Қостанай облыстық әкімдігінің

57 
IV.7 «МНЕМОНИКАЛЫҚ ӨЛЕҢДЕР МЕН СӨЙЛЕМДЕР» 
 
МНЕМОНИКАЛЫҚ СӨЙЛЕМДЕР МЕН ӨЛЕҢДЕР – құрамындағы сөздері есте 
сақтау қажет сөздердің бас әрптерімен басталатын
 
өлеңдер мен сөйлемдер.
Мнемоникалық сөйлемнің үлгісі 
 
Кемпірқосақтың түстерін есте сақтау
(орыс тілінде): 
красный, оранжевый, желтый, зеленый, голубой, синий и фиолетовый. 
Мнемоникалық сөйлем(орыс тілінде): 
К
аждый 
о
хотник 
ж
елает 
з
нать, 
г
де 
с
идит 
ф
азан 
Мнемоникалық өлең үлгісі 
Академик М.И.Махмутов ұсынған проблемалық-дамытушы оқыту түрінің жеті 
әдісін есте сақтау
(орыс тілінде)
: 
алгоритмический, показательный, монологический, 
программированный, исследовательский, диалогический и эвристический. 
 
Мнемоникалық санамақ-тақпақ(орыс тілінде): 
А
ты - баты, 
по
ни - 
м
они, 
пр
интер - 
и
нтер, 
д
оп - 
Э
зоп ... 
Все это не просто так, 
а семь методов -Чудак! 
Ескертпе 
МНЕМОНИКА - ( грек. mnemonika) – есте сақтау өнері.
 
МНЕМОТЕХНИКА – мүмкіндігінше көбірек мәліметтердің есте сақталуын оңайлату 
үшін және жад ауқымын кеңейту мақсатында қолданылатын әдістер мен тәсілдер жиынтығы; 
жасанды байланыстар (ассоциация) арқылы есте қалдыру әдісі. 
Қосымша 
Бұл әдісті біздің көшпенді ата-бабаларымыз өлең-тақпақ түрінде мейілінше мол 
пайдаланған. Мысалы, олар жыл қайыру тәсілін оңай есте ұстау мақсатында балаға: «
Түйе 
сеніп бойына, қалған ұмыт жылдардан, жатқа қарап, мойыма, тайма именіп ділмардан
» 
деген төрт жол өлеңді жаттатқан. Мұндағы әрбір сөздің бірінші әрпі(түйе-тышқан, сеніп-
сиыр, бойына-барыс, қалған-қоян, ұмыт-ұлу, жылдардан –жылан, жатқа-жылқы, қарап-қой, 
мойыма-мешін, тайма-тауық, именіп-ит, ділмардан-доңыз) жылдардың атына, ал сөйлемдегі 
сөздердің ретті тіркестері жыл атауының тізбегіне сай келеді. Сондай-ақ жас балаға ондық 
сандарды үйрету үшін, баланың өзіне таныс заттар атауының бас әріптері, сан атауларының 
бас әріптеріне сай мына тақпақты жаттатқан: 
«бір дегенім-білеу, екі дегенім-егеу, үш дегенім-
үскі, төрт дегеім-төсек, бес дегенім-бесік, алты дегенім-асық, жеті дегенім-желке, сегіз 
дегенім-серке, тоғыз дегенім-торқа, он дегенім –оймақ, онбір қара жұмбақ».

жүктеу/скачать 1,91 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: