Оқулық Алматы : «Нұр пресс»



Pdf көрінісі
бет29/62
Дата07.02.2022
өлшемі1,76 Mb.
#95434
түріОқулық
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   62
Байланысты:
жалпы педагогика

2. 
Оқу
 
əдістерін
 
білім
 
көзі
 
бойынша
 
топтастыру

Тəжірибеде
негізгі
үш
білім
көзі
нақты
танылған

сөз
,
көрнекілік
,
іс
-
əрекеттік
(
практика
). 
Осыған
орай
ажырататынымыз

сөздік
əдістер
(
білім
көзі
ретінде
ауызша
не
жазба
сөз
қызмет
етеді
); 
көрнекі
əдістер
(
білім
көзі

бақылауға
түскен
заттар
,
құбылыстар
,
көрнекі
құралдар

жəне
іс
-
əрекеттік
əдістер
(
білім
жəне
ептіліктер
ойын
,
оқу
,
қарапайым
еңбектік
істер
процесінде
қалыптасады
).
Оқу
əдістері
жүйесінде
басты
орын
сөздік
 
əдістерге
беріледі

Олар
-
əңгімелеу
,
түсіндіру
,
сұхбат

сөз
-
жарыс
,
пікір
-
талас
,
дəрісбаян
(
лекция
),
кітаппен
жұмыс
.
Əңгімелеу
– 
оқу
материалын
тыңдарманға
сипаттама
не
баян
формасында
монологты
,
бірізді
сөйлеп
жеткізу

Түсіндіру
– 
бұл
игеруге
қажет
обьект

құбылыс

кейбір
ұғымдар
заңдылықтары
мен
мəнді
қасиеттерін
талқы

талдау

мысал
келтіру
жолымен
дəлелдеп

оқушы
санасына
енгізу

Сұхбат
– 
оқудың
диалогтық
əдісі

педагог
бірізді
сұрақтар
қоя
отырып

оқушыны
жаңа
материалды
түсіну

ұғу
деңгейіне
көтереді
не
ұсынылған
материалдың
қаншалықты
меңгерілгенін
тексереді
.
Дəрісбаян
(
лекция
) - 
көлемді
материалды
монологтық
жолмен
баяндау

Дəрісбаянның
басқа
сөздік
əдістерден
өзгешелігі
– 
қатаң


құрылымды

мол
ақпаратты
,
баяндалуы
қисынды
,
білім
мəнін
ашу
жүйелікке
негізделеді
.
Дəрісбаян
ғылыми
-
көпшілік
жəне
академиялық
болып
ажыралады

Өткен
материалды
қорытындылауға
,
қайталауға
шолу
 
дəрісбаяндары
қолданылады
.
Қазіргі
кезеңде
дəрісбаян
əдісін
қолданудың
көкейкестілігі
ірі
бөлімдер
мен
жеке
тақырыптарды
игеруде
оқу
материалын
топтап
ұсыну
(
блок

тəсілін
пайдалану
қажетттігінен
туындап
отыр
.
Оқу
 
сөз
-
жарысы
(
дискуссия
)
əдіс
ретінде
нақты
проблема
бойынша
пікір
алмасуға
,
жекеленген
көзқарастар
білдіруге
негізделеді

Сөз
-
жарыс
барысындағы
оқушының
ой
-
пікірі
өзінің
меншікті
шешімі
не
басқа
тұлғалардың
ғылыми

теориялық
ұсыныстары
болуы
мүмкін

Оқу
сөз

жарысының
басты
қызметі

шəкірттердің
танымдық
ұмтылыстарына
дем
беру
.
Сөз
жарыс
жəрдемімен
оған
қатысушылар
жаңа
білімдерді
игереді
,
өз
пікірлерінің
дұрыстығына
не
қателігіне
көзін
жеткізеді
,
өз
көзқарастарын
қорғап
қалуға
үйренеді
,
басқалар
ой
топшылауларымен
есептесу
қажеттігін
түсінеді
.
Кітаппен
(
оқулықпен

жұмыс
– 
кітап
оқу
сөздік
əдісінің
аса
маңызды
түрлерінің
бірі

Бұл
əдістің
тиімділігі

оқушы
өзіне
қолайлы
жағдайда
,
өз
түсініміне
орай
оқу
материалын
қалауынша
қайталап
игеруге
мүмкіндік
алады
.
Баспа
көздерімен
оқу
жұмысын
атқарудың
бірнеше
жолы
бар


конспектілеу

оқылған
ақпараттың
қысқаша
жазбасы
не
баяны

Конспектілеу
түрлері

түгелдей
көшіру
,
іріктеумен
таңдап
жазу
,
толық
не
қысқа
конспект
түзу

Оқушы
конспектіні
үшінші
тұлғаның
атынан
емес

өз
атынан
жасағаны
жөн
,
осы
жағдайда
оның
дербес
ойлау
қабілеті
дамиды
;

тезистер
 
түзу

негізгі
идеяларды
белгілі
бірізділікпен
қысқаша
баяндау


реферат
 
құрастыру
– 
тақырып
бойынша
бірнеше
ақпарат
көздеріне
шолу
беріп
,
олардың
мазмұны
мен
формасына
өз
бағасын
беру


мəтін
 
жоспарын
 
жасау

мəтінді
бөлімдерге
келтіріп
,
əрқайсысына
атама
беру

жоспар
жай
не
күрделі
болуы
мүмкін


сілтемелер
 
беру
(
цитирование
)- 
мəтіннен
өзгертілместен
бөліп
алынған
көшірме

Сілтемеге
байланысты
қойылатын
талаптар

əдептілік
болуы

мағынаның
өзгеріске
түспеуі
,
сілтеме
алынған
еңбектің
авторын
,
атамасын
,
баспа
орыны
мен
атын
,
жария
жылын
,
бетін
дəл
келтіру


түсініктеме
 
беру
(
аннотация
)- 
оқылғанның
мəнді
тараптарын
жойып
алмастан

қысқа
,
ықшам
баяндау
(
ауызша
не
жазба
); 



пікір
 
беру
 
(
рецензирование
)- 
оқылған
жөнінде
өз
ойын
білдіруге
арналған
қысқаша
ауызша
не
жазба
баян
.

анықтама
(
справка

түзу

ізденіс
нəтижесінде
жинақталған
ақпарат
бойынша
мəлімет

Анықтамалар
түрі

өмірнамалық
дерек
,
сандық

статистикалық
,
жағрапиялық
,
терминологиялық
жəне
т
.
б


формальды

қисынды
 
модель
 
жасау

оқылғанды
сөз
-
сүлбе
(
схема

күйінде
жеткізу


тақырыптық
 
тезаурус
 
құрастыру

тақырып
,
бөлім
не
түгелдей
пəн
бойынша
тірек
ұғымдардың
реттелген
жиынтық
тізімін
жасау
;

идеялар
 
матрицасын
 
жасау
 

біртекті
заттар
,
құбылыстар
жөнінде
келтірілген
түрлі
авторлар
еңбектеріндегі
салыстырмалы
сипаттамаларда
кесте
формасына
келтіру
;

пиктографиялық
 
жазба

сөзсіз
бейнелеу

Білім
көзіне
орай
топтастырудың
жəне
бір
реті

бұл
көрнекілік
 
əдістер
.
Көрнекі
əдістерді
пайдалану
барысында
ақпараттық
материалды
игеру
оқу
процесінде
көрнекі
құралдар
сүлбе
(
схема
),
кесте

сурет
,
модельдер
,
приборлар
,
техникалық
құралдарды
тікелей
қолдануға
тəуелді

Бұлардың
бəрі
оқушының
сезім
тетіктеріне
ықпал
жасауға
негізделіп
,
сөздік
жəне
практикалық
əдістермен
бірге
пайдаланылады

Оқудың
 
практикалық
 
əдістері
 - 
оқушының
іс
-
əрекетіне

оқу
қызметтеріне
негізделеді

Бұлардың
басты
міндеті

тəжірибелік
ептіліктер
мен
дағдылар
қалыптастыру

Мұндай
топтастыруда
жаттығу
,
лабораториялық
жəне
тəжірибелік
əдістері
бірігеді

 
Жаттығулар
– 
материалды
игеру
не
игерілгеннің
сапасын
көтеру
мақсатында
оқу
əрекеттерін
(
ақыл
не
қызметтік

көп
мəрте
қайталаумен
орындау

Жаттығулар
ауызша

жазба

графикалық
жəне
оқу
-
еңбектік
болып
ажыралады

Ауызша
 
жаттығулар
оқушылардың
сөйлеу
мəдениетінің
,
қисынды
ойлау
,
ес
,
зейін
,
таным
мүмкіндіктерінің
дамуына
ықпал
жасайды
.
Жазба
 
жаттығулардың
 
басты
міндеті
игерілген
білімді
бекіту
жəне
олар
бойынша
қажетті
ептіліктер
мен
дағдыларды
қалыптастырып
,
қолдануға
бейімдеу

Оқу
-
еңбектік
 
жаттығулар
ерекше
əдістер
тобын
құрайды

Бұларды
пайдалану
нəтижесінде
оқушылар
теориялық
біліктерін
еңбек
іс
-
əрекеттерінде
қолдануға
үйреніп
,
еңбек
құрал
-
саймандарымен
,
лабораториялық
жабдықтармен
қатынас
жасауға
дағдыланады

құрастырушылық
-
техникалық
ептіліктерін
дамытады



Оқушылардың
өзіндік
əрекеті
мен
дербес
жұмыс
істеуіне
байланысты
қалаған
жаттығу
қайта
жасау

дағдылану
,
шығармашылдық
сипатына
ие
.
Оқу
процесінің
белсенділігін
көтеру

оқу
тапсырмаларының
сапалы
орындалуына
түсіндірмелі
 
жаттығулардың
тиімділігі
орасан

Бұлардың
мəні
– 
оқушы
орындап
жатқан
əрекетіне
сипаттама
береді

осыдан
жаттығу
ісі
мен
білімі
көтеріңкі
саналылықпен
меңгеріледі
.
Лабораториялық
 
жұмыстар
əдіс
ретінде
оқушылардың
өз
бетінше
арнайы
приборлар
мен
құралдарды
пайдалана
отырып
,
тəжірибе
не
эксперимент
жүргізуіне
негізделген

Жұмыс
дара
не
топта
жүргізіледі

Бұл
əдісті
қолдану
барысында
оқушылар
жоғары
белсенділік
жəне
дербестікпен
қатысып

зерттеу
істеріне
етене


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   62




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет