Пән: Жалпы тіл білімі
Мамандық: 5В020500 - «Филология»
Кредит саны 2
Курс 3
Семестр 8
Дәріс 30 сағат
Практикалық (лабораториялық)сабақтар 15 сағат
Барлық дәрісханалық сағат______ сағат
ОЖСӨЖ 22,5 сағат
СӨЖ 45 сағат
Емтихан 5 семестр
Семей, 2013
Пәннің оқу жұмыс бағдарламасын құрастырған – ф.ғ.к. аға оқытушы Ш.А.Доскеева
5В020500 - «Филология» мамандығы бойынша мемлекеттік жалпыға міндетті білім стандартына сәйкес (№7 хаттама 01.09.06), типтік бағдарлама («11» 05 2005 жыл №289 бұйрық) бойынша құрастырылды.
Қазақ филологиясы кафедрасының отырысында талқыланып, бекітілген
«____»____________2013 ж. № ___ хаттама
Кафедра меңгерушісі: ______________ ф.ғ.к., доцент Төлебаева Қ.Т.
(қолы)
Гуманитарлық факультеттің оқу-әдістемелік кеңесі мақұлдаған.
«____»____________2013 ж. №____ хаттама
Төрайым: ______________ Әбенова Г.А.
(қолы)
1. ПӘННІҢ МАҚСАТЫ МЕН МІНДЕТІ, ОНЫҢ ОҚУ ҮРДІСІНДЕ АЛАТЫН ОРНЫ
2.1 ПӘНДІ ОҚЫТУДЫҢ МАҚСАТЫ: Лингвистикалық ойлау қабілетін қалыптастыратын жалпы методологиялық сипаттағы күрделі мәселелерді түсіну, тілдің мәні және тіл бөлшектерінің семиологиялық табиғаты , тілдің дамуы мен коммуникативтік қызметі, тіл- ойлау- ақиқат , тіл және қоғам , басқа да коммуникативтік құралдар мәселелерін танып білу.
2.2 ПӘНДІ ОҚЫТУДЫҢ МІНДЕТІ: тыңдаушыларды тіл біліміндегі негізгі теориялармен қаруландыру, оларға тіл туралы ғылымның өткен тарихынан, қазіргі күйінен, алда тұрған міндеттерінен, шешілген және шешілмеген проблемаларынан жан-жақты мәлімет беру. Тіл білімінің даму тарихында қолданылған, қазір қолданып жүрген, жаңадан туа бастаған арнаулы әдістер мен әдістемелердің сырларын ашып беру. Тіл білімінің басқа қоғамдық жаратылыстану және техникалық ғылымдар ішінде алатын орнын, олармен байланысын анықтау. Тіл білімін дамытуға өз үлестерін қосқан ғалымдармен, тіл білімі мектептерімен таныстыру.
2.3 ПӘННІҢ ОҚУ ҮРДІСІНДЕ АЛАТЫН ОРНЫ: Бұл пән ІҮ курста оқытылады. Бұған дейін студенттер «Тіл біліміне кіріспе» атты курс арқылы тіл білімінің негіздерімен, ал ана тілі пәні арқылы қазақ тілінің теориялық мәселелерінмен танысқан. Сондықтан «Жалпы тіл білімі» студенттердің өз мамандықтары бойынша алға білімдерін жинақтап, қорытындылауға және олардың жалпы лингвистикалық теориялық білімдерін жетілдіре тереңдете түсіндіруді мақсат етіп қояды.
«Жалпы тіл білімі» курсында қарастырылатын мәселелердің өзін ғылым ашқан жаңалықтармен күні бүгінге дейін шешімін таппай келе жатқан проблемалардан құрастырылған. Сондықтан студенттерге тек дайын ережелерді ұсынып қоймай, талас пікірлер жөнінде олардың ойлануына, өздерінше тұжырым жасауына түрткі салу міндетін алға қояды.
2. ПӘН МАЗМҰНЫ
2.1. Дәріс сабақтары
№
|
Дәріс тақырыбы
|
Дәрістің мақсаты мен мазмұны
|
Оқу түрі
|
Сағат саны
|
1
|
2
|
4
|
3
|
5
|
1
|
Жалпы тіл білімінің нысаны мен негізгі проблемалары, салалары
|
Дәріс тақырыбының мақсаты:
Жалпы тіл біліміне түсінік беру. Жалпы тіл білімінің негізгі зерттеу нысаны және салаларымен таныстыру.
Дәрістің мазмұны (негізгі сұрақтары):
1. Жалпы тіл білімі дегеніміз не?
2. Жалпы тіл білімінің нысаны
3. Жалпы тіл білімінің салалары
4. практикалық мәні.
|
күндізгі
|
2
|
сырттай
|
1
|
2
|
Тіл білімінің басқа ғылымдармен байланысы
|
Дәріс тақырыбының мақсаты:
Ғылымдардың бір-бірімен байланысы, олардың зерттейтін нысандарының ортақ болуынан меңгерту.
Дәрістің мазмұны (негізгі сұрақтары):
1. Ғылымның жіктелу түрлері.
2. Ғылымдар байланысының себептері
а) Тіл білімі және философия
ә) Тіл білімі және логика
б) Тіл білімі және психология
в) Тіл білімі және физиология,физика, медицина
г) Тіл білімі және әдебиеттану
д) Тіл білімі және тарих,этнография, архиология
|
күндізгі
|
2
|
сырттай
|
|
3
|
Тілдің өзіндік сипаттары.
|
Дәріс тақырыбының мақсаты:
Тілдің қатынас құралы ретіндегі маңыздылығына тоқталу. Тілдің табиғаты мен мәнін түсіндіру.
Дәрістің мазмұны (негізгі сұрақтары):
1. Тіл теориясы
2. Тіл анықтамасы.
3. Тілдің табиғаты мен мәні.
4. Тілдің құрылымы мен функциясы
|
күндізгі
|
2
|
сырттай
|
1
|
4
|
Тіл және қоғам
|
Дәріс тақырыбының мақсаты:
Тіл этникалық бірлік, әрі тілсіз қоғамның қатынас жасауы екіталай екендігін сөз ету.
Дәрістің мазмұны (негізгі сұрақтары):
1. Тіл және этникалық бірлік
2. Тілдердің бөліну, бірігу процестері
3. Тілдік жағдаят, Билингвизм, Сөйлеу тілі мен кітаби тіл.
4. Тілдік дәстүр және әдеби тіл нормасы. Тілдің диалектілік, әлеумеииік жіктері
|
күндізгі
|
2
|
сырттай
|
|
5
|
Тіл және ойлау. Тіл мен сана
|
Дәріс тақырыбының мақсаты:
Адамның ойы тіл арқылы бейнеленетінін және тіл мен ойлаудың қарым-қатынасын түсіндіру.
Дәрістің мазмұны (негізгі сұрақтары):
1. Тілдің ой-санамен қарым-қатынасы
2. Тілдік мағына
|
күндізгі
|
2
|
сырттай
|
|
6
|
Тілдің құрылымдық, жүйелік, таңбалық саипаттары
|
Дәріс тақырыбының мақсаты:
Тілдік құрылымды, тілдік жүйенінің өзіндік ерекшелігін таныту.
Дәрістің мазмұны (негізгі сұрақтары):
1. Жүйе мен құрылымның ғылым нысанына айналуы.
2. Тілдің таңбалық сипаты,
3. Жалпы семиотика мен тілдік семиотика
|
күндізгі
|
2
|
сырттай
|
1
|
7
|
Тіл деңгейлері
|
Дәріс тақырыбының мақсаты:
Тіл деңгейінің принциптеріне нақтылай тоқталу.
Дәрістің мазмұны (негізгі сұрақтары):
1. Тіл деңгейлері
2. Грамматикалық категориялар
|
күндізгі
|
2
|
сырттай
|
|
8
|
Тілдің даму заңдылықтары
|
Дәріс тақырыбының мақсаты:
Тіл дамуын тарихи кезеңдерге бөлу арқылы меңгерту.
Дәрістің мазмұны (негізгі сұрақтары):
1. Мәселенің зерттелу тарихынан
2. Тіл дамунының заңдылықтары
|
күндізгі
|
2
|
сырттай
|
1
|
9
|
Ежелгі заман тіл білімі
|
Дәріс тақырыбының мақсаты:
Тіл мәселесіне қатысты әр кездерде жазылған еңбектерге тоқтала отырып, білетін мағлұматтарын толықтыру.
Дәрістің мазмұны (негізгі сұрақтары):
1.Бұл дәуірде пайда болған философиялық бағыттар
2.Филологияның иууына түрткі болған себептер.
3.Ежелгі заман лингвистикасына тән ортақ сипаттар мен кемшіліктер.
|
күндізгі
|
2
|
сырттай
|
|
10
|
Орта ғасыр тіл білімі.
|
Дәріс тақырыбының мақсаты:
Орта ғасыр лингвистикасының ерекшелігін таныту.
Дәрістің мазмұны (негізгі сұрақтары):
1. Орта ғасыр дәуірінің ерекшеліктері.
2. Әлемдік діндердің, канондық тілдердің пайда болуы, тіл біліміне тигізген әсері.
3. Орта ғасыр лингвистикасына тән сипаттар.
|
күндізгі
|
2
|
сырттай
|
1
|
11
|
ХІХ ғасыр тіл білімі
|
Дәріс тақырыбының мақсаты:
Туыстас тілдердің өзара ұқсастықтары мен даралықтарына тоқталу.
Дәрістің мазмұны (негізгі сұрақтары):
1. ХҮІІІ-ХІХ ғасыр тіл білімінің зерттелу жайы.
2. Салыстырмалы-тарихи тіл білімі,оның тіл білімі дамуындағы мәні, кемшілігі.
|
күндізгі
|
2
|
сырттай
|
|
12
|
ХІХ ғасырдағы лингвистикалық мектептер.
|
Дәріс тақырыбының мақсаты:
Жалпы тіл біліміндегі бағыттарға тоқталу, бағыттардың мәнісін түсіндіру.
Дәрістің мазмұны (негізгі сұрақтары):
1.Мәскеу лингвистикалық мектебі, оның негізгі бағыты.
2 Қазан лингвистикалық мектебі, оның негізгі бағыты.
3 Женева лингвистикалық мектебі, оның негізгі бағыты.
|
күндізгі
|
2
|
13
|
ХХ ғасыр тіл білімі және структурализм
|
Дәріс тақырыбының мақсаты:
Жас грамматизм бағытындағы жаңа ағымдар жөнінде мәлімет беру.
Дәрістің мазмұны (негізгі сұрақтары):
1. ХХ ғасыр тіл біліміндегі бағыттар
2. Неолингвизм мектебі.
3. Соцлиогиялық мектеп.
4. Эстетизмдер мектебі
|
күндізгі
|
2
|
сырттай
|
1
|
14
|
ХХ ғасыр тіл білімі және структурализм
|
Дәріс тақырыбының мақсаты:
Структуралық тіл білімі туралы түсіндіру.
Дәрістің мазмұны (негізгі сұрақтары):
1. Структуралық тіл білімі
2. Прага мектебі.
3. Копенгаген мектебі.
4. Дескриптік мектеп
|
күндізгі
|
2
|
сырттай
|
|
15
|
Кеңестік тіл білімі
|
Дәріс тақырыбының мақсаты:
Кеңес дәуіріндегі тіл білімінің жай-күйі
хақында мәлімет беру.
Дәрістің мазмұны (негізгі сұрақтары):
1 ХХ ғасырдағы Кеңес тіл білімі
2.Кеңес тіл білімінің негізгі ерекшеліктері
|
|
|
күндізгі
|
2
|
сырттай
|
|
2.2 Семинар (лабораториялық, тәжірибелік) сабақтары
№
|
Семинар сабақтың тақырыбы
|
Мазмұны
|
Оқу түрі
|
Сағат саны
|
1
|
Жалпы тіл білімінің нысаны мен негізгі проблемалары, салалары
|
а) Білім алу деңгейінде:
Жалпы тіл білімі, оның зерттейтіні, қарастыратын мәселелері.
b) Меңгеру деңгейінде:
Жалпы тіл біліміндегі «тіл» және «сөйлеу» проблемасы.
c) Таныстыру деңгейінде:
Тіл білімін зерттеудің практикалық мәні.
|
күндізгі
|
1
|
2
|
Тіл білімінің басқа ғылымдармен байланысы
|
а) Білім алу деңгейінде:
Тіл білімінің қоғамдық ғылымдармен байланысы және онда алатын орны.
b) Меңгеру деңгейінде:
Тіл білімінің жаратылыстану ұғымдарымен байланысы.
c) Таныстыру деңгейінде:
Тіл білімінің 20 ғасырда туған ғылым салаларымен байланысы.
|
күндізгі
|
1
|
3
|
Тілдің өзіндік сипаттары.
|
а) Білім алу деңгейінде:
Тіл теориясы
b) Меңгеру деңгейінде:
Тіл анықтамасы.
Тілдің табиғаты мен мәні.
c) Таныстыру деңгейінде:
Тілдің құрылымы мен функциясы
|
күндізгі
|
1
|
4
|
Тіл және қоғам
|
а) Білім алу деңгейінде:
Тілдің қоғаммен байланысынан туатын тілдік жағдайлар (ситуация).
b) Меңгеру деңгейінде:
Ұлттық сипаттың тілдегі көрінісі, тіл этникалық белгі екендігі.
c) Таныстыру деңгейінде:
Әлеуметтік тіл білімі, оның қарастыратыны.
|
күндізгі
|
1
|
5
|
Тіл және ойлау. Тіл мен сана
|
а) Білім алу деңгейінде:
Тіл мен ойлаудың қарым-қатынасы.
b) Меңгеру деңгейінде:
Тіл мен ойлаудың қарым-қатынасы жөніндегі марксшілдердің көзқарастары.
c) Таныстыру деңгейінде:
Ойлау процесі дамуының тілге әсерін зерттеу аспектілері.
|
күндізгі
|
1
|
6
|
Тілдің құрылымдық, жүйелік, таңбалық саипаттары
|
а) Білім алу деңгейінде:
Тіл жүйелі құбылыс, жүйелер жүйесі.
b) Меңгеру деңгейінде:
Тіл жүйесіндегі диахрондық, синхрондық қалыптар.
Тіл жүйесіндегі прадигматикалық қатынастар.
c) Таныстыру деңгейінде:
Тіл жүйесіндегі синтагматикалық қатынастар.
|
күндізгі
|
1
|
7
|
Тіл деңгейлері
|
а) Білім алу деңгейінде:
Тіл деңгейлері туралы жалпы түсінік. (Тіл жүйесіндегі «қабаттар» (ярусы).
b) Меңгеру деңгейінде:
Тіл деңгейлерін қалыптастыру принциптері.
c) Таныстыру деңгейінде:
Тіл деңгейлерінің түрлері, олардың әрқайсысының ерекшелігі, бір-бірімен байланысы.
|
күндізгі
|
1
|
8
|
Тілдің даму заңдылықтары
|
а) Білім алу деңгейінде:
Тіл дамуының шарттары мен себептері.
b) Меңгеру деңгейінде:
Тіл дамуының диахрондық, синхрондық аспектілері.
Тіл дамуына әсер ететін сыртқы жағдайлар.
c) Таныстыру деңгейінде:
Тілдің ішкі құрылымдық даму заңдары.
Тілдің функциялық қызметі.
|
күндізгі
|
1
|
9
|
Ежелгі заман тіл білімі
|
а) Білім алу деңгейінде:
Ежелгі қытай тіл білімі.
b) Меңгеру деңгейінде:
Ежелгі үнді тіл білімі.
c) Таныстыру деңгейінде:
Ежелгі грек тіл білімі және грек философиясы
|
күндізгі
|
1
|
10
|
Орта ғасыр тіл білімі.
|
а) Білім алу деңгейінде:
Орта ғасырлардағы тіл білімінің даму жайы.
b) Меңгеру деңгейінде:
Араб тіл білімі.
c) Таныстыру деңгейінде:
Қайта өркендеу дәуіріндегі тіл білімі.
|
күндізгі
|
1
|
11
|
ХІХ ғасыр тіл білімі
|
а) Білім алу деңгейінде:
18-19 ғасыр тіл білімінің зерттелу жайы.
Салыстырмалы-тарихи тіл білімі, оның тіл білімін дамытудағы мәні, кемшілігі. Салыстырмалы-тарихи әдіс және тілдердің генеологиялық топтастырылуы.
b) Меңгеру деңгейінде:
В.Гумбольдт және тіл философиясы.
Типологиялық тіл білімінің қалыптасуы (Фрид. Шлегель, Авг.Шлегель, В.Гумбольдт т.б.) М.Қашқари еңбегі түркі тілдерін салыстырмалы-тарихи әдіспен зерттеудің алғашқы үлгісі.
c) Таныстыру деңгейінде:
Тіл біліміндегі логикалық бағыт. Тіл біліміндегі психологиялық бағыт. Тіл біліміндегі натуралистік бағыт. Жас грамматиктер бағыты.
|
Күндізгі
|
1
|
12
|
ХІХ ғасырдағы лингвистикалық мектептер.
.
|
а) Білім алу деңгейінде:
Мәскеу лингвистикалық мектебі, оның негізгі бағыты.
b) Меңгеру деңгейінде:
Қазан лингвистикалық мектебі, оның негізгі бағыты.
c) Таныстыру деңгейінде:
Женева лингвистикалық мектебі, оның негізгі бағыты.
Ф.де Соссюрдің тіл білімі туралы теориялық тұжырымдары.
|
күндізгі
|
1
|
13
|
ХХ ғасыр тіл білімі және структурализм
|
а) Білім алу деңгейінде:
ХХ ғасыр тіл біліміндегі бағыттар
b) Меңгеру деңгейінде:
Неолингвизм мектебі. Соцлиогиялық мектеп.
c) Таныстыру деңгейінде:
Эстетизмдер мектебі
|
күндізгі
|
1
|
14
|
ХХ ғасыр тіл білімі және структурализм
|
а) Білім алу деңгейінде:
Структуралық тіл білімі
b) Меңгеру деңгейінде:
Прага мектебі. Копенгаген мектебі.
c) Таныстыру деңгейінде:
Дескриптік мектеп
|
күндізгі
|
1
|
15
|
Кеңестік тіл білімі
|
а) Білім алу деңгейінде:
20 ғасырдағы Кеңес тіл білімі. Кеңес тіл білімінің негізгі ерекшеліктері.
b) Меңгеру деңгейінде:
Грамматика саласының зерттелуі. Лексикология, лексикография салаларының зерттелуі.
c) Таныстыру деңгейінде:
Тіл тарихы, диалектология салаларының зерттелуі.
Қазіргі кезде қазақ тіл білімінің даму сипаты.
|
күндізгі
|
1
|
ОЖСӨЖ)'>2.3. Оқытушының жетекшілігімен жүргізетінстуденттің өздік жұмыстары (ОЖСӨЖ)
№
|
ОЖСӨЖ
тақырыбы
|
Мазмұны
|
Сағат саны
|
Бақылау түрі
|
Р/с
|
1
|
Жалпы тіл білімінің нысаны мен негізгі проблемалары, салалары
|
а) Білім алу деңгейінде:
Жалпы тіл білімі, оның зерттейтіні, қарастыратын мәселелері.
b) Меңгеру деңгейінде:
Жалпы тіл біліміндегі «тіл» және «сөйлеу» проблемасы.
c) Таныстыру деңгейінде:
Тіл білімін зерттеудің практикалық мәні.
|
1
|
конспект
|
2
|
Тіл білімінің басқа ғылымдармен байланысы
|
а) Білім алу деңгейінде:
Тіл білімінің қоғамдық ғылымдармен байланысы және онда алатын орны.
b) Меңгеру деңгейінде:
Тіл білімінің жаратылыстану ұғымдарымен байланысы.
c) Таныстыру деңгейінде:
Тіл білімінің 20 ғасырда туған ғылым салаларымен байланысы.
|
2
|
ауызша
|
3
|
Тілдің өзіндік сипаттары.
|
а) Білім алу деңгейінде:
Тіл теориясы
b) Меңгеру деңгейінде:
Тіл анықтамасы.
Тілдің табиғаты мен мәні.
c) Таныстыру деңгейінде:
Тілдің құрылымы мен функциясы
|
1
|
реферат
|
4
|
Тіл және қоғам
|
а) Білім алу деңгейінде:
Тілдің қоғаммен байланысынан туатын тілдік жағдайлар (ситуация).
b) Меңгеру деңгейінде:
Ұлттық сипаттың тілдегі көрінісі, тіл этникалық белгі екендігі.
c) Таныстыру деңгейінде:
Әлеуметтік тіл білімі, оның қарастыратыны.
|
2
|
конспект
|
5
|
Тіл және ойлау. Тіл мен сана
|
а) Білім алу деңгейінде:
Тіл мен ойлаудың қарым-қатынасы.
b) Меңгеру деңгейінде:
Тіл мен ойлаудың қарым-қатынасы жөніндегі марксшілдердің көзқарастары.
c) Таныстыру деңгейінде:
Ойлау процесі дамуының тілге әсерін зерттеу аспектілері.
|
1
|
ауызша
|
6
|
Тілдің құрылымдық, жүйелік, таңбалық саипаттары
|
а) Білім алу деңгейінде:
Жүйе мен құрылымның ғылым нысанына айналуы.
b) Меңгеру деңгейінде:
Тілдің таңбалық сипаты,
c) Таныстыру деңгейінде:
Жалпы семиотика мен тілдік семиотика
|
2
|
конспект
|
7
|
Тіл деңгейлері
|
а) Білім алу деңгейінде:
Тіл деңгейлері туралы жалпы түсінік
b) Меңгеру деңгейінде:
Грамматикалық категориялар
c) Таныстыру деңгейінде:
Тіл деңгейлерін қалыптастыру принциптері.
|
1
|
реферат
|
8
|
Тілдің даму заңдылықтары
|
а) Білім алу деңгейінде:
Тіл дамуының шарттары мен себептері.
b) Меңгеру деңгейінде:
Тіл дамуының заңдылықтары
c) Таныстыру деңгейінде:
Тіл дамуына әсер ететін сыртқы жағдайлар.
|
2
|
ауызша
|
9
|
Ежелгі заман тіл білімі
|
а) Білім алу деңгейінде:
Бұл дәуірде пайда болған философиялық бағыттар
b) Меңгеру деңгейінде:
Филологияның иууына түрткі болған себептер.
c) Таныстыру деңгейінде:
Ежелгі заман лингвистикасына тән ортақ сипаттар мен кемшіліктер.
|
1
|
реферат
|
10
|
Орта ғасыр тіл білімі.
|
а) Білім алу деңгейінде:
Орта ғасыр дәуірінің ерекшеліктері.
b) Меңгеру деңгейінде:
Әлемдік діндердің, канондық тілдердің пайда болуы, тіл біліміне тигізген әсері.
c) Таныстыру деңгейінде:
Орта ғасыр лингвистикасына тән сипаттар
|
2
|
реферат
|
11
|
ХІХ ғасыр тіл білімі
|
а) Білім алу деңгейінде:
ХҮІІІ-ХІХ ғасыр тіл білімінің зерттелу жайы.
b) Меңгеру деңгейінде:
Салыстырмалы-тарихи тіл білімі
c) Таныстыру деңгейінде:
Оның тіл білімі дамуындағы мәні, кемшілігі.
|
1
|
реферат
|
12
|
ХІХ ғасырдағы лингвистикалық мектептер.
|
а) Білім алу деңгейінде:
Мәскеу лингвистикалық мектебі, оның негізгі бағыты.
b) Меңгеру деңгейінде:
Қазан лингвистикалық мектебі, оның негізгі бағыты.
c) Таныстыру деңгейінде:
Женева лингвистикалық мектебі, оның негізгі бағыты.
|
2
|
ауызша
|
13
|
ХХ ғасыр тіл білімі және структурализм
|
а) Білім алу деңгейінде:
ХХ ғасыр тіл біліміндегі бағыттар
b) Меңгеру деңгейінде:
Неолингвизм мектебі.
Соцлиогиялық мектеп.
c) Таныстыру деңгейінде:
Эстетизмдер мектебі
|
1
|
конспект
|
14
|
ХХ ғасыр тіл білімі және структурализм
|
а) Білім алу деңгейінде:
Структуралық тіл білімі
b) Меңгеру деңгейінде:
Прага мектебі.
c) Таныстыру деңгейінде:
Копенгаген мектебі.
Дескриптік мектеп
|
1,5
|
конспект
|
15
|
Кеңестік тіл білімі
|
а) Білім алу деңгейінде:
ХХ ғасырдағы Кеңес тіл білімі
b) Меңгеру деңгейінде:
Кеңес тіл білімінің негізгі ерекшеліктері.
c) Таныстыру деңгейінде:
Қазіргі кезде қазақ тіл білімінің даму сипаты.
|
2
|
ауызша
|
2.4 Студенттердің өздері жүргізетін жұмыстар кестесі (СӨЖ)
№
|
СӨЖ тақырыбы
|
Мазмұны
|
Сағат саны
|
Бақылау түрі
|
1
|
Жалпы тіл білімінің нысаны мен негізгі проблемалары, салалары
|
а) Білім алу деңгейінде:
Жалпы тіл білімі, оның зерттейтіні, қарастыратын мәселелері.
b) Меңгеру деңгейінде:
Жалпы тіл біліміндегі «тіл» және «сөйлеу» проблемасы.
c) Таныстыру деңгейінде:
Тіл білімін зерттеудің практикалық мәні.
|
3
|
ауызша
|
2
|
Тіл білімінің басқа ғылымдармен байланысы
|
а) Білім алу деңгейінде:
Тіл білімінің қоғамдық ғылымдармен байланысы және онда алатын орны.
b) Меңгеру деңгейінде:
Тіл білімінің жаратылыстану ұғымдарымен байланысы.
c) Таныстыру деңгейінде:
Тіл білімінің 20 ғасырда туған ғылым салаларымен байланысы.
|
3
|
реферат
|
3
|
Тілдің өзіндік сипаттары.
|
а) Білім алу деңгейінде:
Тіл теориясы
b) Меңгеру деңгейінде:
Тіл анықтамасы.
Тілдің табиғаты мен мәні.
c) Таныстыру деңгейінде:
Тілдің құрылымы мен функциясы
|
3
|
конспект
|
4
|
Тіл және қоғам
|
а) Білім алу деңгейінде:
Тілдің қоғаммен байланысынан туатын тілдік жағдайлар (ситуация).
b) Меңгеру деңгейінде:
Ұлттық сипаттың тілдегі көрінісі, тіл этникалық белгі екендігі.
c) Таныстыру деңгейінде:
Әлеуметтік тіл білімі, оның қарастыратыны.
|
3
|
ауызша
|
5
|
Тіл және ойлау. Тіл мен сан
|
а) Білім алу деңгейінде:
Тіл мен ойлаудың қарым-қатынасы.
b) Меңгеру деңгейінде:
Тіл мен ойлаудың қарым-қатынасы жөніндегі марксшілдердің көзқарастары.
c) Таныстыру деңгейінде:
Ойлау процесі дамуының тілге әсерін зерттеу аспектілері.
|
3
|
Реферат
|
6
|
Тілдің құрылымдық, жүйелік, таңбалық саипаттары
|
а) Білім алу деңгейінде:
Жүйе мен құрылымның ғылым нысанына айналуы.
b) Меңгеру деңгейінде:
Тілдің таңбалық сипаты,
c) Таныстыру деңгейінде:
Жалпы семиотика мен тілдік семиотика
|
3
|
конспект
|
7
|
Тіл деңгейлері
|
а) Білім алу деңгейінде:
Тіл деңгейлері туралы жалпы түсінік
b) Меңгеру деңгейінде:
Грамматикалық категориялар
c) Таныстыру деңгейінде:
Тіл деңгейлерін қалыптастыру принциптері.
|
3
|
ауызша
|
8
|
Тілдің даму заңдылықтары
|
а) Білім алу деңгейінде:
Тіл дамуының шарттары мен себептері.
b) Меңгеру деңгейінде:
Тіл дамуының заңдылықтары
c) Таныстыру деңгейінде:
Тіл дамуына әсер ететін сыртқы жағдайлар.
|
3
|
Реферат
|
9
|
Ежелгі заман тіл білімі
|
а) Білім алу деңгейінде:
Бұл дәуірде пайда болған философиялық бағыттар
b) Меңгеру деңгейінде:
Филологияның иууына түрткі болған себептер.
c) Таныстыру деңгейінде:
Ежелгі заман лингвистикасына тән ортақ сипаттар мен кемшіліктер.
|
3
|
конспект
|
10
|
Орта ғасыр тіл білімі.
|
а) Білім алу деңгейінде:
Орта ғасыр дәуірінің ерекшеліктері.
b) Меңгеру деңгейінде:
Әлемдік діндердің, канондық тілдердің пайда болуы, тіл біліміне тигізген әсері.
c) Таныстыру деңгейінде:
Орта ғасыр лингвистикасына тән сипаттар
|
3
|
ауызша
|
11
|
ХІХ ғасыр тіл білімі
.
|
а) Білім алу деңгейінде:
ХҮІІІ-ХІХ ғасыр тіл білімінің зерттелу жайы.
b) Меңгеру деңгейінде:
Салыстырмалы-тарихи тіл білімі
c) Таныстыру деңгейінде:
Оның тіл білімі дамуындағы мәні, кемшілігі.
|
3
|
Реферат
|
12
|
ХІХ ғасырдағы лингвистикалық мектептер.
.
|
а) Білім алу деңгейінде:
Мәскеу лингвистикалық мектебі, оның негізгі бағыты.
b) Меңгеру деңгейінде:
Қазан лингвистикалық мектебі, оның негізгі бағыты.
c) Таныстыру деңгейінде:
Женева лингвистикалық мектебі, оның негізгі бағыты.
|
3
|
конспект
|
13
|
ХХ ғасыр тіл білімі және структурализм
|
а) Білім алу деңгейінде:
ХХ ғасыр тіл біліміндегі бағыттар
b) Меңгеру деңгейінде:
Неолингвизм мектебі.
Соцлиогиялық мектеп.
c) Таныстыру деңгейінде:
Эстетизмдер мектебі
|
3
|
ауызша
|
14
|
ХХ ғасыр тіл білімі және структурализм
|
а) Білім алу деңгейінде:
Структуралық тіл білімі
b) Меңгеру деңгейінде:
Прага мектебі.
c) Таныстыру деңгейінде:
Копенгаген мектебі.
Дескриптік мектеп
|
3
|
реферат
|
15
|
Кеңестік тіл білімі
|
а) Білім алу деңгейінде:
ХХ ғасырдағы Кеңес тіл білімі
b) Меңгеру деңгейінде:
Кеңес тіл білімінің негізгі ерекшеліктері.
c) Таныстыру деңгейінде:
Қазіргі кезде қазақ тіл білімінің даму сипаты.
|
3
|
конспект
|
3. Пәннің оқу-әдістемелік қамтамасыз етілуі
Негізгі әдебиет.
1. Аханов К. Тіл білімінің негіздері. Алматы,1973;
2. Қордабаев Т.Р., Қалиев Ғ. Жалпы тіл білім, А., 2004
3. Бенневист Э. Общая лингвистика.Москва,1974.
4. «Тіл білімі сөздігі» Алматы , 1998.
5. Березин. Ф.М. «Очерки по языкознанию в Россий. Москва,1968.
6. Кодухов В.И. Общее языкознания. Москва,1974.
Қосымша әдебиеттер:
1. Амирова Т.А. Олбховиков Б.А., Рождественский Ю.В. Очерки по истории лингвистики.М., 1975
2. Ахманова О.С. Основные направления лингвистического структурализма. М., 1985
3. Березин Ф.М. История лингвистических учении. М., 1978
4. Березин Ф.М., Головин Б.Н. Общее языкознание. М., 1979
5. Гумбольдт В.А. Избранные труды по языкознанию. М., 1984
6. Бодуэн де Крутенэ Избранные труды по языкознанию. М., 1984
7. Звегинцев В.А. Внутренные законы развития языка. М., 1985
8. Лингвистический энциклопедичесуий словарь. М., 1990
9. Мейе А. Сравнительный метод в историческом языкознании. М., 1954
10. Общее языкознание. М., 1973
11. Хретоматия по истории языкознания 19-20 веков. М., 1950
12. Языковые универсалии и лингвистическая типология. (Мақалалар жинағы). М., 1969.
4. Пәннің материалдық-техникалық жағынан қамтамасыз етілуі
№
|
Дәріс,тәжірибелік, лабораториялық сабақтардың тақырыптары
|
Мульти
медиялық
|
Оқу фильмдері
|
Басқа түрлері
|
1
|
Жалпы тіл білімінің нысаны мен негізгі проблемалары, салалары
|
|
|
+
|
2
|
Тіл білімінің басқа ғылымдармен байланысы
|
+
|
|
|
3
|
Тілдің өзіндік сипаттары.
|
+
|
|
|
4
|
Тіл және қоғам
|
|
|
+
|
5
|
Тіл және ойлау. Тіл мен сан
|
|
|
+
|
6
|
Тілдің құрылымдық, жүйелік, таңбалық саипаттары
|
|
|
+
|
7
|
Тіл деңгейлері
|
+
|
|
|
8
|
Тілдің даму заңдылықтары
|
+
|
|
|
9
|
Ежелгі заман тіл білімі
|
|
|
+
|
10
|
Орта ғасыр тіл білімі.
|
|
|
+
|
11
|
ХІХ ғасыр тіл білімі.
|
|
|
+
|
12
|
ХІХ ғасырдағы лингвистикалық мектептер..
|
|
|
+
|
13
|
ХХ ғасыр тіл білімі және структурализм
|
|
|
+
|
14
|
ХХ ғасыр тіл білімі және структурализм
|
|
|
+
|
15
|
Кеңестік тіл білімі.
|
|
|
+
|
ҚАЗАҚ ИННОВАЦИЯЛЫҚ ГУМАНИТАРЛЫҚ-ЗАҢ УНИВЕРСИТЕТІ
ГУМАНИТАРЛЫҚ ФАКУЛЬТЕТІ
ҚАЗАҚ ФИЛОЛОГИЯСЫ КАФЕДРАСЫ
«БЕКІТЕМІН»
Кафедра меңгерушісі, ф.ғ.к.
____________Төлебаева Қ.Т.
«_____» ___________2013 ж.
Силлабус
Пән: Жалпы тіл білімі
Курс: 3
Мамандық: 5В020500 - «Филология»
Құрастырған: Доскеева Ш.А., ф.ғ.к.
Кредит саны: 3
Емтихан: 5 семестр
Семей, 2013
Пәннің силлабусы оқу жұмыс бағдарламасы негізінде құрастырылды.
Пәннің силлабусын құрастырған – ф.ғ.к. Доскеева Ш.А.
Қазақ филологиясы кафедрасының отырысында талқыланған және бекітілген.
№ хаттама «____» _____________2013 ж.
Пән: «Жалпы тіл білімі»
Оқытушы жайлы мәлімет
Доскеева Шайза Асанқызы – ф.ғ.к., аға оқытушы
Байланыс телефондары: 77-31-12
Мекен-жайы: №3 оқу ғимараты. Шмидта көшесі, 44 үй. №31 кабинет, қазақ филологиясы кафедрасы.
Пререквизиттер: «Тіл біліміне кіріспе»
Постреквизиттер: «Этнолингвистика»
4. Пәннің қысқаша мазмұны.
Тіл білімінің көне заманнан бастап біэдің дәуірімізге дейінгі қалай дамып келгенін жүйелі түрде айтып беру көзделеді. Әр дәуірдегі, әр елдегі тіл біліміндік ой-пікірдің туып қалыптасуына түрткі болған себептер, мәселелер ерекше ескеріледі. Тіл білімінің басқа ғылымдардан бөлініп, өзіндік арнаулы зерттеу әдісі бар дербес ғылым болып қалыптасу процесін ашуға арналған.
Пәнді оқытудың мақсаты: Лингвистикалық ойлау қабілетін қалыптастыратын жалпы методологиялық сипаттағы күрделі мәселелерді түсіну, тілдің мәні және тіл бөлшектерінің семиологиялық табиғаты , тілдің дамуы мен коммуникативтік қызметі, тіл- ойлау- ақиқат , тіл және қоғам , басқа да коммуникативтік құралдар мәселелерін танып білу.
Пәнді оқытудың міндеті: Тыңдаушыларды тіл біліміндегі негізгі теориялармен қаруландыру, оларға тіл туралы ғылымның өткен тарихынан, қазіргі күйінен, алда тұрған міндеттерінен, шешілген және шешілмеген проблемаларынан жан-жақты мәлімет беру. Тіл білімінің даму тарихында қолданылған, қазір қолданып жүрген, жаңадан туа бастаған арнаулы әдістер мен әдістемелердің сырларын ашып беру. Тіл білімінің басқа қоғамдық жаратылыстану және техникалық ғылымдар ішінде алатын орнын, олармен байланысын анықтау. Тіл білімін дамытуға өз үлестерін қосқан ғалымдармен, тіл білімі мектептерімен таныстыру.
4. 1. Сабақ түрлеріне сағат бөлінісі
№
|
Сабақтың тақырыбы
|
Сағат саны
|
Дәріс
|
Семин
|
ОСӨЖ
|
СӨЖ
|
1
|
Жалпы тіл білімінің нысаны мен негізгі проблемалары, салалары
|
2
|
1
|
1
|
3
|
2
|
Тіл білімінің басқа ғылымдармен байланысы
|
2
|
1
|
2
|
3
|
3
|
Тілдің өзіндік сипаттары.
|
2
|
1
|
1
|
3
|
4
|
Тіл және қоғам
|
2
|
1
|
2
|
3
|
5
|
Тіл және ойлау. Тіл мен сана
|
2
|
1
|
1
|
3
|
6
|
Тілдің құрылымдық, жүйелік, таңбалық саипаттары
|
2
|
1
|
2
|
3
|
7
|
Тіл деңгейлері
|
2
|
1
|
1
|
3
|
8
|
Тілдің даму заңдылықтары
|
2
|
1
|
2
|
3
|
9
|
Ежелгі заман тіл білімі
|
2
|
1
|
1
|
3
|
10
|
Орта ғасыр тіл білімі.
|
2
|
1
|
2
|
3
|
11
|
ХІХ ғасыр тіл білімі.
|
2
|
1
|
1
|
3
|
12
|
ХІХ ғасырдағы лингвистикалық мектептер.
|
2
|
1
|
2
|
3
|
13
|
ХХ ғасыр тіл білімі және структурализм
|
2
|
1
|
1
|
3
|
14
|
ХХ ғасыр тіл білімі және структурализм
|
2
|
1
|
1,5
|
3
|
15
|
Кеңестік тіл білімі.
|
2
|
1
|
2
|
3
|
|
Барлығы
|
30
|
15
|
22,5
|
45
|
Достарыңызбен бөлісу: |
