Оқулық Алматы, 013 Əож 528 (075. 8) Кбж 26. 12 я73 и 59


§ 14.6 Көлбеу жазықтықты жəне сызықты жер бетіне салу



Pdf көрінісі
бет98/153
Дата26.09.2022
өлшемі2,19 Mb.
#150820
түріОқулық
1   ...   94   95   96   97   98   99   100   101   ...   153
Байланысты:
tuiakbaev-injenerlik-geodezia

207
§ 14.6 Көлбеу жазықтықты жəне сызықты жер бетіне салу
Берілген көлбеу сызықты жер бетіне түсіру үшін, жергілікті 
жер тегіс болған жағдайда нивелирді пайдаланады, ал ойлы-қыр-
лы, күрт өзгермелі тұстарында теодолит аспабын қолданады. Жер-
мен байланысты құрылыстарды (траншея, арық, тоған, көлбеу 
фундамент, т.с.с.) жүргізуді 
көздегіш 
арқылы (визирки) атқарады. 
Көздегіш дегеніміз – басына көлденең тақтай қағылған қазық. 
Бұл жұмысты тік жазықтықта тегістеу, авто жəне темір жол жер 
төсеніштерін, жер асты құбыр тораптарын салуда жəне монтаж-
дау тағыда басқа жұмыстарында іске асырады.
Айталық, жер бетінде 
В
нүктесі 
Н
В
биіктігімен берілген 
(111-сурет). 
ВА
бағытымен берілген 
i
көлбеулікті сызық жүргізу 
керек. Көтергіш бұрандасының бірі 
ВА
бағытымен дəл келетіндей 
етіп, нивелирді 
В
нүктесіне орнатады. Тапсырманы іске асы-
ру үшін 
В
жəне 
А
нүктелерін жобалық биіктіктеріне берілген 
i
көлбеулікті сақтай отырып бекітеді, сонда 
А
нүктесінің биіктігі 
мынаған тең болады:
Н
А
= Н
В 
+ Si
, (173)
мұндағы, 
Si
– 
ВА
бағытының жазық ұзындығы.
111-сурет
. Берілген көлбеулікті сызықты қадалау тəсімі
А
нүктесінде тұрған рейкаға көздеу нəтижесін белгілеу үшін, 
b
аспап биіктігін өлшеп салады. 
ВА
бағытындағы көтергіш 


208
бұранданың көмегімен дүрбіні рейка бойымен 
Аd
кесіндісіне тең 
деңгейге еңкейтеді. Əрі қарай 
m
1
, m
2
, m
3
 
нүктелерінде қазықтар 
қағып, осы қазықтар бойында рейкадағы есеп аспап биіктігіне (
b)
тең болғанын қадағалайды. 
Жермен жүргізілген құрылыстарда (траншея, арық, тоған, 
көлбеу фундамент, т.с.с.) рейканың орнына бірдей биіктікті 
көздегіштер қолданылады. Мұнда екі көздегіш 
А
жəне 
В
нүк-
телеріне қойылады да (тұрақты), ал үшіншісі (қозғалмалы) 
ретімен 
m
1
, m
2
, m
3
 
нүктелерінде орнатылады. Керекті көлбеулік- 
ті түсіру үшін тұрақты көздегіштерге көлденең қағылған тақ-
тайдың жоғары жиегіне қарайды (көздейді).


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   94   95   96   97   98   99   100   101   ...   153




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет