Оқу–әдістемелік құралы Түркістан, 2023 ддд 999. 99 ддд 99. 99 Д 99 Рецензенттер
Кесте 16 – Ерік-жігердің құрамдас бөліктері
жүктеу/скачать 0,95 Mb.
|
Жалпы Психопатолгия 1888
| Кесте 16 – Ерік-жігердің құрамдас бөліктері
Жоғары деңгейге мінез-құлықтың шынайы альтруистік мотивтері жатады. Жеке тұлға жеке пайда туралы ойламай, қоғамға мүмкіндігінше көп пайда әкелуге тырысады. Псевдоальтруистік мінез-құлықты шынайы альтруистік мотивтерден ажырату керек. Соңғысында басқаларға пайда әкелуге деген ұмтылыс әрқашан кері пайда алуға деген ұмтылыспен байланысты ("сен - маған, мен - саған").Іс-әрекетке тікелей ынталандыру еріксіз импульс бойынша әрекеттерге (алынған әсерге жедел реакция) немесе кешіктірілген типтегі реакциялар түрінде (әрекет нәтижесін дәл көрсету негізінде пайда болатын ойластырылған әрекет). Барлық әрекеттер еріксіз және ерікті болып бөлінеді. Еріксіз әрекеттер бейсаналық немесе жеткіліксіз саналы импульстардың пайда болуы нәтижесінде жасалады. Олар нақты жоспардан айырылған және көбінесе әсер ету, шатасу, қорқыныш, таңдану жағдайында пайда болады. Ерікті әрекеттер мақсатты түсінуді және оны жүзеге асыруды қамтамасыз ете алатын операцияларды алдын-ала ұсынуды қамтиды. Ерікті әрекеттер мақсатқа жету жолында тұрған кедергілерді жеңуді талап ететін ерікті әрекеттердің түрін білдіреді. Ерікті актінің басында, әдетте, бір-бірімен бәсекелестікке түсетін бірнеше іс-әрекеттің бір мезгілде пайда болуы орын алады. Бұл ерікті актінің келесі кезеңіне - "мотивтердің күресіне"әкеледі. Оның аяқталуы мотивтердің бірін таңдаумен дәлелденеді-шешім қабылданады, кейінгі қызметтің мақсаты анықталады. Мақсат қою ерікті күш-жігерді құрайтын нақты әрекеттерді жоспарлау қажеттілігіне әкеледі. Оларды жүзеге асыру тапсырманы, мақсатты іске асыруға және ерікті актінің басында туындаған қажеттілікті қанағаттандыруға әкеледі. Күшті мотивтердің бәсекелестігі, болашақ шешімнің бірнеше ықтимал нәтижелері (баламалары) болған кезде, ішкі жанжал тәжірибесімен бірге жүретін мазасыздықтың, шиеленістің, психикалық ыңғайсыздықтың психологиялық жағдайы пайда болуы мүмкін. Шешім қабылдағаннан кейін, тіпті жеке тұлға үшін теріс мазмұн болса да, жеңілдік пайда болады. Адамның негізгі ерікті қасиеттеріне мыналар жатады: Тәуелсіздік, шешімділік, табандылық, өзін-өзі бақылау, сондай-ақ ұсыныс, шешімсіздік, қыңырлық, ерік-жігердің тұрақсыздығы. Ұсыныс-ерікті сфераның қасиеті, оның қатысуымен адам басқалардың ықпалына оңай ұшырайды және оның іс-әрекетінің себептері соңғысымен анықталады. Шешімсіздік-мотивтермен күресу немесе қабылданған шешімді іске асыру кезеңінде ерікті актінің кешігуінің салдары. Қыңырлық-ақылға қонымды негізге қарамастан, бұрын аз ойластырылған шешім мен іс-қимыл жоспарынан бас тарта алмау. Ерікті тұрақсыздық-тітіркену, ашулану, қорқыныш, ашуланшақтық, үмітсіздік түріндегі сезімдердің адам өзі мақұлдамайтын көріністерін ұстай алмау. Ерікті саланың патологиясы. Ерікті актінің кез-келген кезеңінде ерікті сфераның патологиясы пайда болуы мүмкін (кесте 17). жүктеу/скачать 0,95 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|