203
Айталық, өте дəл өлшеу нəтижесінде
a
1
= a + da,
сонда
ОВ
1
жəне
ОВ
кесінділерінің ұзындығын жəне бұрыштық
da
айырмашы-
лығын
біле отырып, сызықтық орын ауыстыруды (редуцияны)
формула арқылы есептеуге болады:
х =ВВ
1
= ОВּdּaּsin1
//
.
(165)
Жер бетінде
В
1
нүктесінен
ОВ
1
сызығына
х
перпендикуляр
кесіндісін салып,
В
нүктесін белгілейді, сонда
ВОА
бұрышы
біздің іздеп отырған бұрышымыз. Тексеру үшін,
a
бұрышын
қайта
өлшеп көз жеткізеді.
109-сурет
. Берілген бұрышты жер бетіне салу.
(а) жуықтап салу жəне (ə) дəл салу əдістерінің тəсімі
Жобалық бұрышты жер бетіне түсіру дəлдігі көздеу, есеп алу,
аспаптың жəне сыртқы əсер қателеріне байланысты болады. Центр-
леу, редуция жəне бастапқы берілім қателері жобалық бұрышты жер
бетіне салуға көп əсер етпейді, сондықтан есепке алмаса да болады.
Өте жоғары дəлдікті
бұрыш өлшеу көбінесе, көпір жəне гидро-
техникалық құрылыстарды қадалау, салу кездерінде қолданылады.
Мысал
.
da = +36
//
,
ОВ
=
100
м
болған жағдайда
х
түзетуін
(редуциясын) анықтау керек. 165-формуланы
пайдаланып, таба-
тынымыз
х =
100000 36
206265
⋅
= 17
мм
.
Достарыңызбен бөлісу: