Оқулық Алматы, 012 ббк 65. 29 К 68
Меншікті капиталдың тиімділігін өлшеу критерийі
жүктеу/скачать 0,71 Mb.
|
mihel-korporativtik-karjy
| 9.5. Меншікті капиталдың тиімділігін өлшеу критерийі
Төмендегі көрсеткіштер меншікті капитал тиімділігінің өлшеу критерийлері болып табылады: қаржы тұрақтылығының коэффициенті; рентабельдік; меншікті қаражаттың айналымдылығы; Қаржы тұрақтылығын өлшеудің құрамы келесіні қамтиды: Êòîê = Êê . ÌÊ ҚК – есеп берудің соңғы күніндегі бухгалтерлік баланс бойынша қарыз капитал; МК – осы күнге арналған меншікті капитал. Өзін-өзі қаржыландыру коэффициенті = МК / ҚК ≈ 1,5 (60% / 40%). БК – берешек коэффициенті, ұсынылып отырған мəні (60% / 40%). Ол қарыз жəне меншікті капиталдар арасындағы арақатынасты көрсетеді. Көрсеткіштің ұсынылып отырған мəні 60/40. Қарыз жəне меншікті қаражаттардың белгілі бір күндегі арақатынасы көрсетілген. Қаржы тəуелсіздігі коэффициенті = ÌÊ . ÂÁ БВ – бухгалтерлік баланстың валютасы. Ұсынылып отырған мəні 0,5-тек көп немесе 50%-дан жоғары. È Тұрақты экономикалық өсу коэффициенті = ÌÊòï . ИТП – негізгі капиталды қаржыландыруға жəне оған салуға бағытталған инвестицияланған таза пайда; МК – меншікті капиталдың кезеңдегі орташа құны. Меншікті капитал құрылымының коэффициенті инвестициялық капитал / жинақталған пайда Инвестициялық капитал = жарғылық капитал + үстеме капитал + мақсатты қаржыландыру. Жинақталған пайда = резервтік капитал + бөлінбеген пайда. Меншікті капиталдың рентабелдік көрсеткіштерінің құрамы келесі көрсеткіштерді қамтиды: Ìêð = ÒÏ ⋅ 100%; ÌÊ 135
Àêð = ÒÏ ⋅ 100%; ÀÊ Òàï = ÒÏ ⋅ 100%. ÒÀÊ МКП – меншікті капиталдың пайдалылығы; ТП – есептік кезеңдегі таза пайда; – меншікті капиталдың есептік кезеңдегі орташа құны; АКР – акционерлік капиталдың пайдалылығы; АКоқ – акционерлік капиталдың есептік кезеңдегі орташа құны; ТАК – таза активтердің пайдалылығы, %-бен; ТА – таза активтердің есептік кезеңдегі орташа құны. Меншікті капиталдың айналымдылығы күндегі бір айналымның айналымдылық коэффициентімен жəне ұзақтығымен көрсетіледі: ÌÊàê = ÑÒ ÌÊ ÀÊàê = ÑÒ ÀÊ ÒÀàê = ÑÒ ÒÀ ÌÊày = Ê ÌÊàê ÀÊàó = Ê ÀÊÀÊ ÒÀàó = Ê ÒÀàê МКАК, АКАК, ТКАК – меншікті капиталдың, акционерлік капиталдың, таза активтердің айналымдылық коэффициенті; МКАҰ, АКАҰ, ТААҰ – меншікті капиталдың, акционерлік капиталдың, күндегі таза активтердің бір айналымының ұзақтығы; СТ – тауарларды нарықтық бағада сатқанда түскен ақшалай түсім; – есептік кезеңдегі күндер саны, бір жылда – 360 күн, бір тоқсанда – 90 күн. «Меншікті капитал» категориясы АҚ-ның «таза активтері» түсінігімен тығыз байланысқан. Қоғамның таза активтері жарғылық капитал шамасынан төмен болуы мүмкін емес: Таза активтер = есептеуге қабылданған активтер – баланс пассиві бойынша міндеттемелер. Активтер құрамына айналымнан тыс жəне айналым активтерінің сомасы кіреді. Міндеттемелер құрамына кіретіндер: мақсатты қаржыландыру, ұзақ мерзімді міндеттемелер жəне қысқа мерзімді міндеттемелер. Бұл жағдайда баланс активі бойынша қаржылық 136
салымдар сомасында акционерлерден сатып алынған меншікті акциялардың баланстық құны ескерілмейді. Келтірілген көрсеткіштер бірқатар кезеңдер (тоқсан, жыл) бойынша талданады. Талдау нəтижелері басқарушылық шешімдерді қабылдау үшін АҚ Басқармасына жеткізіледі. жүктеу/скачать 0,71 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|