Оқу және тіл дамыту

Зерде бұзылыстары бар оқушыларда іштей оқу түрін меңгеру біраз қиындықтар туғызады. Мұғалімнің көмегінсіз іштей оқыған оқушы мәтіннің мазмұнын, ондағы оқиға желісін дұрыс түсінбейді.

1. 
   Карточкада берілген тапсырманы оқы және орында.
   

2. 
   Мәтінге қатысты тақтада жазылған сұрақтардың дұрыс жауабын тап.
   
3. 
   Тақтада жазылған бірнеше сұрақтарға өз сөзіңмен толық жауап беруге дайындал.
   
4. 
   Оқылған мәтіннің мазмұнын айтуға дайындал.
   

5. 
   Мәтін ішінде өзің түсінбеген сөздерді таңда, жазып ал.
   

6. 
   Берілген жоспар бойынша мәтінді бөлімдерге бөл.
   

7. 
   Әңгімеге ат қой.
   

8. 
   Бөлімдерге өздігіңнен ат қой.
   

9. 
   Мәтіндегі бас кейіпкерді сипаттайтын сөздер мен сөз тір-кестерін тап.
   

Оқушылар мәтіннің жартысын дауыстап оқыса , жартысын іштей оқиды. Дауыстап оқыған мәтін бөлігін сынып ішінде тал-даса, іштей оқыған мәтіннің бөлігін өз беттерінше талдауға үйге беріледі.

9-сыныптың оқушыларының өзі, мәтіннің күрделілігіне бай-ланысты бір жылдамдықпен оқымайды. Оларда дыбысқа деген анализ және синтез бұзылған. Сонымен қатар сөйлеу тілінің бұзылуын да ескерген жөн. Көру қабілетінің төмендігі жұмыс жасауды нашарлатады. Қабылдау мүмкіндігінің шектелуі де оқу дағдысын меңгеруді тежейді. Сөздік қорының кедей болуы, сөздік грамматикалық құрамын дұрыс қабылдамауы да оқу дағдысын меңгеруді тежейді. Осы себептердің бәрі оқушылардың мәтіннің арасындағы логикалық байланысты көрмеуіне әкеледі.

Зерде бұзылыстары бар балалар мәтінді, әріптерді, буындар-дың орнын ауыстырып оқиды. Бір сөздің соңымен келесі сөздің басын қосып жібереді. Тағы бірі ортасында оқу жолын түсіріп оқиды.

Дұрыс оқу үдерісінің жылдамдығының төмендеуі арнайы мек-теп оқушыларына тән нәрсе.