Оқулық Алматы, 012 ббк 65. 29 К 68

мұнда: КҚШ – есеп айырысу кезеңіндегі барлық өтелген кредиттер бойынша нақты қаржы шығындары;

• 
  – қарыз қаражат; МҚ – меншікті қаражат.
  

ҚТН деңгейіне əсер ететін факторлар:

АЭА-да жұмыс жасай жүріп пайдаға салынатын салықты төлемеу мүмкіндігінде көрінетін салық салу деңгейі;

2. 
   Ар>ПОЕМ жағдайында оң ҚТН-ін қалыптастыратын диф-ференциал фактордың оң мəні қаншалықты жоғары болса, ҚТН де соншалықты маңыздырақ болады. Келтірілген мысалда №2– АҚ бой-ынша аталмыш көрсеткіш 4,25%-ға тең, бұл жерде ол қаржы тұтқасы əсерінің күшін сипаттайды;
   

2. 
   берешек коэффициенті = қарыз капитал : меншікті капитал. Қаржы тұтқасының ықпал ету күшін сипаттайды.
   

Біздің мысалымызда №2– АҚ үшін бұл коэффициент ұсынылған 0,67 мəнінде (40%/60%) 1-ге тең (50%-де 50%). Берешек коэффициенті ҚТН-нің үш құрамдас бөлігін: салық түзетуі, яғни 0,85, дифференциал жəне берешек коэффициентін біріктіріп, дифференциалдың оң жəне теріс мəнін өлшейтін мультипликатор болды жəне көрсеткіш мəнін алды:

ҚТН = (1 – 0,15) х (21,25% – 15%) х 30 млн : 30 млн = 5,31%. Экономистердің басым көпшілігі салық төлемін өтеп, меншікті

қаражаттың қалаған қайтарымын қамтамасыз еткен кезде ҚТН актив-тер пайдалылығының 1/3-1/2 деңгейіне тең болуы керек деп санайды. Кредит үшін төленетін пайыздың шекті мөлшерлемесі қандай бо-луы тиіс деген сұраққа ҚТН жауап бермейтінін айта кеткен жөн. Бұл корпорацияға одан жоғары деңгейде банкпен кредиттік келісімшарт жасасу тиімсіз болатын кредиттік мөлшерлеме. Пайыздың аталмыш мөлшерлемесін кредиттік келісімшартта сақтау корпорацияға меншікті капиталдың рентабельділік деңгейін өзгертпеуге мүмкіндік береді.

Шекті пайыздық мөлшерлеменің көлемі мына формула бойынша анықталады:

ТПо – корпорацияның кредит пайдаланбаған кездегі базистік шарт-тар негізіндегі таза пайдасы;

ТП – есеп айырысу кезеңіндегі таза пайда (кредит тарту кезеңіндегі).