Оқулық 10-сынып 1-бөлім Е. С. Дүйсенханов, С. А. Щеглов, Д. Ханин, А. М. Фазылжанова, А. А. Сейтенова Алматы, 2019
жүктеу/скачать 3,92 Mb. Pdf көрінісі
|
10-сынып 1-бөлім Оқулық Кәсіпкерлік және бизнес негіздері 1-2 тоқсан kz-lite (3) (1) (1)
| Сұраныс пен ұсыныс
икемділігі Ал енді, біз та уар мен қыз мет тің өзгер ген ба- ға сына сұраныс пен ұсыныс қалай өзге ре тін ін қа- рас ты рамыз. На рық тың негізгі фактор лар дың өзгеруіне бейімделу үдерісі икемділік деп аталады. Кә сіп- кер лер үшін икемділік тақы рыбының өзекті мә- селе сі сатуды арттыру үшін же ңілдіктер құралын пайдалану болып табылады. Кеңес О да ғы кезінде, сіз дің апа ла ры- ңыз бен ата ла ры ңыз өмір сүрген КСРО мемлеке тін де эко но мика жоспарлы сипат- та болған. Оның басты ерекшелігі — ел- дің барлық ресурстары мемлекеттік мен- шікте болды және орталық тан ды рылған түрде басқарылды, яғни барлық зауыттар мен компаниялар жеке кә сіп кер дің емес, мемлекеттің меншігінде болды. Олардан түскен пайданы үкімет алып тұрды және азаматтардың жалақы сы ның мөл ше рі, өнім нің ба ға сы сияқты тағы басқа мә селе- лерді де үкімет шеше тін болған. Егер сіз дің үйде кеңес дәуірінен қалған заттар бол са , мысалы, ойыншық немесе кітап, сіз сол заттардың артқы жағында зауытта мәшинемен жазылған сом неме- се тиынмен бекітілген ба ға сын көре ала- сыз, яғни бұл ойыншықтың барлық жерде ба ға сы бірдей болды және оны өзгерту заңмен жазаланатын болған. Жоспарлы эко но мика да мемлекет нені шығару және қандай мөл ше рде шығару керегін өзі ше- шеді. Егер мемлекет қандайда бір та уар- дың түрін сұраныс көлеміне қарамай аз мөл ше рде шығаруды ұйғарса, онда ол та- уар дүкендер дің сөре ле рінде тапшы бола- ды, сон дық тан оны бірінші болып сатып алу үшін адамдар ұзын кезектерде тұруға мәжбүр болады. 57 14-сабақ. Нарықтық тепе-теңдік «Икемділік» сөзі қандай да бір объект оған қалай әсер етеді деген мағынада пайдаланыла- ды. Мысалы, күш қолданғанда серпімді бинт со- зылып, пішінін өзгертіп, бейімделеді. Өз кезегін- де резеңке өшіргіш икемсіз, біз оны қанша созсақ та, пішінін өзгертпейді. Сұраныстың икемділігі бізге «Ба ға өзгерген кезде не жылдам өзгереді — яғни сатудың ба ға сы ма әлде көлемі ме?» — де ген сұ рақ қа жауап беруге көмектеседі. Егер кә сіп кер ба ға ны 10%-ға төмендетсе, ал сату 20%-ға ұлғайса, онда бұл жағ дай да сату көлемі тез өзгереді, бұл жағ дай да икемді сұраныс туралы айтамыз. Егер керісінше бол са (мысалы, кә сіп кер ба ға ны 10% — ға төмендетсе, ал сату тек 5% — ға көбейсе), онда сұраныс икемсіз болып саналады. Егер келесі жолы сіз та- уар ға же ңілдік (яғни, ба ға ны төмендету) ұсыну қажеттілігі туралы ой лан саңыз, онда сізге: «Сіз дің өнімге (та уар лар, жұ мыс- тар, қыз мет көр се тулер) сұраныс икемді ма?» — деген сұ рақ қа жау- ап беруі ңіз тиіс. Икемділік тұрғысынан та- уар лар ды келесі топтарға бөлу қабылданған. жүктеу/скачать 3,92 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|