетикалық қажеттіліктері мен композициялық тұрғыда ойлау қабілеттері, кәсіби және арнайы дағдылары қалыптасқаны дәлел. Жалпы ізденіс-тәжірибелік жұмыстардың нәтижелері көрсеткендей , сәндік қол өнері сабағы бойынша құрастырылған әдістеме студенттердің өз бетінше жеке-дара жұмыстардың іс-әрекеттерін арттыруда оқу және шығармашылық міндеттер сонымен қатар, теория мен практиканың тығыз байланыстылығы терең нығайтылатындылығы байқалды.Студенттердің шығармашылық белсенділігін қалыптастыруға бағытталған іс-тәжірибелік жұмыс, сәнді-қолданбалы өнерін оның ішінде, әрине,қол өнеріне оқыту процесінде бірнеше кезеңнен тұратын жұмыстарды өзіне енгізеді. Олар:
2курс студенттерінің зергелік бұйымдарынан жасау процесі;
Факультеттің оқу шеберханаларында іс тәжербиелік практиканы өту барысында тәжірибелі оқытушының жетекшілігімен студенттердің шығармашылық белсенділігінің басты бағыты мен қалыптасуының нақты деңгейі анықталды;
Қалыптастыру эксперименті сәнді-қолданбалы өнерін оқыту процесінде 2 курс студенттерінің шығармашылық белсенділігін қалыптастыруда ізденіс экспериментін сынақтан өткізу және ендірудің тиімділігіне бағытталған әдістемені жүргізуге құрастырылған;
Анықталу тәжірибелі эксперименті. Анықталу экспериментінің міндетіне келесідей нәрселер енді:
«Сәндік қолданбалы өнер» мамандығының 2 курс студенттерінің металды көркемдеп өңдеу өнеріне оқыту процесінде бақылау және эксперименттік топтардың көркем шығармашылық қабілеттерін қалыптастырудың нақты деңгейін анықтау;
2 курс студенттерінің түрлі түсті метал қол өнерінің орындалу техникасы мен технологиясын меңгерудегі деңгейлерін анықтау. Эксперимент Т.Жүргенов атындағы Қазақ ұлттық өнер академиясының мектеп-интернат колледжінің сәнді қолданбалы өнер кафедрасында «Металды көркемдеп өңдеу» мамандығының 2 курс студенттеріне жүргізілді.Тәжірибелік-экспериментке 10 адам қатысты.Барлығы бақылау тобында-5адам, ал эксперименттік топта-5 адам. Эксперименттің басында бақылау және эксперименттік топтағы студенттермен анкеттік сауалнама жүргіздік. Бұл құрастырылған әдістемелік бағыттың мақсаты- студенттердің сәнді-қолданбалы өнері негізінде металды көркемдеп өңдеу өнерінен студенттердің теориялық білімдерін анықтау болып табылады.