Остеология – сүйекті зерттейтін ғылым. Қаңқа
жүктеу/скачать 0,74 Mb. Pdf көрінісі
|
остеолог --2
‘Ћ ђгббЄЁ© п§лЄ ЋѓЌ 11 Є« бб
- Бұл бет үшін навигация:
- Периостаяды суйектену
- Эндохондралды суйектену
| Перихондрсілды суйектену
шеміршек кабығының қатысуымен сүйектің шемір-шекті бастамаларының сыртқы бстінде жүреді. Болашақ сүйек пішінді мезенхималык бастама шеміршек тінінен түратын жəне сүйектің шеміршекті моделі сияқіы “сүйекке” айналады. Шеміршекті сыртынан жабатын шеміршек қабығы остеобласттарының əрекеті нəтежесінде оның бетінде, шеміршек қабығының астында сүйек тіні пайда болып, ол бірте-бірте шсміршек тінді ығыстырып, тығыз сүйек затын түзеді. 3. Периостаяды суйектену сүйектің шеміршекті моделінің сүйекті моделге ауысуымсн шеміршек кабығы сүйек кабьнына айналып , сүйек тінінін одан əрі қарай өсуі сүйек қабығының есебінен жүреді. Сондыктан перихондралды жəне периосталды остеогенездер бірінен соң бірі жүрсді. 4. Эндохондралды суйектену тамырлары бар шеміршек бастамаларыныц ішінде жүреді Сүйектүзуші тін тамырларымен бірге шеміршек кабатына ене отырып, алдын ала ізбестенген шеміршекті бұзып, сүйектің шеміршектің моделінің орталығында сүйектену нүктесш түзеді. Эндохондралды сүйектену үрдісінщ орталыктан шетке қарай таралуы кемік суйек затын түзуге əкеледі. Шеміршек сүйекке тікелей айналмайды, ол бүзылып, жаңа, сүйек тінімен алмасады. Сүйек тенудің сипаты мен реті де организмнің қоршаған ортаға бейімделінуіне байланысты Балаларда, жас өспірімдерде, тінті ерссектерде косымша сүйектену аралшықтары пайда болын, олардан бұлшыкеттер мен байла- нысгырғыштардың бекуінен ауырлык түсетін сүйектіц бөліктері сүйектенеді, олар апофиздер деп аталады. Мысалы, ортан жіліктің үршығы немесе тек срссектерде ғана сүйектенетін бел омыртқалар өсінділеріндегі қосымша нүктелер. Сондай-ақ сүйекгің қүрылысына байланысты сүйектену сипаты да оның қызметіне байланысты. Мəселен, негізінен кеуек сүйек затынан тұратын сүйектер мен сүйек бөліктері де (омыртқа, төс, білезік жəне тілерсек сүйектері, жілік сүйектердің эпифиздері жəне басқалары) эндохондралды жолмен сүйектенеді де, ал əрі кеуек əрі тыгыз заттан күралған сүйектер мен олардың бөліктері (бассүйектің негізі, жілік сүйектердің диафиздері жəне т. б ) эндо- жəне перихондралды сүйек-тену жолдарымен дамиды. Адамның бірқатар сүйектері жануарларда жеке болатын сүйек-тердің қосылуының өнімі болып табылады. Осы косылу үрдісінің көрінісі ретінде мұндай сүйектердш дамуы мөлшері мен орналаскан жері жағынан қосылған сүйектерге сəйкес келетін сүйектену ошак-тарының есебінен жүреді. Мəселен, адамның жауырын сүйеп қара-пайым құрлықта тіршілік ететін омырткалылардың иық белдеуіне катысатын екі сүйектен (жауырын мен коракоид) дамиды. Осыған сəйкес жауырындағы негізгі сүйектену ядроларынан басқа оның түмсык тəрізді өсіндісінде (бүрынғы коракоид) сүйектену ошақтары пайда болады. Үш сүйектен косылатын самай сүйегі сүйек ядро-ларынын үш тобынан сүйектенеді. Сөйтіп, əрбір сүйектщ сүйектенуі, оның филогенезінің функниялық даму үрдісін бейнелейді. жүктеу/скачать 0,74 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|