Қарыз капиталын басқаруда қаржы тұтқасының (левериджінің) нəтижесін пайдалану

Егер корпорация қарыз капиталды пайдаланатын болса, онда меншікті капиталдың рентабельділігі банктік капиталды тарту есебінен артуы мүмкін. Қаржылық менеджмент теориясында меншікті капитал рентабельділігінің мұндай артуы қаржы тұтқасының нəтижесі деп ата-лады.

60 млн х 20% = 12 млн пайда.

Осы параметрдің сипаттамасына көшпес бұрын, «активтер рентабельділігі» түсінігі немен анықталатындығын анықтайық (P_a):

Мұндағы, Б_n – бухгалтерлік пайда (салықсалғанға дейін);

• 
  – есеп айырысу кезеңіндегі активтердің (мүліктің) орташа құны. Активтердің рентабельділігі – корпорацияның өте маңызды
  

көрсеткіші, оның қаржылық-шаруашылық қызметіндегі болашақ табыстарының кепілі.

Мысал ретінде активтердің рентабельділігінің бірдей деңгейі бар екі акционерлік қоғамды қарастырайық.

Баланс пассиві – əртүрлі құрылымдағы екі АҚ арасындағы ерекшелік. Еркін экономикалық аймақта бола тұра АҚ-ның екеуі де пайдаға салынатын салықты төлемейді делік, онда №1– АҚ меншікті капитал есебінен ғана 12 млн теңге пайда алады. МКР = 12 млн/60 млн=

• 
  20%. Бірақ №2 АҚ пайыздардың орташа есеп айырысу мөлшерлемесіне байланысты (ПОЕМ) пайданың тура сол сомасынан берешек бойынша пайыздарды төлеуі тиіс. ПОЕМ – 15%, бұл қаржы шығындары 4,5 млн құрайды (30 млн х 15% = 4,5 млн теңге). МҚР
  

145

– 4,5 млн). Осылайша, 20% активтердің бірдей рентабельдігінде ба-ланс пассивінің басқа құрылымының нəтижесінде алынған меншікті капитал табыстылығында айырмашылық болады. Бұл 25% – 20% =5% айырмашылық қаржы тұтқасының нəтижесі деп аталады. ҚТН

– бұл кредиттің ақылы болғандығына қарамастан оны пайдаланудың нəтижесінде алынған МҚР-ның үстелімі.

Екі АҚ бойынша пайдаға салынатын салықты есептегендегі МҚР-ның есебі

Келтірілген мысалдан көргеніміздей, пайдаға салынатын салық төлемін ескергеннің өзінде баланс пассивінің басқа құрылымының есебінен №2-АҚ-ның МҚР-сы №1– АҚ-ға қарағанда, 4,25%-ға (21,25%-17%) жоғары.

Қорытынды: №1 – АҚ тек өзінің меншікті капиталын пайдаланып, оның рентабельділігін активтер табыстылығының шамамен екіден үшіне шектейді. №2 – АҚ кредит тарта отырып, баланс пассивіндегі меншікті жəне қарыз қаражаттар арасындағы арақатынасқа жəне кредиттің пайыздық мөлшерлемесінің (ПОЕМ) мөлшеріне байланы-сты МҚР артады (түседі). ҚТН-ның МҚР-ға тигізетін əсерін қарастыра отырып, АҚ кредиттің жəне пайдаға салынатын салықтың пайызын төлеу үшін қаражат жететіндей активтер рентабельділігін қарастыруы қажет екендігін айта кеткен дұрыс.

Кредит үшін төленетін ПОЕМ-ы (пайыздың орташа есептік мөлшерлемесі) төмендегідей анықталады:

• 
  
  
  жүктеу/скачать 0,71 Mb.
  
  Достарыңызбен бөлісу: